Ludwik de Laveaux (generał)
[Członków polskiej gałęzi tej rodziny (XVIII – XX w) o imieniu Ludwik było dziewięciu, z których trzech zmarło w dzieciństwie. Ze Stanisławem Ludwikiem (1868 – 1894), znanym malarzem, który imieniem Stanisław nie posługiwał się ani na co dzień ani w podpisach, generał miał wspólnych pradziadków, także Ludwika de Laveaux i Felicję Popiel.]
Ludwik de Laveaux, syn Mariana i Władysławy z Giebułtowskich, urodził się 18 czerwca 1891 w rodzinnym majątku we Frysztaku (niedaleko Jasła), a zmarł w Londynie 16 grudnia 1969. Jego ojciec, a następnie matka zmarli zanim dożył 14 lat. Po zdaniu matury w Krakowie w roku 1910, rozpoczął studia architektury na Politechnice Lwowskiej i w tym okresie nawiązał bliskie kontakty z Józefem Piłsudskim. Od sierpnia roku 1914 walczył w składzie VI batalionu, a następnie dowodził plutonem w 3 pułku, I Brygady Legionów (późniejszym 7 pułkiem Legionów). Przeniesiony do II Brygady Legionów, został dowódcą plutonu w 4 pułku piechoty Legionów. Awansowany na podporucznika, został mianowany dowódcą kompanii, a następnie przeniesiony na stanowisko adiutanta pułku i awansowany na porucznika.
W wolnych chwilach malował wojenne pejzaże i sceny rodzajowe. 25 z nich zostało reprodukowanych w wydanej przez jego przyjaciela, płk. Józefa Andrzeja Teslara historii 4 pułku Legionów. Oryginały spłonęły w czasie powstania Warszawskiego. Miał niewątpliwy talent malarski, nieco tylko podbudowany na architekturze we Lwowie i nie rozwijany żadnymi potem studiami artystycznymi. Studiów prawdopodobnie nie zdołał ukończyć z powodu wybuchu wojny. Będąc wybitnym oficerem zawodowym pozostał cenionym w swoim otoczeniu i w rodzinie malarzem amatorem. Malował pejzaże, chętnie podhalańskie, sceny wojskowe, a także portrety. Używał techniki akwarelowej i olejnej.
Po kryzysie przysięgowym Ludwik de Laveaux został aresztowany przez władze austriackie i skierowany na front włoski. Zbiegł z transportu, przedostał się do Stryja, gdzie pod fałszywym nazwiskiem, początkowo pełnił obowiązki komendanta POW. We wrześniu 1918 przeszedł na stanowisko komendanta okręgu POW w Krakowie, a w październiku objął obowiązki komendanta okręgu POW we Lwowie. Od listopada 1918 do stycznia 1919 dowodził odcinkiem w obronie Lwowa, a następnie grupą „Gródek Jagielloński”. Od stycznia 1919 był dowódcą I batalionu 4 pułku piechoty Legionów. W czerwcu 1919 zostaje awansowany na kapitana i uczestniczy w negocjacjach w sprawie ewakuacji oddziałów ukraińskich.
Wkrótce potem znów walczy, tym razem z bolszewikami w rejonie Lidy i Wilna. Następnie zostaje skierowany na kurs wojenny w świeżo powstałej Szkole Sztabu Generalnego w Warszawie. W grudniu 1919 zostaje mianowany szefem sztabu 5 dywizji piechoty we Lwowie, a awansowany następnie na majora zostaje ponownie odkomenderowany na kurs doskonalenia do Szkoły Sztabu Generalnego w Warszawie.
Wtedy, 9 stycznia 1922, poślubił w Warszawie Marię Woysym Antoniewicz, wdowę po poległym na polu chwały oficerze. Od 1922 do 1926 jest szefem sztabu 1 dywizji piechoty górskiej w Bielsku w stopniu podpułkownika. Tam też przychodzi na świat jego córka Anna. Od 1926 do 1929 jest szefem sztabu DOK I Warszawa, i w stolicy rodzi się jego syn, również Ludwik. Od 1929 do 1936 dowodzi 2 pułkiem piechoty Legionów w Pińczowie, a potem w Sandomierzu, gdzie z jego inicjatywy wojsko przyczyniło się znacznie do zbudowania wodociągu miejskiego. Wdzięczne władze miejskie przyznały mu honorowe obywatelstwo Sandomierza. W 1932 zostaje awansowany do stopnia pułkownika dyplomowanego. Dokument jego nominacji został własnoręcznie podpisany przez marszałka Piłsudskiego.
