École de Paris i inni

W porównaniu z liczbą aukcji w październiku licytacje w listopadzie nadspodziewanie obrodziły - znalazłem ich ponad trzydzieści, w związku z czym obecne Wędrówki będą obszerne. Zaczynam od 1.11., od aukcji impresjonistów w domu Doyle w Nowym Jorku. Tam z nr. 23 była Zygmunta Menkesa „Martwa natura z wazonem z kwiatami i z wiolonczelą”, sprzedana za 11.250 $. Warto tu dodać, że wg współczesnych marszandów za „impresjonistów”, z małymi wyjątkami kiedy prezentują oryginalnych impresjonistów z lat 1860-1870, uchodzą malarze których twórczość jest podobna do sztuki polskich „Kapistów” z XX wieku.
 

Lucjan Przepiórski, Piękna Paryżanka, 1895

2.11. w Dusseldorfer Auktionhaus zaprezentowano w formacie online sporą liczbę obrazów dawniejszych malarzy: z nr. 49 Jana Konarskiego „Kozak na koniu” (olej, tektura) za 200 €; z nr. 54 Alfreda Lenicy „Dla przyjaciół” (1967, olej) za 400 €; z nr. 224 Michała Gorstkina-Wywiórskiego „Chałupa w śniegu” (olej, tektura) za 150 €; z nr. 317 olej Józefa Jaroszyńskiego „Koń kary”, za 600 €; z nr. 345 Jana Skotnickiego „Drzewa i domy” (1910, olej, deska) za 300 €; z nr. 353 Stanisława Kamockiego „Okolice Zakopanego” (olej, tektura) za 300 €; z nr. 482 Juliusza Słabiaka „Napad wilków na trojkę przy saniach”, słaby artystycznie olej na tekturze za 150 €; z nr. 503 Czesława Rzepińskiego „Polska wieś”- olej, za 300 €; z nr. 520 Michała Rekuckiego, krakowskiego malarza urodzonego w Nowym Targu w 1884 roku i zmarłego w Krakowie w 1971, którego głównym tematem były górskie pejzaże. Jego obraz nosi tytuł „Juhas z owcami i góry”. Z nr. 534 był olej paryskiego polonusa Lucjana Przepiórskiego, o którym już pisałem - „Piękna Paryżanka” (1895) ceniony na 400 €, a z nr. 544 Tadeusza Okonia „Piękna rudowłosa” olejny wizerunek na palecie malarskiej za 150 €. Następnie z nr. 545 była Kazimierza Olszewskiego „Paryżanka z Bell Epoki” (1897) także na drewnianej palecie za 150 €; z nr. 548 gwasz Nikifora Krynickiego „Krynica willa” za 150 € i na koniec z nr. 573 Mariana Mokwy „Przystań z łodziami” gwasz za 150 €. Niestety, w chwili gdy to piszę 9.11. jeszcze nie ma wyników sprzedaży.
 

Julian Bończa-Tomaszewski, Piotr Wielki u grobu kardynała Richelieu w Sorbonie w 1717 r.

Z uwagi na sporą liczbę imprez pogrupowałem aukcje tej samej firmy, mimo różnych dat. Zaczynam od Bonhamsa w Nowym Jorku, gdzie znalazłem dwie licytacje 2 i 15.11. Na pierwszej prezentującej malarstwo europejskie XIX wieku z nr. 33 była Henryka Dominika Roszezewskiego „Martwa natura ze sznurem pereł”, klasyczny, w stylu holenderskim dobrze namalowany obraz ceniony na 10.000-15.000 $ i sprzedany za 10.000 $ i z nr. 34 scena historyczna Juliana Bończy-Tomaszewskiego (1834-1920) „Piotr Wielki u grobu kardynała Richelieu w Sorbonie w 1717 r.”, duży olej, sprzedany za 16.250 $. Na aukcji 15.11. też u Bonhamsa - „Post War & Contemp. Art” będzie z nr. 27 obraz Wojciecha Fangora „M35” (1970) za 70.000-90.000 $. 
 

