grudzień 2007

Spotkany w rosyjskim pawilonie na 52. Biennale Sztuki w Wenecji twórca Aleksander Ponomarew, budujący obiekty akwaryczne, polecał mi odwiedzenie polskiego pawilonu, mówił – musisz koniecznie to zobaczyć. Przekonywał – to znakomita, bardzo silna, bardzo aktywna artystka, ona już wiele we współczesnej sztuce znaczy! Opowiadał o wspólnych międzynarodowych wystawach. Kiedy wyjawiam mu, że jestem z Polski, z Poznania, gdzie Monika Sosnowska studiowała, rozłożył szeroko ramiona – A co, nie mam racji, nie mam racji? – wyrzucał z siebie dumny i zachwycony. Taka postawa wobec innego artysty jest dzisiaj bardzo rzadka, wzmacnia opinie marszandów, krytyków i mediów.

Zdjęcie: Monika Sosnowska, Ceiling, 2005. Bar, Kunsthalle Basel, Bazylea

Piękna postać. Nieodrodny syn swojej epoki, wychowany na dziełach wielkich poetów romantycznych, sam romantyk w każdym nerwie i w każdym drgnieniu serca, wielki patriota, który zawsze miał na celu służbę ojczyźnie, a jej klęski i upadki odczuwał tak głęboko i osobiście, że ważyły na całym jego życiu. Przez przyjaciół uważany za naturę jedną z najszlachetniejszych i najmilszych w naszym pokoleniu, jedną z najsubtelniejszych i najwykwintniejszych, nerwową i wrażliwą. Człowiek szlachetny i wytworny, o szerokich zainteresowaniach. I piękny talent – malarski i literacki – indywidualnie polski. Jedna z ciekawszych i mniej znanych osobowości artystycznych doby międzypowstaniowej, „nadworny” portrecista Wielkiej Emigracji.

Zdjęcie: Leon Kapliński, Portret hetmana Jana Karola Chodkiewicza, 1868, olej, płótno, 130 x 97 cm. Muzeum Okręgowe w Toruniu. Fot. Bernadeta Swobodzińska

Ikony Bożego Narodzenia (Narodzenia Chrystusa) są częścią cyklu ikon świątecznych. Noszą one nazwę grecką dodekaorton, a w tradycji rosyjskiej mówi się o nich Dwunadiesiatyje prazdniki. Towarzyszą Wielkim Świętom Kościoła prawosławnego, uczestnicząc w liturgii i tworząc wspólnie z tekstem liturgicznym całość świątecznego misterium. Rok liturgiczny obejmuje dwanaście głównych świąt, tak jak rok kalendarzowy zawiera dwanaście miesięcy.

Zdjęcie: Boże Narodzenie, k. XIX w, Rosja, deska, płótno, tempera, olej, ślady złoceń, 37 x 45,3 cm. Muzeum Południowego Podlasia w Białej Podlaskiej. Fot. Tadeusz Żaczek

Od 8 lat rynek sztuki nie miał się tak dobrze, jak obecnie. Zyskują na wartości najbardziej znane nazwiska, ale też te z drugiej i trzeciej ligi. Wzrósł popyt na prace za ponad sto i za kilkanaście i kilka tysięcy złotych. Dotyczy to zarówno sztuki dawnej, jak i współczesnej. Wolne pieniądze są nie tylko w centrum, ale i poza Warszawą – w górę idzie również sztuka regionalna, np. śląska. Ożywił się także rynek rzemiosła, ale na tym polu brak dobrej oferty.

Zdjęcie: Stanisław Żukowski, Odwilż, 1925, olej, płótno, 62 x 74 cm. Rynek Sztuki

Kolor jest wszechobecny. W domu, w pracy czy na ruchliwej ulicy otacza nas z każdej strony, przekazując szereg treści, informacji i znaczeń. Ma też ogromny wpływ na ludzki organizm, postrzeganie oraz emocje.
Wystawa w warszawskim Instytucie Wzornictwa Przemysłowego jest jedną z szeregu imprez towarzyszących piątej już edycji Dni Koloru, których motywem przewodnim, jak i nadrzędnym hasłem jest zagadnienie koloru jako komunikatu. Celem przedsięwzięcia, jak to określili organizatorzy, jest propagowanie świadomego użycia barwy w projektowaniu, podkreślenie jej roli w architekturze i wnętrzach, percepcji barwy i jej wpływu na zachowania konsumpcyjne.

