Wędrówki po internecie. Jesienne różności

Sławomir Bołdok

Może zacznę od tego, że przeglądając rozmaite licytacje znalazłem potwierdzenie doniesień agencyjnych iż aktualnie handel aukcyjny szuka obiecujących rynków na Bliskim i Dalekim Wschodzie. Paryski dom Millon chwali się zorganizowaniem 22 października licytacji w Dubaju, a Sotheby`s urządza październikowy cykl aukcji w Hongkongu. Już na początku lat dwudziestych ubiegłego wieku Ferdynand Ossendowski w swoich książkach sygnalizował nadejście „żółtego niebezpieczeństwa” i doczekaliśmy się chwili, gdy Chiny i inni czyhają na sztukę europejską, a „stary świat” europejski sięga z chęcią po pieniądze zgromadzone na Wschodzie. Inną kwestią, na relacjonowanych aukcjach październikowych, jest wyraźnie widoczna  obecność artystów z Polski, o korzeniach żydowskich, którzy w w XX wieku działając na międzynarodowym rynku, głównie w Paryżu, dali się poznać i to teraz profituje gdy organizowane są aukcje malarstwa nowoczesnego.

Henryk Szydłowski, Poetry of Forgotten Letter, 1994; Still life with Magic Birds, 1998; Tańczęcy ptak, 2006; Golden Trach to the Spring Garden

Wędrując po rozmaitych kontynentach i domach aukcyjnych, od czasu do czasu udaje mi się trafić na polskich artystów, którzy w ubiegłym wieku wyemigrowali z kraju i urządzili się gdzie indziej. Moim ostatnim odkryciem jest malarz, o którym niewiele wiadomo, a nazywa się Henryk Szydłowski. Urodził się 23.03.1950 r., skończył Liceum Plastyczne w Jarosławiu i ASP w Krakowie w 1977 r. W 1978 r. wyemigrował do Nowej Zelandii, mieszkał, malował i wystawiał w Auckland. W 1985 r. przeniósł się wraz z rodziną do Perth w zachodniej Australii. Miał wystawy w Sidney, Melbourne, w Londynie, Singapurze i w USA. W Auckland w Internationale Art Centre są wystawione, w galerii, jego cztery obrazy olejne, które prezentuję: „Poetry of Forgotten Letter” 1994, „Still life with Magic Birds” 1998, „Tańczęcy ptak” 2006 i  „Golden Trach to the Spring Garden”.

Janusz Głowacki, Modlitwa, 1988 Adam Stępień, Obóz kozacki

Czas przejść do bieżących aukcji. 4 października w Nowym Jorku u Sotheby`ego odbędzie się licytacja obrazów pt ”Impresjonist + Modern Art ”, na której zostaną wystawione: z nr. 87 Tamary Łempickiej „Owoce w wazie III” z 1963 r. olej za 30-40.000 $, z nr. 88 Mojżesza Kislinga „Portret Mieczysława Zborowskiego”, 1919, ol. za 30-40.000 $, z nr. 130 Meli Muter „Martwa natura z krabami” ok. 1930, ol. za 18 - 25.000 $ i tej samej artystki „Róg ulicy z wozem” z „Portretem kobiety” na odwrociu, ol. za 15-20.000 $. 
W Paryżu u Adera 5 października na aukcji „Obrazy rosyjskie i judaica” będą 4 obrazy olejne z lat 80-tych XX w. Głowackiego Janusza (Rafała), ur. w 1959 r., po ASP w Krakowie, który w Paryżu występuje jako „Yanusz Głowacki”. Są to trzy obrazy w jednej cenie wywoławczej 250 € z nr. 106 „Modlitwa” 1988, z nr. 107 „Modlitwa” 1987, z nr. 108 „Rabin” oraz z nr. 109 „Rabin” 1988, uszkodzony i dlatego ceniony na 60 €. Ciekawostką może być obraz Adama Stępnia, ur. w 1957, po ASP w Warszawie, który namalował wg. Józefa Brandta „Obóz kozacki”, ol., z nr 395, za 30 €.