Alina Szapocznikow, Exposition imagi-naire nr 1

Kolejną grupę stanowią aukcje u Adera w Paryżu - 3. i 15.11. 3 listopada - wśród  obrazów nowoczesnych była z nr. 229 Ludwika Klimka „Martwa natura” za 600-800 €, ale nie ma jeszcze rezultatów sprzedaży. Na drugiej - 15 listopada będą dwie prace Mojżesza Kislinga, z nr. 43 „Brunetka w czerwonej bluzce” (1938, olej) za 15.000-20.000 € i z nr. 44 „Głowa kobiety” (1925, ołówek) za 6000-8000 €.

W domu Cornette de Saint Cyr też odbędą się dwie licytacje 7 i 15.11. Na wcześniejszej w Paryżu prezentującej ryciny i multiple, z nr. 94 pojawiła się Ludwika Markusa-Marcoussisa teka 10 akwafort „Aurelia” (1931, egz. 21/154) wydawnictwa Milet w Paryżu za 2500-3000 €. Druga aukcja odbędzie się w Brukseli, gdzie podczas sprzedaży grafik i książek ilustrowanych oferowana będzie z nr. 196 praca Aliny Szapocznikow „Exposition imagi-naire nr 1”, fotografia za 400-600 €. Powiększone zdjęcie wielkości 65 x 47,5 cm pełniło rolę plakatu reklamującego wystawę artystki w jej ogrodzie w Malakoff.

 

Jan Wydra, Pożar we wsi

Kolejną taką grupę stanowią aukcje w Dorotheum - 15.11. w Salzburgu, 22.11. w Linzu i 23.11. w Wiedniu. W Salzburgu na aukcji „Bożonarodzeniowej”, online, z nr. 296 będzie olej Jana Wydry „Pożar we wsi” w cenie szacunkowej 2000-4000 €, ale z ceną wywoławczą 1000 €. Wydra, uczeń Tadeusza Pruszkowskiego na ASP w Warszawie i członek zawiązanej tam grupy uczniów Pruszkowskiego - pod nazwą „Bractwo św. Łukasza” wzorował się w swym malarstwie na sztuce holenderskiej XVI/XVII wieku. Obraz w Salzburgu musi pochodzić z wcześniejszego okresu twórczości Wydry, gdyż swym stylem, nieco naiwnym, nie pasuje do dojrzałej twórczości artysty. Także na tej aukcji z nr. 315 wystawią Jerzego Kossaka „Polowanie par force jesienią” (1933, olej) szacowany na 800-900 €, ale z wywołaniem 440 €. W Linzu 22.11. będą 3 obrazy - Jerzego Kossaka „Ułan austriacki zimą eskortuje kozaka” (olej, tektura) w cenie wywoławczej 550 €, a oszacowane na 1100-1500 € oraz dwa oleje Leszka Piaseckiego (Lwów, 1928-1990) - z nr. 288 „Targ" z wywołaniem 800 € i szacunkiem 1600-2500 € i z nr. 289 olej „Zwózka zboża” w cenie wywołania 400 € i szacunkiem 800-1200 €. Na trzeciej aukcji Dorotheum w Wiedniu „Klassische Moderne” będą z nr. 545 Tamary Łempickiej „Kobieta w liliowym turbanie” (ok. 1967, olej) za 30.000-40.000 € i z nr. 581 Jerzego Merkla (Lwów, 1881-1976, Wiedeń) „Rodzina” za 6000-9000 €.

