Wędrówki po internecie. Krótki miesiąc

Sławomir Bołdok

Proszę się nie obawiać, nie mam zamiaru reformować kalendarza, a jedynie zwrócić uwagę na fakt, że zwykle w grudniu aukcje na światowym rynku  organizowane są nie później niż do 20-21 dnia tego miesiąca. Potem są święta, Nowy Rok i dla wielu marszandów zimowe wakacje. Aby sobie wynagrodzić „krótki” handel w grudniu, nasilenie licytacji zaczyna się już  pod koniec listopada. Ja również uległem tej psychozie i włączyłem kilka aukcji listopadowych, do grudniowych „Wędrówek”.

Tadeusz Dominik, Kompozycja, 1976   Lech Klekot, Globalizacja

Zaczynam od 28 listopada, kiedy odbyły się trzy licytacje. W domu Brissonneau w Paryżu, gdzie wystawiono dwa obrazy olejne Włodzimierza Terlikowskiego - z nr. 117 „Kwiaty w wazonie” z 1948 r. i z nr. 124 „Anemony” z 1947 r. - oba sprzedano po 1.200 €.

Też w Paryżu, tego samego dnia, w domu Mathias-Baron Ribeyre z nr. 75 wystawiono olej zatytułowany „Kompozycja” Tadeusza Dominika z 1976 r. za 3-5.000 €, oraz w Berlinie w domu Bassenge z nr. 6196 sprzedano olej „Wzburzone morze pod Anzio” Stefana Bakałowicza za 3.000 €.

Kilka obrazów znalazło się na aukcji on-line w domu Evy Aldag z Buxtehude 30.11. Były to dwa obrazy, w jednakowej cenie po 100 €, Lecha Klekota, który od lat mieszka w Szwajcarii - z nr. 8 „Portret abstrakcyjny” i z nr. 9 „Globalizacja”. Kolejne prace to Józefa K. Oraczewskiego dwie tempery na tekturze w jednakowej cenie wywoławczej 80 € - z nr. 200 „Pomnik” i z nr. 201 „Ania”. Najciekawsze na tej aukcji były miniaturki olejne Tadeusza Kantora oprawione jako dyptyk - z nr. 204, i jako tryptyk - z nr. 205, w jednakowej cenie po 150 € każdy. Oba zestawy noszą tytuł „Kompozycja informel”. W dyptyku wymiary prac: 9 x 10 i 15 x 10 cm, w tryptyku: 6,5 x 12; 6,5 x 8,5; 6,5 x 11. Nie podano wyników sprzedaży.

Tadeusz Kantor, Kompozycja informel

Grudniowe licytacje rozpoczęły się już w pierwszym dniu miesiąca i przyniosły, w zapowiedziach, kilka wyróżniających się obrazów, w sam raz na prezent pod choinkę. Dlatego też złamię chronologię i przedstawię dwie, moim zdaniem, najciekawsze oferty. Obie aukcje odbywają się 3 grudnia w Niemczech i w Szwecji, na obu będą obrazy Maksymiliana Gierymskiego. U Neumeistra w Monachium obraz Gierymskiego z nr. 543 nosi tytuł  „Spacer uliczką małego miasteczka”, powstał w 1868 r. i namalowany jest olejno na niedużej deseczce, która z tyłu ma nalepkę krakowskiego TPSP z 1916 roku, z nr. 132. Jest to bardzo ładna, nastrojowa scenka, trochę w typie szkoły barbizon, a jej cena szacunkowa wynosi 25-30.000 €. Obok dzieła Maksa wystawiono z nr. 607 Władysława Stachowskiego „Nabrzeże nadmorskiego miasta” (olej na desce) za 800-1.000 € i z nr. 611 Jana Grzegorza Stanisławskiego mały „Widok morski” (olej, tektura) za 10-12.000 €.

Maksymilian Gierymski, Nauka konnej jazdy

Drugi Max Gierymski znalazł się na aukcji w Stockholm Auktionsverk, z nr. 2397 i tytułem „Nauka konnej jazdy”. Jest to duży obraz, świetnie namalowany, w którym artysta połączył ulubiony temat koński, pejzaż i rodzajową pogodną scenę. Szwedzi za to dzieło żądają 400-450.000 SEK. Obok są jeszcze dwa obrazy - z nr. 2372 dynamiczna „Szarża Beduinów na pustyni”, duży olej Ignacego Zygmuntowicza ceniony na 25-30.000 SEK oraz z nr. 2374 utrzymany w swoistym stylu Romana Kramsztyka olejny „Portret kobiety” za 80-100.000 SEK.

