maj 2008

W historii sztuki jako wielki twórca, w myśleniu artystycznym jako teoretyk i propagator idei języka geometrii, a także w pamięci tych, którzy go znali i z nim się przyjaźnili – pozostawił Stażewski niezatarty ślad. Był artystą bardzo wysokiej próby; w skali nie tylko polskiej, ale międzynarodowej. Konsekwentny i niestrudzony bojownik o Nową Sztukę, w latach 20. ubiegłego wieku był współzałożycielem, obok Strzemińskiego i Kobro, awangardowych grup „Blok”, „Praesens” i „a.r.”, jak również członkiem międzynarodowych ugrupowań o podobnym profilu: „Cercle et Carré” i „Abstraction-Création”.

Symbol dwóch epok, przeniósł Stażewski z okresu przedwojnia idee, założenia teoretyczne i doświadczenia awangardy w czasy po II wojnie światowej. Mimo że nie został powołany na stanowisko profesora żadnej uczelni plastycznej, dla powojennych pokoleń artystów nurtu geometrycznego był najbardziej wiarygodnym nauczycielem, najwyższym autorytetem i niezastąpionym wzorcem postawy.

Zdjęcie: Henryk Stażewski, Ucieczka, 1947. Wł. prywatna, depozyt w Muzeum Narodowym w Krakowie. Fot. Jacek Świderski