Następne licytacje prezentuję w kolejności chronologicznej. 4.11. w Mutterstadt, w domu Henry's Auktionhaus sprzedawane były obrazy malowane farbami akrylowymi: z nr. 6468 Marka Cierniewskiego (ur. 1951) „Relaks” (1989) w cenie 200-400 € i z nr. 6475 Zdzisława Salaburskiego „Polen, Adieu Planet Earth”, w cenie 601 €.
W Paryżu 4.11. w domu Binoche et Giquello na aukcji „Mapy i ryciny...” z nr. 226 wystawiona została akwaforta Louisa Marcoussisa „Portret Jeana Rimbauda” (1939) w cenie 180-200 €. 
 

Igor Talwiński, Akt leżący

W Wersalu 6.11. u Erica Pillona podczas sprzedaży prac impresjonistów i malarzy z XIX wieku wystawiono z nr. 100 Włodzimierza Terlikowskiego „Wóz mieszkalny” za 2000-3000 €, z nr. 101 Jana M. Peszke „Plac miejski” za 1500-2000 € i z nr. 195 Igora Talwińskiego seksowny „Akt leżący” - olej, za 1200-1500 €.

10.11. w Tel Avivie w domu Matsart na aukcji impresjonistów będą: z nr. 47 Jana M. Peszke „Kobiety na brzegu morza”, oszacowane na 8000-12.000 $; z nr. 63 Henryka Epsteina „Muzyk we wnętrzu” (1915, akwarela) w cenie szacunkowej 1800-2200 $ i z nr. 92 Henryka Haydena „Fantazja” (1960, litografia barwna) oszacowana na 300-400 $. 
Dzień później 11.11. w domu Dobiaschofsky'ego w Bernie, w Szwajcarii na aukcji jesiennej wystawiono z nr. 480 Artura Nachta-Samborskiego „Martwą naturę z paterą owoców" (ok. 1940, olej, tektura) z ceną szacunkową 2400 CHF.
 

Louis Marcoussis, Gitara i as trefl

13.11. w Fontainebleau w domu Osenat, na aukcji „Lesprit du XIX siecle” będą cztery olejne paryskie pejzaże na tekturze lub płótnie Józefa Popczyka, o którym już pisałem. Z nr. 151 „Plac Republiki o zmierzchu”, za 500-600 €, z nr. 152 „Hotel de Ville”, na odwrocie szkic „Placu Signe”, w cenie szacunkowej 700-900 €, z nr. 153 „Gospoda nad Sekwaną”, na odwrocie szkic „Placu Signe”, w cenie szacunkowej 800-1200 € i z nr. 154 „Plac Delta” wyceniony na 700-900 €. 

Przenosimy się ponownie do Nowego Jorku, gdzie u Sothebyego 15.11. będzie kolejna aukcja Impresjonistów i nowoczesnych. Na niej będą: z nr. 170 olej Louisa Marcoussisa „Gitara i as trefl” z wywołaniem 40.000 $. Obraz jest ciekawy ponieważ prezentuje wczesny okres kubizmu. Z nr. 194 i 195 dwa oleje Mojżesza Kislinga - „Mała głowa” w cenie wywoławczej 16.000 $ i „Siedząca brunetka”, z wywoławczą 60.000 $ oraz z nr. 220 Tamary Łempickiej olej „Św. Antoni III”, z wywołaniem 24.000 $. 

W Wiedniu 16.11. w Kunst Antiquitaten z nr. 353 pokazana zostanie Jana Maksymiliana Kasprowicza (1906-1968) „Dzika sanna w lesie”, duży olej w cenie wywoławczej 1000 €, a u Tajana w Paryżu 16.11. na aukcji obrazów orientalnych będzie z nr. 30 Adama Styki „Głowa Araba” (olej, tektura) oszacowany na 6000-8000 €. Wspomnę tu, że w listopadzie będzie kilka aukcji sztuki orientalnej i tzw. orientalizmu m.in. w USA i w Europie co dowodzi, że wielkie domy aukcyjne kierują swoje poczynania do dwóch źródeł dużych pieniędzy - do Szanghaju dla sztuki chińskiej i do krajów arabskich z Zatoki Perskiej.
 