A teraz wracam do chronologii. 1 grudnia w Rennes, w domu „Rennes Encheres” na aukcji sztuki od XIX do XXI wieku, wystawiono z nr. 37  Tadeusza Styki „Kąpiącą się blondynkę” (olej, tektura) za 800-1.000 €, z nr. 44 Zdzisława Cyankiewicza „Pejzaż z drzewami” (tusz, gwasz) za 150-200 €, z nr. 121 oferowano barwny rysunek Maryana czyli P. Burnsteina „Poliszynela” z 1958 r., za 250-300 €, oraz dwie rzeźby, zmarłego niedawno, Igora Mitoraja: z nr. 149 „Centuriona” brąz, wys. 18,5 cm za 1.600-2.200 € i z nr. 150 „Opancerzonego” (brąz złocony, wys. 11 cm) za 500-800 €.

Tego samego dnia w Paryżu u Tajana na aukcji sztuki po 1945 r. z nr. 56 oferowano następną rzeźbę Mitoraja „Argos” 1982 (brąz, wys. 41 cm. egz. 197/250), za 5-7.000 €. Jeszcze raz znalazłem u Tajana, na aukcji sztuki nowoczesnej 10 grudnia, kilka obrazów artystów z Polski. Są to - z nr. 140 Henryka Haydena „Port w Honfleur” za 2-3.000 €, z nr. 141 tegoż olejny „Pejzaż z Prowansji” za 3-5.000 €, z nr. 156 Ludwika Markusa „Marlene i skorupiak” (obraz na szkle 33 x 38 cm), za 15-20.000 € oraz trzy oleje Rajmunda Kanelby: „Mexico” za 2-3.000 €, z nr. 175 „Dziewczyna z kwiatami” za 2-3.000 € i z nr. 176 „Melony i ananasy” za 1.500-2.000 €.

Katarzyna Gawłowa, Ucieczka św. Rodziny do Egiptu

2 grudnia w Berlinie, w ofercie on-line domu Aucinata znajdziemy - z nr. 15 J. Konarskiego „Napad wilków na sanie”, za 2.400-3.000 € i z nr. 16 Władysława Chmielińskiego parę obrazów olejnych - „Sanie na leśnej drodze” i „Sanie na wiejskiej drodze”, za parę 4-5.000 €. Też 2 grudnia w domu Ursuli Nusser w Monachium wystawiono z nr. 3017 obraz naiwnej malarki spod Krakowa Katarzyny Gawłowej „Ucieczka św. Rodziny do Egiptu” (gwasz, tektura) za 400 €  i z nr. 3643 Romana Kochanowskiego „Pasterka gęsi nad strumykiem” - olej na deseczce za 700 €.

Trzeciego grudnia, orócz wspomnianych wyżej imprez w Monachium i Sztokholmie odbyła się licytacja w Antwerpii w domu Bernaerts, gdzie z nr. 828 wystawiono Mojżesza Kislinga „Pejzaż z Sanary” z 1948 r. za 200-220.000 €.

Na osłodę przenieśmy się, na chwilę, do słonecznego i ciepłego Miami w USA, gdzie 4 grudnia w domu Fine Art Auctions Miami (FAAM) z nr. 44 będzie wystawony obraz Mojżesza Kislinga „Wielki bukiet przed oknem” z 1928 r., olej - szacowany na 350-400.000 $. 

Kolejne trzy imprezy - 4 grudnia ponownie w Europie. U Sothebyego w Paryżu na aukcji impresjonistów i sztuki moderne mamy kolejne dwa olejne Kislingi - z nr. 75 „Pejzaż z Prowansji” z 1939 r. za 65-85.000 € i z nr. 76 „Kwiaty w wazonie” z 1935 r., cenione na 15-20.000 € oraz z nr. 78 Władysława Ślewińskiego „Martwą naturę z anemonami i jabłkami”, za 25-35.000 €.

