Artinfo.pl | Zaproszenie do gry - podsumowanie tygodnia (6-12.11.2017)

Najcenniejsze prace zaoferowano na początku listopada w Desie Unicum na aukcji rzeźby i form przestrzennych. Rozszerzenie formuły jest uzasadnione, gdyż w katalogach Desy Unicum pojawiają się coraz częściej prace, które od tradycyjnego medium rzeźbiarskiego sytuują się już dość daleko. Przykładem najważniejszy obiekt aukcji, instalacja „Gra nr 5” Ryszarda Winiarskiego z lat 1971-1981, której detal trafił rzecz jasna także na okładkę katalogu aukcji. Przy odnotowaniu całej imponującej dynamiki rynku prac Winiarskiego, należy stwierdzić, że instalacja z aukcji 9 listopada jest obiektem o największym ciężarze gatunkowym. Ważne dla twórczości artysty odniesienia (teoria gier, aleatoryzm) znalazły się w tej pracy o wiele bliżej odbiorcy niż zazwyczaj -  w takiej konfiguracji, która zaprasza wręcz do bezpośredniego udziału. W ten sposób Desa Unicum zdobywa dla rynku kolejne obszary, tym razem sztuki wychodzącej nie tylko poza sferę zdobienia przestrzeni, ale także wykraczającej poza spokojną i bezpieczną intelektualną kontemplację na odległość. Choć estymowana wartość nie została potwierdzona podczas licytacji, cena młotkowa 900 tys. zł ma rangę historyczną, nie tylko wśród prac Winiarskiego.
 

Alina Ślesińska, Święty Franciszek, 1977, brąz, wys. 40 cm  Desa Unicum, 9.11.2017 (50 000) 59 000

Spośród prac o najwyższych cenach należy wymienić op-artową kompozycję rówieśnika Winiarskiego, Argentyńczyka Antonio Asisa (120 tys. zł) oraz asamblaż Władysława Hasiora „Ucieczka” z 1961 roku. Pracę Hasiora wylicytowano o 5 tys. zł wyżej niż górna granica estymacji (cena młotkowa 85 tys. zł). Nieco niżej, ale również wysoko, licytowano prace Magdaleny Abakanowicz (60 tys. zł za kilim i 48 tys. zł za pracę z cyklu „Inkarnacje”), Igora Mitoraja (48 i 40 tys. zł za „Asklepiosa”) oraz otwierające katalog prace powstałe w środowisku tzw. szkoły zakopiańskiej (20-40 tys. zł). Wyjątkowo interesujące prace Aliny Ślesińskiej, Bolesława Biegasa i Juliana Boss-Gosławskiego również spotkały się z zainteresowaniem. „Ekshumowany” Boss-Gosławskiego to sztandarowa, jedna z najważniejszych prac artysty, dlatego w przypadku potwierdzenia transakcji warunkowej (38 000 tys. zł) należałoby mówić o zakupie okazyjnym. Klasyczna dla stylu artysty jest też rzeźba „Król Słońce” Bolesława Biegasa, licytowana do dolnego progu estymacji (45 tys. zł). Najdrożej w tej grupie prac licytowano „Świętego Franciszka” Aliny Ślesińskiej, kolejną z podręcznikowych prac polskiej rzeźby XX-wiecznej. Kwestia międzynarodowej kariery twórczości Ślesińskiej, jednej z kilku wybitnych artystek PRL-u, przeżywających w Polsce przynajmniej od dekady renesans zainteresowania m.in. za sprawą dużej wystawy w Zachęcie, pozostaje wciąż otwarta. 
 

Erna Rosenstein, Żywioły, olej, płótno, 41,5 x 33 cm  Polski Dom Aulcyjny, 9.11.2017 (27 000) 31 860

W granicach 20-30 tys. zł kończyły się licytacje ważnych dla polskiej sztuki prac Antoniego Rząsy, Mariana Koniecznego. W tym kontekście zaskakiwać może cena uzyskana za rzeźbę Janiny Reichert-Toth (26 tys. zł, powyżej estymacji). Na aukcji pojawiło się nieco okazji. Tak można określić urokliwe prace Bronisława Chromego i drobne rzeźby Jerzego Jarnuszkiewicza. Wydarzeniem jest zakończona sukcesem licytacja pracy młodego Tomasza Górnickiego, współczesna w treści i bardzo efektowna formalnie. 