Na tej fali 22.11. w domu Artcurial w Paryżu ponownie spotykamy się z Orientem. Na aukcji będą m.in. obrazy Adama Styki - z nr. 39 „Marakesz” (olej, tektura) w cenie szacunkowej 5000-7000 € i z nr. 41 „Praczki” (olej, tektura) w estymacji 7000-9000 €.

Dużą aukcję zatytułowaną „Obrazy nowoczesne i współczesne” 18.11. urządza Boisgirard. Będą na niej w większości artyści, którzy działali w Paryżu w pierwszej połowie XX wieku, a wśród nich duża liczba prac artystów z Polski, których zalicza się do École de Paris. Będą to: z nr. 7 Ludwika Lille akwaforta „Grono postaci”, egz. 40/45 oszacowany na 100-150 €; z nr. 10 Artura Kolnika „Głowa kobiety” (drzeworyt, egz. 3) w cenie szacunkowej 100-150 €; z nr. 12 Louisa Markussisa „Marzenie” (plansza 1, akwaforta) w cenie 300-400 €. Jest to ilustracja do bibliofilskiego wydania książki Gerarda de Nervala „Aurelia” wydanej w 1931 roku w Paryżu przez wydawnicwo Foucade. Nr 17 to serigrafia Romana Cieślewicza „Postać” (egz. 22/100) z szacunkiem 300-400 €. Grafika była już u Boisgirarda 18.03.2015 z nr. 18. Także nr 19 Henryka Stażewskiego „Kompozycja abstrakcyjna” (litografia barwna) - oferowana z ceną 400-500 € - była już 18.03.2015, z nr. 15 oraz 4.12.2015 z nr. 51. Nr 20 to Władysława Strzemińskiego „Kompozycja abstrakcyjna” z teki „Abstraction-Creation” wydanej w 1973 roku na 40. lat grupy, w cenie szacunkowej 400-500 €. Rycina była już pokazywana 4.12.2015 z nr. 52 i 18.03.2015 z nr. 16; również nr. 26 Stanisława Eleszkiewicza „Maria Claude na trawie”, pastel wyceniony na 400-500 € był eksponowany 4.12.2015 z nr. 80. Tegoż autora będzie z nr. 110 „Popiersie dziewczyny w różowej sukni” (olej, tektura) z ceną 600-800 €; z nr. 28 zostanie pokazana akwarela Jana M. Peszke „Drzewo nad rzeką” z ofertą 200-300 €. Alicja Halicka jest autorką ołówkowego „Portretu Fernianda Fleuret”, nr 35, w cenie szacunkowej 800-1000 €; Nikofora Krynickiego akwarela, z nr. 42, nosi tytuł „Krynica”, a oszacowana na 300-400 €. Praca była już oferowana 6.04.2016, z nr. 120; nr. 43 to Felicji Pacanowskiej „Wioska kubistyczna” gwasz za 300-400 €, który był eksponowany u Adera w Paryżu 29.11.2013 z nr. 360.