Emil Butowicz, Sanie na wiejskiej drodze i Napad wilków

Następna aukcja będzie w Berlinie u Leo Spika. Z nr. 230 wystawiona zostanie para niewielkich akwarel Emila Butowicza, naśladowcy Wierusza Kowalskiego, Chmielińskiego itp., prawdopodobnie  warszawskiego malarza z 1. poł. XX w. Ani w SAP, ani w „Polskim Życiu Artystycznym 1915-1939”, ani w internecie nie ma o nim ani słowa, a musiał być dosyć popularny, ponieważ widziałem jego obrazki w kilku warszawskich mieszkaniach. Tym razem będą to „Sanie na wiejskiej drodze” i „Napad wilków”, szacowane w parze na 700 €. Z nr. 238 oferowany jest rysunek węglem Mirosława Ostoji Gajewskiego z 1893 r. „Mężczyzna i dama z wachlarzem, za 180 €. Niemcy odczytali nazwisko artysty warszawskiego jako „Gujenski” co myli w rozpoznaniu. Ostatnia praca z nr. 252 to ładna akwarela Tytusa Maleszewskiego „Siedzący pasterz w kapeluszu” ceniony na 300 €.

Licytacja trzecia - „Sztuka nowoczesna” - odbędzie się w Uppsala Auktionsverk, w Szwecji, gdzie będą dzieła naszych artystów współczesnych. Na początek dwa rysunki tuszem Zdzisława Beksińskiego - nr 722 „Postacie” z 1966 r. za 15-20.000 SEK i nr 723 „ Kobieta i mężczyzna” (prawie porno) z 1967 r. za 6-8.000 SEK. Z nr. 724 Władysława Hasiora „Golgota” z 1965 r. (technika mieszana) za 50-60.000 SEK, z nr. 725 Jana Szancenbacha „Martwa natura z rybami, butlą i owocami” z 1964 r. ceniona na 20-25.000 SEK i z nr. 727 Alfreda Lenicy „Kompozycja” z 1963 r., olej w cenie jak wyżej.

5 grudnia w Paryżu w domu Aguttes na aukcji obrazów z XIX wieku nowoczesnych i współczesnych, z nr. 45 oferowany jest rysunek węglem Witkacego z 1923 r. „Spowiadać się Bogu nie będę”. Praca pochodzi z szacownej kolekcji Barbary Piaseckiej-Johnson i żądają za nią 3-4.000 €.

Maria Boczewska, Róże, 1993

Szósty grudnia obrodził także trzema aukcjami. Ponownie w Szwecji, tylko w Lundzie w domu Crafoord Aukt. Wystawione zostaną: z nr. 18 akwarela Zbigniewa Makowskiego „Wozy cyrkowe”, za 8.000 SEK, z nr. 19 pastel Zygmunta Menkesa „Modelka w studio”, w cenie 8.000 SEK i z nr. 54 Marii Boczewskiej (ur. 1940) „Róże” z 1993 r. za 30.000 SEK. Dwie kolejne aukcje odbedą się w Niemczech. W Chemnitz u Heickmanna, on-line sprzedawany będzie duży obraz olejny Juliusza Kossaka z 1865 r. „Kozacy i sanie zimą” za 3.800 €., a u Ketterera w Monachium rzeźba w brązie Adama Myjaka z 1980 r. „Bez tytułu” za 8.000 €.

Trzy dni później, we wtorek 9 grudnia w Wiedniu w Dorotheum, na aukcji on-line będą: z nr. 94 Czesława Wasilewskiego olejna „Sanna w parę koni”za 2.500-3.000 €., z nr. 96 Czesława Zawadzińskiego „Cynie” (olej) cenione na 1.400-1.800 €., z nr. 97 Romana Bratkowskiego „Zimowy pejzaż” z 1916 r. za 2-2.500 € i też jego autorstwa z nr. 98 „Zimowy pejzaż z kapliczką” z 1915 r. w tej samej cenie, oraz z nr. 103 Stanisława Żukowskiego „Topniejący śnieg” z 1898 r. za 5-7.000 €. U Ruefa w Monachium, tego samego dnia, będą oferowane: z nr. 233 Romana Kochanowskiego „Pejzaż z drogą” za 500 €, z nr. 252 Czesława Moniuszki „W salonie za czasów króla Stasia”, praca olejna za 2.800 € i Bronisławy Rychter-Janowskiej, z nr. 272, „Chałupa w Tatrach” (olej, tektura) za 400 €. I na koniec wybierzemy się do Helsinek, gdzie w tamtejszym oddziale firmy Bukowski, na „Aukcji klasycznej” wystawiony zostanie obraz olejny Władysława Wankiego „Rybacy przy brzegu morza”, za 6-8.000 €.

