Ziemie podwójnie odzyskane

Wernisaż: 2012-03-02 19:00:00
Do 13 maja w warszawskiej Zachęcie trwa wystawa Ziemie podwójnie odzyskane, w ramach której są prezentowane: fotoreportaż Bogdana Łopieńskiego, dokumentujący I Biennale Form Przestrzennych w Elblągu w 1965 roku; zdjęcia z Cyklu A-Z Andrzeja Tobisa, będące ilustracją haseł zawartych w słowniku polsko-niemieckim, wydanym w 1954 roku w Lipsku, a także projekt Muzeum społeczne Krzysztofa Żwirblisa, nawiązujący do odzyskiwania warszawskiej przestrzeni miejskiej przez społeczności lokalne.

Tytuł wystawy stanowiący swoistą klamrę łączącą trzy projekty nawiązuje do obrazu Marka Sobczyka i Jarosława Modzelewskiego Ziemie odzyskane po raz drugi. Tematem przewodnim powstałego w połowie lat dziewięćdziesiątych płótna była próba odpowiedzi na pytanie, czy i komu uda się „odzyskać”, tj. odbudować, zrewitalizować, zmodernizować zrujnowaną w latach PRL infrastrukturę gospodarczą i społeczną tzw. ziem odzyskanych?

Odzyskiwanie, rozumiane także jako przywracanie (odbudowywanie) pamięci i tożsamości różnych miejsc, miejscowości i społeczności lokalnych jest tematem ekspozycji w Zachęcie. Mechanizm działania PRL-wskiej propagandy i indoktrynacji dokumentują fotografie Bogdana Łopieńskiego – zdjęcia z I Biennale Form Przestrzennych w Elblągu (1965), na którym prezentowano rzeźby wykonane przez elbląskie zakłady metalurgiczne, to jednocześnie obraz wymuszanego przez władze sojuszu robotników i artystów, przykład wprzęgnięcia sztuki w służbę ideologii, a zarazem przykład zakłamywania historii ziem włączonych do Polski po 1945 roku.

Cykl A–Z Andrzeja Tobisa to również fotografie, ale dokumentujące głównie Górny Śląsk wraz z jego wielokulturową społecznością i skomplikowaną historię; do opisu zdjęć wykorzystano polsko-niemieckie hasła i numery indeksu z polsko-niemieckiego słownika wydanego w Lipsku (1954).

Odzyskiwanie pamięci i budowanie wspólnej, nowej tożsamości to idea Muzeum społecznego Krzysztofa Żwirblisa. Bohaterami narracji są mieszkańcy Warszawy odtwarzający indywidualne losy i doświadczenia, które są wpisane w historię miasta.

Galeria prac


Powrót