Natan Grunsweigh, Siedzący chłopiec

Blonder Aleksander - „Sasza”, który we Francji nazwał się Blondelem, jest autorem „Martwej natury z kwiatami w doniczce” (olej, tektura), nr 69, szacowanej na 1200-1500 €. Obraz był już wystawiany 6.04.2016 z nr. 154. Nr 90 to Franciszka Blacka „Drzewo, z pejzażem w tle” (olej, tektura) - szacowany na 200-300 €; z nr. 92 Natana Grunsweigha „Siedzący chłopiec” (czyżby to był syn artysty?) w cenie 1500-2000 €; nr 98 to olej Adama Muszki (1914-2005) „Drabina Jakubowa” za 400-600 €, który to obraz był już 6.04.2016, z nr. 167. Kolejny nr 100, to Benciona Cukiermana (Zukermana) „Pejzaż śródziemnomorski” (1920, olej) z ceną 800-1000 €; nr 111 to olej Roberta Pikielnego „Duet” za 300-400 €, który był 18.03.2015, następnie pojawią się Mieczysława T. Janikowskiego trzy obrazy z nr. 138-140: „Czerwona abstrakcja” w technice mieszanej za 600-800 €, „Brązowo-zielona abstrakcja” za 2500-3000 € i „Żółta abstrakcja” w cenie szacunkowej 1200-1500 €. Z nr. 180 zostanie wystawiony obraz Jana M. Peszki „Rodzina we wnętrzu” - pastel szacowany na 600-800 €. Obraz był już 1.07.2016 z nr. 62; ostatnie dwie pozycje, z nr. 193 i 194 to rysunki Eugeniusza Zaka w jednakowej cenie szacunkowej 500-600 € - „Znużona kobieta” (1903, ołówek, kredka) i „Studium niewolnika” wg Michała Anioła (1902).

W Brukseli w domu Vanderkinere 22.11. wystawione zostaną dwie prace Mariusza Żabińskiego - z nr. 1 „Marylin wiecznie!” (grafika wg obrazu tego autora, 2016, egz. 2/8) z ceną szacunkową 500-700 € i z nr. 247 „Steve MQ” (kolaż, fotografia, egz. 1/8) z ceną szacunkową 500-700 €. Tam także z nr. 65 będzie Zygmunta Dobrzyckiego, malarza polskiego pochodzenia (1896-1970) „Kompozycja surrealistyczna” (1943, gwasz) w cenie szacunkowej 700-900 €.

Również w Brukseli 22.11. w Galerie Moderne będą: z nr. 206 olej Erwina Maćkowiaka „Biały koń” z ceną szacunkową 400-600 €; z nr. 218 pastel Jana M. Peszke „Matka z dzieckiem w sadzie”, oszacowany na 3000-4000 € i z nr. 286 pastel Jadwigi Matałowskiej (1874-1963) „Portret kobiety” z ceną szacunkową 400-600 €.
 

Zygmunt Menkes, Ulica paryska, Sorbona i Panteon

U Millona w Paryżu 23.11. (zobacz więcej >>) na aukcji sztuki nowoczesnej i École de Paris będą: dwa oleje Natana Grunsweigha - z nr. 116 „ul. Mongenot w Paryżu” (olej, tektura) w cenie szacunkowej 1200-1500 € i z nr. 117 „ul. Les Jardins St. Paul w Paryżu” (olej, tektura) szacowany na 1000-1200 €. Henryka Haydena zostaną pokazane - z nr. 118 „Kwiaty w wazonie” w cenie szacunkowej 2000-2500 € i z nr. 132 „Martwa natura z czerwoną książką" (1914, olej) szacowany 25.000-35.000 €; Leona Weissberga (Przeworsk, 1895-1943, Majdanek), z nr. 121, pejzaż „Ile de la Cite w Paryżu” (1923-1924) z ceną szacunkową 5000-6000 €; z nr. 124 Romana Kramsztyka „Akordeonista” czyli olejny portret Leona Weissberga, z ceną szacunkową 30.000-40.000 €; Jana M. Peszke będą - z nr. 130 „Paryż, widok Sekwany z nabrzeża Voltera”, z ceną szacowaną na 2000-3000 €; z nr. 131 „Plac Dauphine w Paryżu” - szacowany na 2000-3000 € i z nr. 150 olej „Jesienne drzewa” z szacowaną ceną 1500-2000 €; kolejno pojawią się - z nr. 133 Zygmunta Menkesa „Ulica paryska, Sorbona i Panteon” z ceną szacunkową 40.000-50.000 €; dalej dwie prace Eugeniusza Zaka - z nr. 134 „Profil Georga Artemoffa”- cena szacunkowa 10.000-12.000 € i z nr. 135 „Siedząca kobieta z profilu” (węgiel, sangwina) z ceną j.w.; Kirszenbauma Jezechiela Davida (Staszów, 1900-1954, Paryż) będzie z nr. 141 „Portret kobiety w czerwonej chuście” (1945, olej) w cenie szacunkowej 600-800 €. Jest to wizerunek osoby z obozu uchodźców w Wiedniu w 1945 roku. Dwa obrazy Mojżesza Kislinga noszą nr: 157 „Dalie w wazonie” szacowane na 80.000-100.000 € i z nr. 165 „Anemony w wazonie”, z szacunkiem ceny 35.000-40.000 €; ostatnią pozycją będzie z nr. 161 Louisa Marcoussisa „Portret Maxa Jacoba” (tusz, gwasz) z ceną szacunkową 800-1000 €.
 

