wrzesień 2009

W Tate Britain po raz pierwszy od wielu lat można oglądać indywidualną wystawę Richarda Longa, zatytułowaną „Heaven and earth”. Ten retrospektywny przegląd 40-letniej artystycznej działalności został zaprojektowany tak, aby pokazać, w jaki sposób Long znajduje i interpretuje relacje, zachodzące pomiędzy sztuką a naturą. Wystawa obejmuje około 70 prac, znalazły się tam zarówno rzeźby, charakterystyczne błotne obrazy, jak i fotografie, dokumentujące dotychczasowe realizacje. Richard Long należy do pokolenia artystów lat 60. XX wieku, które starało się pozostawić po sobie ślad za pomocą narzędzi niekojarzonych z tradycyjnymi artystycznymi środkami wyrazu.


Richard Long, „Earth”, 2009, © Richard Long, Tate Photography, materiały prasowe Tate Britain

Na wystawie „Model Bauhaus” zapoznajemy się z sytuacją artystyczną po I wojnie światowej, ekspresjonistycznymi ideami lewicującej strzechy czeladniczej, dziełami mistrzów Bauhausu, programem edukacyjnym Johannesa Ittena, Josefa Albersa i Hannesa Meyera, pracami warsztatowymi z kursów László Moholy-Nagya, Oskara Schlemmera czy Joosta Schmidta. Specjalne sekwencje poświęcone są fotografii i scenie teatralnej, weimarskiej Wielkiej Wystawie Bauhausu w 1923 roku oraz międzynarodowym inspiracjom artystycznym, przede wszystkim holenderskiemu De Stijl. Obok malarstwa i rzeźby zgromadzono to wszystko, co kojarzymy z dojrzałą fazą rozwoju Bauhausu po przeniesieniu do Dessau (1925). Choć historyczna wystawa „Model Bauhaus” nie prezentuje prób odbudowy instytucji w USA czy, jako Hochschule für Gestaltung, w Ulm, to widz trafia ostatecznie do centralnego holu, w którym – w projekcie Christine Hill & Volksboutique – zostały przedstawione współczesne wcielenia międzywojennych idei. Może także podążyć na piętro Martin-Gropius-Bau, gdzie Vitra Design Museum umieściło berlińską odsłonę monograficznej ekspozycji „Le Corbusier – sztuka i architektura”. Angielskie podtytuły poszczególnych części wystawy („Contexts”, „Privacy and publicity”, „Built art”) wskazują na jej objazdowy charakter, jednak wersja przygotowana dla Berlina zawiera dodatkowe wątki, zapoznające publiczność ze związkami „papieża modernizmu” z tym miastem i Niemcami.


Ludwig Mies van der Rohe, pierwszy projekt wieżowca przy dworcu Friedrichstrasse w Berlinie, 1921-1922, Bauhaus-Archiv Berlin, © VG Bild-Kunst, Bonn 2009

W Wenecji można oglądać wystawę „Mapping the studio: artists from the François Pinault Collection”. Jej otwarcie wiąże się z powstaniem nowego centrum sztuki współczesnej w Europie. Wystawa stwarza także dobrą okazję do dyskusji na temat kolekcjonerstwa i jego roli w dzisiejszym art worldzie. Wybór dzieł ze zbiorów François Pinaulta był już pokazywany w Wenecji. Obecna wystawa ma jednak szczególne znaczenie. W 2006 roku władze Wenecji postanowiły zorganizować w tym mieście centrum sztuki współczesnej. Ogłoszono konkurs, który wygrała Palazzo Grassi – instytucja wystawiennicza współprowadzona przez Fundację Pinaulta. Na siedzibę centrum przeznaczono XVII-wieczy budynek Punta Della Dogana, jedno z najbardziej symbolicznych i znanych miejsc miasta nad laguną. Jego adaptacją zajął się ceniony architekt Tadao Ando. Sam pomysł ingerencji w budynek Dogany spowodował, że pojawiały się liczne wątpliwości (to pierwsza od lat działalność architektoniczna w samym centrum Wenecji). Obawiano się, że zostanie naruszona historyczna panorama miasta. To szczęśliwie nie nastąpiło. Od tego roku, przez trzy dekady Dogana ma gościć (wraz z Palazzo Grassi) dzieła ze zbiorów francuskiego kolekcjonera.


Maurizio Cattelan, Untitled, 2007, fot. materiały prasowe Palazzo Grassi SpA, fot. ORCH, orsenigo_chemollo

Ponadto w najnowszym „Arteonie” tekst Przemysława Jedrowskiego o festiwalu „Urban legend” w przestrzeni miejskiej Poznania, fotoreportaż z realizacji projektu Wojciecha Dudy w ramach łódzkiej wystawy „Biuro podróży”, artykuł Natalii Kaliś na temat filmu „Z-boczona historia kina” ze ze Slavojem Žižkiem, prezentacja niezwykłej twórczości rzeźbiarskiej Romana Signera autorstwa Joanny Kłysz, a także recenzje Filipa Lipińskiego z wystawy „Amerykański sen” w Muzeum Narodowym w Krakowie, Agnieszki Kurgan z nowojorskiej prezentacji „Object factory – the art of industrial ceramics” oraz Zofii Jabłonowskiej-Ratajskiej z wystawy „Wolność od-zysku” w warszawskiej Zachęcie.