Stacha (Stanisława) Halpern, Kompozycja

Kolejne trzy aukcje odbędą się 10 grudnia. W Paryżu u Adera na licytacji sztuki abstrakcyjnej i współczesnej zostaną wystawione: trzy obrazy Henryka Haydena - z nr. 5 „Czerwona butla” z 1967 r., w cenie 4-5.000 €, z nr. 6 „Martwa natura czarno-niebieska” z 1966 r., za 3-4.000 € i z nr. 7 gwasz „Kwiaty w doniczce” z 1968 r., w cenie 3-4.000 €. A dalej trzy prace Maryana: z nr. 144-146 „Postać z językiem” z 1975 r., za 4-6.000 €, „Postać” z 1972 r. za 1.000-1200 €. i rysunek „Postać” z 1970 r., za 1.500-2.000 €. Ciekawostką mogą być dwa obrazy olejne, o jednakowym tytule, z nr. 147 i 148, artystki polsko-australijskiej (1919-1969), u nas raczej nieznanej - Stachy (Stanisławy) Halpern. Pierwsza z nich - duża „Kompozycja” pochodzi z 1952 r. i ceniona jest na 1.000-1.500 €, druga z  1957 r. i szacowana na 400-500 €.

Też 10 grudnia w Tel Avivie w domu Montefiore zostaną wystawione dwa obrazy olejne Artura Kolnika - z nr.  190 „Kwiaty w zielonym dzbanku” za 1.500-2.000 $ i nr. 198 „Martwa natura z bananami” za 800-1.200 $ oraz z nr. 210 olejna praca Leopolda Pilichowskiego „Portret mężczyzny z wąsami”, za 1.500-2.000 $. 
Ostatnia aukcja „Under the influence” odbędzie się u Phillipsa w Londynie, na której będą dwa obrazy ze sztuki polskiej: z nr. 160 Jacka Tylickiego akwarela „11 Days in the Rushes of the River” za 2-3.000 GBP i z nr. 201 Jarosława Modzelewskiego „Caritas - dziewczynki”, z 1998 r. (tempera, duży obraz) za 4-6.000 GBP.

Igor Mitoraj, Aedo, 1986

W Monachium 11 grudnia w domu Hampla na aukcji sztuki nowoczesnej z nr. 1054 mamy Włodzimierza Terlikowskiego „Martwą naturę z kwiatami w wazonie” z 1919 r. (praca olejna), szacowana na 4-5.000 € i z nr. 1169 rzeźba w brązie Igora Mitoraja „Maska” z 1977/78 r., wys. 17,5 cm za 900-1.200 €.

15 grudnia w Paryżu, w domu Aucionart - Remy Le Four, wśród obrazów nowoczesnych, znalazła się z nr. 60 Szymona Franciszka Stanisława Mondszajna (Mondzaina) „Fontanna w Prowansji” z 1923 r. za 1.200-1.500  €, a 16 grudnia w Amsterdamie, też na aukcji nowoczesnej sztuki, zostaną wystawione dwie rzeźby Igora Mitoraja - z nr. 65 „Sono tatuato saraiano”, brąz, wysoki na 70 cm. egz. 3 z 8 za 50-70.000 € i z nr. 67 „Aedo” z 1986 r. brąz mniejszy - wys. 47 cm. Ten egzemplarz jest szczególnie interesujący dla zbieraczy, ponieważ jest oznaczony sygnaturą „EA/I/VI”, co oznacza, że jest to „egzeplarz próbny artysty, I z IV”, zatem rzadkość kolekcjonerska. Tak się złożyło, że więcej niż kiedy indziej rzeźb Igora Mitoraja pojawiło się na bieżących aukcjach, co można powiązać z jego niedawną śmiercią, bo wówczas obiekty drożeją.

Zatem dojechaliśmy do końca interesujących nas aukcji, przed świętami i Nowym Rokiem. Z okazji tych dwóch uroczystości składam Czytelnikom wszystkiego najlepszego, teraz i na przyszłość.