Tego samego dnia, w Paryżu, w domu Boisgirard - Antonini (czyżby nowa firma?) na aukcji obrazów nowoczesnych wystawione będą w Hotel Drouot z nr. 25 Henryka Haydena „Rumuńska bluzka” 1923, ol. za 8-10.000 €, z nr. 195 Włodzimierza Terlikowskiego „Portret kobiety” ol. wyceniany na 800 - 1000 € oraz dwie akwarele Nikifora w jednakowej cenie, po 50 - 60 € z nr. 213 „Człowiek” i nr. 214 „Uczeń”. Trzecia aukcja tego dnia odbędzie się w Erlagen w Niemczech w domu Bergmana. Z nr. 797 pokazany zostanie obraz Mieczysława Lurczyńskiego „Notre Dame w Paryżu” ol. za 500 € i Igora Talwińskiego, znanego malarza aktów, który od 1945 r. przebywał w Paryżu, a zmarł w 1983 r. Jego obraz „Akt siedzącej dziewczyny” ol. oszacowano na 500 €.

Włodzimierz Terlikowski, Portret kobiety

Igor Talwiński, Akt siedzącej dziewczyny

11 października w Tel Avivie w domu Matsart wystawionych będzie 8 obrazów. „Jerozolima” ol. Abrahama Neumanna z nr 16 wyceniona została na 9-12.000 $, Wilhelma Wachtla „Ludzie z sztetla” ol. z nr. 49 oszacowano na 7 - 9000 $, Kazimierza Bieńkowskiego „Żydowski handlarz” z 1893 r. ol, z nr. 60 kosztuje 4-6.000 $. Jeszcze mamy tutaj dwie prace Mojżesza Kislinga, z nr. 77 „Anemony w wazonie”, 1916 r. ol. za 80 - 120.000 $ i z nr. 78 „Mimozy w wazonie” namalowane w Nowym Jorku w 1945 r. i cenione na 75 - 90.000 $. Ciekawy psychologicznie portret „Rabina” przypisany „szkole polskiej z XIX w.” z nr. 92 wyceniono na 3- 4 000 $, a wizerunek śmiejącego się „Żydowskiego chłopca” Abrahama Weinbauma, ol. ok. 1920 można będzie kupić za 4 - 6.000 $. Ostatnim obrazem, z nr. 145, jest Konstantego Szewczenki „Święto Sukot”, ol. z ceną 600 - 900 $. 

Wilhelm Wachtel, Ludzie z sztetla

Mojżesz Kisling, Anemony w wazonie, 1916

Wilhelm Sasnal, Record Player, 2002 Rafał Bujnowski, Okno, 2000-2005

Także 11 października w Londynie w domu Phillips de Pury na Contemporary Art Day wystawione zostaną: z nr. 214 Wilhelma Sasnala  „Record Player”, 2002, ol. za 10 - 15.000 GBP i z nr. 215 Rafała Bujnowskiego „Okno” 2000-2005 r., ol. za 7 - 9.000 GBP. Co prawda nie po kolei, ale sygnalizuję następne obrazy Sasnala. Tym razem w Sothebym, też w Londynie 13 października na Contemporary Art Day Auction. Będą to z nr. 318 „Bez tytułu“, 1999, ol. za 6- 8.000 GBP i z nr. 319 „R.Smithson”, 2002 za 20 - 30.000 GBP. Obrazy Sasnala i Bujnowskiego są najczęściej widoczne na aukcjach znaczących domów aukcyjnych i dowodzi to, że trudno się przebić na „górną półkę” innym średnio-pokoleniowym artystom z Polski. Wiadomo, aby się przepchnąć potrzeba dużo pieniędzy na reklamę, na danie w łapę krytykom by pisali, a u nas z forsą krucho. Takie życie.