Włodzimierz Terlikowski, Szturm

W Hannoverze 26.11. na aukcji antyków w domu Kastern będą: z nr. 8 Piotra Potworowskiego „Martwa natura z butelkami, cukiernicą i owocami” (tempera, tektura) w cenie szacunkowej 6000 i wywołania 4500 €; z nr. 10 obraz olejny Włodzimierza Terlikowskiego „Szturm”, szacowany na 4000 - z wywołaniem 3000 €. Obraz jest ciekawy, ponieważ jest to ekspresyjna kompozycja abstrakcyjna tego autora, różna od jego spokojnych pejzaży czy martwych natur. Z nr. 11 znajdzie się Jana Szancenbacha „Martwa natura z chlebem i cytrynami”, z ceną szacunkową 5000 i wywoławczą 4500 €, a z nr. 15 Henryka Epsteina „Gitarzysta i akt w atelier” (olej, papier) w cenie szacunkowej 9000 i z wywołaniem 8000 €.

Też w Niemczech i też 26.11. odbędzie się w Hamburgu aukcja w domu Stahla. Wystawione zostaną: z nr. 60 Bohdana Kleczyńskiego (Dubno,1851-1920, Kraków) scena rodzajowa z Kresów „Gotów do odjazdu” (1883, olej) w cenie wywoławczej 4500 €. Obraz już był pokazywany 23.04.2016, z nr. 47. Drugim płótnem będzie z nr. 290 Kazimierza Ostrowskiego (Kachu) „Pejzaż z Kartuz” z ceną wywołania 1200 €.
 

Stanisław Żukowski, Lato, 1933

Przedostatnią aukcją listopada - 29.11. będzie sprzedaż w Deutsch Kunstaktionen w Wiedniu obrazu Wilhelma Wachtla, z nr. 310, „Kobieta w okularach” (1924, olej) - bez podania ceny, a ostatnią z 30.11. „Sztuka rosyjska” w Londynie w domu McDougall. Tam z nr. 56 będzie Stanisława Żukowskiego „Lato” (1933, olej) z ceną szacunkową 60.000-90.000 GBP. Obraz pochodzi z salonu Juliana Burofa w Warszawie, ulica Nowy Świat 47; tam także będą dwa obrazy Wilhelma Kotarbińskiego - z nr. 62 „Taniec z liśćmi”, bardzo duży olej oszacowany na 50.000-70.000 GBP i z nr. 63 „Poranna rosa” szacowany na 50.000-70.000 GBP.

Te liczne aukcje sygnalizują, że wchodzimy w okres nieodległych świąt Bożego Narodzenia na które czekają marszandzi, jako na czas kiedy bogatsi kupują w formie podarków pod choinkę obrazy i obiekty sztuki zdobniczej. Można zatem przypuszczać, że do 21-22 grudnia jeszcze przybędzie ofert aukcyjnych, ale to już będzie w przyszłym miesiącu. Prognoza pogodowa zapowiada, że jutro 9 listopada będzie padał śnieg w Warszawie czyli zima i święta blisko. Pożyjemy, zobaczymy...