Ukradzione piękno

The Guardian /2.02.2006, artykuł Rogera Atwooda/ pod powyższym tytułem dokonał przeglądu aferalnych wpadek znanych muzeów, które powiększały w ostatnich latach zbiory o obiekty skradzione, nielegalnie wydobyte, przemycone, jednym słowem posiadające kryminalną proweniencję. Listę otwiera Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku. To znamienite muzeum ma w historii zakup 360 starożytnych obiektów nielegalnie wykopanych z grobów w centralnej Anatolii w Turcji. Gorącym zakupem dla Met okazało się nabycie greckiej wazy, zrabowanej z grobowca w Cerveteri w 1971 roku. Zakupione w dobrej wierze naczynie za astronomiczną wówczas cenę miliona dolarów, zaliczane jest do arcydzieł sztuki greckiej. Rząd włoski stara się o zwrot wazy, jak również o wiele innych antyków, które trafiły do Met nielegalna drogą.Muzeum Sztuki w Cleveland w USA zakupiło w 2004 r rzeźbę w brązie pochodzącą z 4 wieku p.n.Ch. Rzeźba przedstawiająca Apolla miała rzekomo być własnością w trzecim pokoleniu niemieckiej rodziny. dokładne badanie dokumentów potwierdziło zastrzeżenia. Pochodzenie rzeźby jest niewiadome, co pozwala przypuszczać, że dzieło zostało nielegalnie pozyskane. Nadto, marszand, który zaoferował rzeźbę w krótkim czasie po transakcji został skazany przez nowojorski sąd za oszustwo w sprzedaży antycznej irańskiej biżuterii. Museum of New Mexico w Santa Fe mimo ustawowego zakazu kupna antycznej sztuki peruwiańskiej pochodzącej z terenów Sipan /zakaz wprowadzono w 1989 r a w 1997 zakazano jakichkolwiek zakupów starożytnej sztuki peruwiańskiej/ nabyło rzeźby wykonane w zlocie i lapis lazuli. Rzeźby przedstawiające główki małp zostały skonfiskowane przez FBI. W 1997 r władze USA zajęły dwa obrazy Egona Schiele wypożyczone z Leopold Museum w Wiedniu na wystawę w Museum of Modern Art w Nowym Jorku. Spadkobiercy zamordowanych przez Niemców Żydów upomnieli się o zrabowane przez nazistów obrazy. Należały one do Fritza Gruenbauma, wiedeńskiego artysty kabaretowego zamordowanego w Dachau w 1941 r. Największe, najbardziej znane i szacowne muzea na świecie mają nabytki pozyskane w niejasnych, a często wręcz ciemnych okolicznościach. British Museum od lat odpiera żądania rządu Grecji zwrotu rzeźb z ateńskiego Partenonu. Rząd Egiptu oczekuje zwrotu sarkofagu Ramzesa, który od początku XIX wieku znajduje się w Londynie. Opinia publiczna i media coraz głośniej i częściej stawiają kwestię zadośćuczynienia krajom, które w niedalekiej przeszłości zostały obrabowane ze skarbów własnej kultury.