W kolejności mamy dom Nagla w Stuttgarcie, gdzie 12 października na aukcji internetowej będą wystawione dwa starsze obrazy - z nr. 6616 Władysława Chmielińskiego „Sanie na ulicy miasta”, ol. za 750 € i z nr. 6694 J. Wolskiego „Napad wilków na sanie”, ol. za 350 €.                                                            

W dniu 13 października w domu Dobritza we Frankfurcie nad Menem wystawiony zostanie z nr. 177 malarz  Abraham Behrman, którego „Postać starego Żyda” ol. tkt. oszacowano na 600 €.

Zamyka pierwszą połowę miesiąca aukcja w Paryżu, 15 października, w domu Aguttes. Będzie to impreza w Hotelu Drouot pt. „Malarstwo XIX w. i moderne, obce i rosyjskie. Malarstwo XX w. i współczesne”. Wystawione będą: z nr. 185 Tadeusza Brudzyńskiego „Kompozycja”, 1987, tech. mieszana, pł. za 800 - 1000 € i tego samego z nr. 187 „Podróż do Indii”, 1990, ol. za 1000-1500 €. Z nr. 188 Zofii Stryjeńskiej „Stroje polskie”, 2 plansze litograficzne (?) za 200-400 €. Z nr. 190 Stanisława Chlebowskiego „Hołd” (? - scena dewocyjna) akw. za 1200 - 1500 €. Kolejno - z nr. 191 Marka Rudnickiego „Akt śpiącej” tech. mieszana za 600- 800 € i z nr. 192 Czesława Zawadzińskiego „Kwiaty w wazonie” ol., za 1000 - 1200 €.

Marek Rudnicki, Akt śpiącej

Tadeusz Brudzyński, Kompozycja, 1987

W wiedeńskim Dorotheum odbędą się dwie aukcje. Pierwsza 16 października pt. „Malarstwo XIX w.”, gdzie wystawiono z nr. 93 Tadeusza Ajdukiewicza „Kobietę Orientu z gałązką w ręku”, 1870, ol. za 5 - 7.000 € oraz Stanisława Żukowskiego obraz z nr. 152 „Kwitnące drzewa”, ol. za 205 - 30.000 €. Prócz tego z nr. 153 i 154 wystawiono też Żukowskiego, oprawione na dwóch planszach po 6 sztuk gwasze (małe), w jednakowej cenie za planszę 10 - 12.000 € - jedna plansza - studia chałup w pejzażu, a druga - studia chmur. Sądzę, że ceny za Żukowskiego zostały skonstruowane pod „nowych Rosjan”, którzy uważają artystę za swego i dobrze płacą. W tym samym Dorotheum tylko 25 października na aukcji sztuki nowoczesnej i współczesnej wystawione będą: z nr. 175. Igora Mitoraja „Popiersie kobiece z lusterkiem”, 1990, brąz, h.21,5 cm, egz. 32 /50, za 2500 - 3000 €, oraz z nr. 229 Zbigniewa Rogalskiego „Tepeukoba”, 2003, akryl za 2 - 3.000 €.

Mojżesz Kisling, Brunetka z chustą na szyi, 1926

Także 16 października w Brukseli w domu Horta pojawią się dwa obrazy Konstantego Szewczenki: z nr. 262 „Modlący się rabin”, ol. jest na pewno dziełem artysty, a „Studiujący Torę” ol. -  jest mu przypisywany. Oba wyceniono na 600 - 800 €. Też w Belgii w Mons w domu Mosan wystawiony zastanie 18 października kolejny „Rabin”, ol. namalowany przez Samuela Hirszenberga przed 1908 r., oszacowany na 800 - 1000 €.

Ostatnią aukcją miesiąca jest głośno reklamowana licytacja w Dubaju (22 października), organizowana tam po raz pierwszy przez dom paryski Millon. Wśród drogich obrazów będzie także z nr 4 „Brunetka z chustą na szyi”, ol., namalowana w 1926 r. przez Mojżesza Kislinga. I to by było na tyle!