listopad 2007

Moda jest niezniszczalna – głosił tytuł fotografii Cecila Beatona pracującego dla Vogue’u w czasie wojny. Przedstawia elegancką modelkę na tle ruin zbombardowanego miasta. Londyńska wystawa Złoty wiek couture, Paryż i Londyn 1947-1957 jest nostalgicznym powrotem do szykownej mody powojennego dziesięciolecia. Wielkie krawiectwo w Paryżu i Londynie dyktował Christian Dior. Wywołał rewolucję nowym stylem New Look, którego wpływy odczuwane były aż do lat 60.

Zdjęcie: Kostium Diora Bar, 1947, fotografia Willy Maywald © Association Willy.

Katyń – przez prawie półwiecze symboliczne miejsce zbrodni sowieckiej na polskich oficerach. Wówczas w słowie tym zawarte zostały wszystkie miejsca straceń wojskowych oraz urzędników cywilnych administracji Rzeczypospolitej. Nie znano zbrodni w Charkowie czy Miednoje, rodziny poległych jako najcenniejsze relikwie przechowywały nieliczne listy z Kozielska, Starobielska czy Ostaszkowa.

Zdjęcie: Przedmioty osobiste pomordowanych w Katyniu.

Jesienią Kraków wzbogacił się o nową, konieczną do odwiedzenia atrakcję. Po dziesięciu latach w krakowskim Muzeum Narodowym znowu można oglądać stałą ekspozycję sztuki średniowiecznej i nowożytnej, uzupełnioną o pokaz sztuki cerkiewnej.
Galerie Sztuki Dawnej Polski. XII-XVIII wiek i Sztuki Cerkiewnej Dawnej Rzeczypospolitej mają swoją siedzibę w nowym miejscu, w odrestaurowanym i przystosowanym do celów ekspozycyjnych renesansowym Pałacu Biskupa Erazma Ciołka mieszczącym się w samym centrum starego Krakowa, u stóp Wawelu, przy ulicy Kanoniczej.

Zdjęcie: Matka Boska z Dzieciątkiem z Krużlowej Wyżnej, ok. 1420. Muzeum Narodowe w Krakowie.

Ożywienie na rynku jest wyraźne. Są nowi klienci, których stać na zakup dzieła sztuki by udekorować nowy dom. Kupują i dawną sztukę, i nową. Niestety jest problem z zapewnieniem odpowiedniej oferty. Na aukcjach coraz liczniej pojawiają się prace mierne, nijakie obrazy z importu czy rodzime, amatorskie lub autorów niedysponujących przyzwoitymi umiejętnościami. Dolnej granicy poziomu malarstwa konno-zaprzęgowego nie wyznacza już Setkowicz czy Zygmuntowicz, ale Breitenwald albo jeszcze słabsze nazwiska.

Od kilku lat światowi specjaliści od energii naturalnej zapowiadają, że pokłady ropy naftowej powoli zaczynają się wyczerpywać. Najbardziej pesymistyczni podają rok 2012 jako datę zwrotną, najbardziej optymistyczni biorą pod uwagę rok 2035. Jeżeli naukowcy od dawna pochylają się nad problemem zapewnienia światu energii alternatywnych, to władze krajów arabskich martwią się raczej, w jaki sposób stworzyć nowe intratne źródła dochodów.

Zdjęcie: Khosrow Hassanzadeh, Terrorist: Nabjibeh, 2004, olej, płótno, 120 x 200 cm. Fot. dzięki uprzejmości Galerie B21, Dubaj, cena: 60.000 AED