Zdjęcie: Siedziska świecące Galactica, proj. Douglas Mount, Domo Modo, prod. Jet-Set

Przez cały okres średniowiecza, aż po reformację kult maryjny rycerstwa polskiego był jedynie cząstką potężnego „kultu” szlachetnych zbrojnych w całej Europie, których patronką była Matka Boska Niepokalanego Poczęcia. Była to kultowość uniwersalna – z objawami identycznymi we wszystkich krajach chrześcijańskich Starego Kontynentu. Dopiero podczas reformacji, a w szczególności w czasie Wojny Trzydziestoletniej nastąpiło częściowe zróżnicowanie jego przejawów.

Zdjęcie : Ryngrafy wojskowe z kresu międzywojennego

Pierwszym skojarzeniem, które nasunęło mi się po obejrzeniu wystawy sztuki rosyjskiej w Maison Rouge w Paryżu były słowa Anny Antosiewicz, wykładowczyni języka rosyjskiego w warszawskiej ASP, która bardzo negatywnie zareagowała na moje lekceważące słowa pod adresem Rosjan na jednym z obowiązkowych wykładów. Dzisiaj, po kilkunastu latach zdaję sobie sprawę, że automatycznie powtarzałam popularne opinie antyradzieckie, które w gruncie rzeczy chaotycznie mieszały różne zjawiska i przede wszystkim zapominały, że Rosjanie jako naród bardzo ucierpieli z powodu wielu lat panowania systemu komunistycznego.

Zdjęcie: Aleksander Kosolapow, Święty Sebastian, fragment tryptyku Adoracja, 1980, odbitka 2007, fotografia czarno-biała. Dzięki uprzejmości Galerii Trietiakowskiej, Moskwa D.R.

To będzie krótka opowieść o artyście wszechstronnym, ale przede wszystkim o fascynującym człowieku. Historia będzie typowo krakowska, tu czas wolniej płynie, pozwala na rozmowę, spojrzenie w przeszłość. Punktem wyjścia stanie się duży stół przy Lea, gdzie teraz Alina Skarżyńska, druga żona Jerzego otwiera teczki z jego pracami. Rysunki pochodzą z różnych czasów, charakteryzuje je jedna wspólna rzecz – lekka, genialna kreska.

Zdjęcie: Jerzy Skarżyński, Projekt scenografii do „Opery za trzy grosze, Bertolda Brechta, reż. Lidia Zamkow, Kraków, Teatr im. J. Słowackiego, prem. 25 IX 1965, 60 x 43 cm

Żywiołowość i splendor Rubensa, witalność Jordaensa, elegancja van Dycka, wirtuozeria iluzji Jana Fyta czy Paula de Vosa – malarstwo flamandzkie XVII w. to najlepsza prezentacja tendencji baroku – różnorodność tematyki i mistrzostwo warsztatu. Po raz pierwszy mamy w Polsce możliwość zapoznania się z pełnym spectrum sztuki flamandzkiej – ponad osiemdziesiąt dzieł, w tym prace najsłynniejszych malarzy epoki. Prezentowana w warszawskim Muzeum Narodowym wystawa Złoty wiek malarstwa flamandzkiego. Rubens, van Dyck, Jordaens… 1608-1678 została przygotowana we współpracy z muzeami w Wiedniu i Kassel; część prac pochodzi również z polskich zbiorów. Za daty spinające klamrą „Złoty wiek” kuratorzy wystawy uznali lata 1608-1678.

Zdjęcie: Anton van Dyck, Portret Nicholasa Laniera, olej, płótno, 111 x 87,6 cm. Kunsthistorisches Museum, Wiedeń

Felietony Katarzyny Bik, Moniki Małkowskiej, Piotra Sarzyńskiego, Pio Nagłowskiego Kalendarium najbliższych aukcji, giełd kolekcjonerskich
Notowania aukcyjne
Wystawy i wydarzenia w Polsce i na świecie
Nowe ksiązki o sztuce
Oferty polskich galerii, domów aukcyjnych i antykwariatów
Biuletyn SAP
Katalog skradzionych i zaginionych dóbr kultury
I więcej informacji o sztuce...