W krakowskim Polskim Domu Aukcyjnym oferta była tradycyjnie mieszana, z ciekawą reprezentacją sztuki dawnej i liczną, mocną grupą prac współczesnych. Należy odnotować dobry wynik całej aukcji, ale szczególnie malarstwa dawnego, które sprzedawało się powyżej estymacji. Bardzo atrakcyjny, otwierający katalog obraz Tadeusza Popiela „Tęsknota za ojczyzną” osiągnął wysokie 35 tys. zł (estymacja 18-30 tys.). Bardzo dobra akwarela Józefa Mehoffera „Siostry” z 1909 roku wylicytowano z 22 do 41 tys., tuż powyżej górnej estymacji. Wiele innych prac, m.in. „Dzieci” Wlastimila Hofmana, „Głowa konia” Wojciecha Kossaka, obrazy Sotera Jaxy-Małachowskiego, Adama Setkowicza i Bronisławy Rychter-Janowskiej również przekroczyło przedaukcyjne szacunki. Najwyższą cenę 140 tys. zł osiągnęły obrazy dwóch klasyków polskiej współczesności, Tadeusza Kantora i Jana Tarasina, przy czym większe wrażenie taka cena robi w przypadku pracy Tarasina z 1984 roku. Dobry olej Jerzego Dudy-Gracza z 1990 roku wylicytowano za 48 tys. zł, ciekawą instalację przestrzenną Wandy Gołkowskiej za umiarkowane 25 tys. zł, podobnie dwa obrazy Kajetana Sosnowskiego (32 i 8 tys. zł). Po raz kolejny w tym sezonie uczestników aukcji zelektryzowała licytacja prac Erny Rosenstein. Zarówno abstrakcyjna akwarela jak i doskonały olej sprzedały się powyżej estymacji, przy czym o olejne „Żywioły” stoczono walkę trwającą od wywoławczych 6 tys. zł do młotkowych 27 tys. zł. Estymowana wartość tej pracy została zapisana w katalogu w postaci przedziału 12-15 tys. zł.

Józef Mehoffer, Siostry, 1909, akwarela, gwasz, tektura, 56 x 76,7 cm  Polski Dom Aukcyjny, 9.11.2017 (41 000) 48 380

Druga w tym tygodniu aukcja Desy Unicum poświęcona była współczesnym pracom na papierze. Listę wynikową wieńczy imponująca (2 x 2 m) praca Tomasza Tatarczyka „Stos” z 1986 roku, popis wspaniałej kompozycji o wielkiej sile wyrazu, która w pełni wpisuje się w nurt najlepszych prac Tatarczyka (100 tys. zł). Rysunek ołówkiem Władysława Strzemińskiego z ważnego cyklu „Wojna Domowa” nie osiągnął poziomu estymacji i 95 tys. zł przybito warunkowo. Podobnie stało się w przypadku powojennych „Tkaczy” tego samego artysty (28 tys. zł). Trzy dobre prace Jana Lebensteina z lat 60. i końca lat 50. licytowano w granicach 15 tys. zł., nieco wyżej niż prace na papierze Jana Tarasina z 1998 roku. Doskonałego zakupu można pogratulować nabywcy kolaży Kazimierza Mikulskiego (ceny 10 i 11 tys. zł blisko dolnej estymacji). Sporo emocji wzbudziła abstrakcyjna akwarela Jerzego Nowosielskiego (9,5 tys. zł, powyżej estymacji), pastel „Na kanapie” Teresy Pągowskiej (9 tys. zł, również wysoko powyżej estymacji). Bardziej niż szacującym wartość obiektu spodobała się intrygująca kompozycja Emanuela Prowellera (3,5 tys. zł). Wśród innych, ciekawych propozycji z katalogu warto wymienić gwasz Marii Jaremy z 1942 roku, projekt scenograficzny autorstwa Jerzego Kujawskiego, ilustracje do Gilgamesza Romana Opałki i „Głowę Schillera”, którą gwaszem odmalował Jarosław Modzelewski (11 tys. zł). Większość tych prac nie wzniosła się jednak powyżej dolnego poziomu estymacji. Ten los podzieliły dwie kompozycje Andrzeja Wróblewskiego, które wylicytowano warunkowo za 30 i 40 tys. zł.

Jan Lebenstein, Figura osiowa, 1959, gwasz, tusz, papier, 37 x 18 cm  Desa Unicum, 7.11.2017 (15 000) 17 700

Jerzy Nowosielski, Kompozycja, akwarela, papier, 19 x 13 cm   Desa Unicum, 7.11.2017 (9 500) 11 210

Tomasz Tatarczyk, Stos, 1986, tempera, papier, 1999 x 196 cm  Desa Unicum, 7.11.2017 (100 000) 118 000