Od początków naszego państwa każda siedziba polskiego rodu, bez względu na jego „wielkość” i zamożność, potrzebowała odpowiedniego wyposażenia, nie tylko artystycznego, ale także takiego, które świadczyłoby o pochodzeniu i udziale przodków w wielkich wydarzeniach narodowych. Tak było już w średniowieczu i nasilało się to z upływem lat wraz z imperialnym rozwojem Rzeczypospolitej. Apogeum tej mody przypadło na wiek XVII, słynący wielkimi narodowymi zwycięstwami.
Od tego czasu ich pamiątki stały się nieodłącznym atrybutem ozdabiania polskich siedzib. Miały one świadczyć o historii rodu i jego zasługach w dziejach Rzeczypospolitej. Powstała więc moda na wystrój wnętrz z ekspozycją broni rodzimej i zdobycznej. Przetrwała zabory, które – wbrew oczekiwaniom najeźdźców – bardzo ją wzmocniły, zgodnie z zasadą „pokrzepiania narodowych serc”, a po uzyskaniu niepodległości potrafiła być dumą obywateli wolnego już państwa. Nawet jeszcze po II wojnie światowej, jeśli pamiątki te przetrwały, a rodzina nie obawiała się represji z tytułu ich „dworianskiego” pochodzenia, to do dziś można spotkać tak urządzone mieszkania. Wychowałem się w jednym z nich…

Zdjęcie: Szabla turecka typu kilidż bez pochwy, głownia typu szemszir, przyozdobiona złoconym ornamentem, oprawa stalowa z nietypowym jelcem w stylu perskim, trzon rękojeści wykonany z ciemnobrązowego rogu, XVIII/XIX w. Zbiory prywatne.

W październiku odbył się w Łodzi już 18. Międzynarodowy Festiwal Komiksu – impreza promująca „historie z dymkiem”, jak potocznie określane bywają komiksy. Poza warsztatami, giełdami, pokazami filmów animowanych, spotkaniami z autorami najpopularniejszych serii (w tym roku gościł w Łodzi m.in. słynny Papcio Chmiel, czyli Henryk Chmielewski, od pół wieku autor Tytusa, Romka i A’Tomka), festiwalowi towarzyszyły wystawy artystyczne.
Niekwestionowanym wydarzeniem była obszerna, monograficzna prezentacja prac Grzegorza Rosińskiego, urodzonego w 1941 r. absolwenta warszawskiej ASP, od 30 lat tworzącego komiksowe przygody Thorgala. Dotychczas ukazało się 30 tomów z tej serii, przetłumaczonych na kilkanaście języków, m.in. grecki, koreański i turecki.

Zdjęcie: Grzegorz Rosiński, ilustracja z książki dla dzieci, 1965-69

Przeglądając biogramy krakowskich artystów uprawiających ceramikę można zauważyć, że większość z nich to absolwenci Wydziału Rzeźby tutejszej Akademii Sztuk Pięknych. To warunkowało ich strukturalne i rzeźbiarskie właśnie spojrzenie na materiał, a także – często podkreślaną, charakterystyczną dla krakowskiej ceramiki w minionych dziesięcioleciach – jakościową dominację rzeźby ceramicznej nad formami użytkowymi i dekoracyjnymi.
Rzeźbą i płaskorzeźbą z ceramiki zainteresował się także Stanisław Brach, artysta należący do najciekawszych i najbardziej twórczych osobowości wśród młodego pokolenia krakowskich rzeźbiarzy. Brach w pełni wykorzystuje swe rzeźbiarskie i akademickie przygotowanie (dyplom w 2000 r.), ma jednak tę przewagę nad innymi artystami tworzącymi w materiale ceramicznym, że wcześniej niż inni poznał jego właściwości, uczył się bowiem w technikum ceramicznym w Łysej Górze.

Zdjęcie: Stanisław Brach, Akt, obraz ceramiczny, 2004, 92 x 82 cm

Felietony Katarzyny Bik, Moniki Małkowskiej, Piotra Sarzyńskiego, Pio Nagłowskiego Kalendarium najbliższych aukcji, giełd kolekcjonerskich
Notowania aukcyjne
Wystawy i wydarzenia w Polsce i na świecie
Nowe ksiązki o sztuce
Oferty polskich galerii, domów aukcyjnych i antykwariatów
Biuletyn SAP
Katalog skradzionych i zaginionych dóbr kultury
I więcej informacji o sztuce...