Ludwik de Laveaux zostaje w 1936 przeniesiony do Modlina na dowódcę piechoty dywizyjnej 8 dywizji piechoty. W kampanii wrześniowej walczy jako dowódca piechoty 8 DP, a następnie jako dowódca odcinka obrony „Zegrze”, po czym odcinka obrony „Grochów”. Od 16 września do kapitulacji 29 września 1939 bierze udział w obronie twierdzy modlińskiej. Wojnę spędza w niewoli niemieckiej, z której wychodzi w 1945 ze zrujnowanym zdrowiem. Żonie udaje się zaraz po wojnie wydostać z Polski, odnaleźć go w Niemczech i przewieźć do II Korpusu PSZ we Włoszech. Ze względu na stan zdrowia dostaje przydział do biura historycznego. W roku 1946 zostaje przeniesiony do Anglii, a w 1948 zdemobilizowany. Dopiero trzyletnie leczenie szpitalne pozwala mu przyjść do siebie po wojennych przejściach obozowych. Rząd RP na uchodźstwie w uznaniu zasług awansował go 11 listopada 1966 do stopnia generała brygady. Został odznaczony orderem Virtuti Militari V kl, 4 krotnie Krzyżem Walecznych, Krzyżem Niepodległości z mieczami, orderem Polonia Restituta 5 i 4 kl, oraz Złotym Krzyżem Zasługi.
Jego dzieci, Anna i Ludwik, walczyły w powstaniu warszawskim, które przeżyły, i także zdołały dołączyć do rodziców w Londynie.
Dopiero w Anglii mógł poświęcić więcej czasu swoim zamiłowaniom malarskim, którym w nielicznych wolnych chwilach zawodowego oficera oddawał się od młodości. Swoje prace wystawiał w Polsce na wystawach sztuki legionowej, ale nie tylko, w Krakowie, Zakopanym i w „Zachęcie” w Warszawie, po wojnie także w Londynie. W Polsce był członkiem Związku Plastyków, Towarzystwa Sztuk Pięknych w Warszawie i Towarzystwa „Sztuka Podhalańska”.
Zmarł w Londynie 16 grudnia 1969 i został pochowany na cmentarzu w South Ealing.
Jego żona zmarła w Londynie 15 sierpnia 1987 i została pochowana u boku męża.
olej/tektura, 13 x 32 cm
sygn. p.d.: L.De Laveaux
olej/tektura, 49 x 35 cm
sygn. i dat. l.d.: L. de LAVEAUX/ VII 1927
załączona ekspertyza dr Aleksandry Melbechowskiej-Luty
olej/tektura, 45 x 36,5 cm
niesygn.
załączona ekspertyza dr Aleksandry Melbechowskiej-Luty
olej, tektura; 36,5 x 46,5 cm;
sygn. p. d.: L. de Laveaux 1930.
olej, tektura; 37 x 47 cm;
sygn. p. d.: L. de Laveaux 1929.
olej/tektura, 13 x 32 cm
sygn. p.d.: L.De Laveaux
olej, tektura; 37 x 47 cm;
sygn. p.d.: L. de Laveaux 1929.
olej, tektura; 30 x 40 cm;
sygn. i datowany p.d.: "L. de LAVEAUX 1931";
na odwrocie odręcznie ołówkiem dane o obrazie.
olej, tektura; 35 x 47 cm;
sygn. p. d.: L. de Laveaux 1931.
olej/tektura, 60 x 46 cm
opisany na odwrociu: 'Autor: Ludwik de Laveaux | Tytuł: Motyw znad Morskiego Oka | Rodzaj: Olejny | Cena: '; na odwrociu papierowa nalepka pracowni ramiarskiej z Białej oraz liczba: '3'
olej, tektura; 22 x 30 cm (w świetle oprawy);
sygn. i dat. p. d.: L. de LAVEAUX 1921 (ołówkiem).
Olej, tektura; 49 x 35 cm
Sygnowany l.d.: L. de Laveux / VII. 1927
Ekspertyza dr. Aleksandry Melbechowskiej-Luty z 1987 r.
Olej, tektura; 36 x 45 cm
Ekspertyza dr. Aleksandry Melbechowskiej-Luty z 1987 r.
olej/tektura, 13 x 32 cm
sygn. p.d.: L.De Laveaux
olej/tektura, 47,5 x 33 cm
sygnowany i datowany l.d. 'L. de LAVEAUX | VII. 1927'
olej/tektura, 34,5 x 43 cm
Szkic dwustronny, ołówek, papier; wym.: 22,2 x 29,2 cm; opisany poniżej kompozycji. Wtórna dedykacja. Praca oprawiona.
Olej, tektura malarska; trzy pra- ce o wym.: 44 x 45 cm każda; sygn. w prawej skrajnej kompozycji p.d.: L. de LAVEAUX 1930 interesująca kompozycja w stylu Art Deco.
olej, tektura; 29 x 26 cm;
sygn. p. g.: L. de LAVEAUX 1928
olej, płótno, 40,5 x 27,5 cm,
sygn. na odwrocie L. de Laveaux
olej na tekturze, 30 x 40 cm,
sygnowany i datowany p.d.
"L. de LAVEAUX 1931"
Na odwrocie, odręcznie - ołówkiem - dane o obrazie.
olej, tektura; 47 x 36 cm;
sygn. i dat. l. d.: L.de LAVEAUX 1932
olej na tekturze
(trzy części po 44 x 45 cm),
sygnowany i datowany na prawej części tryptyku, u dołu "L. de LAVEAUX 1930"
sygn. dat. p. g.
olej, tektura
29x26.5 cm
Olej, karton;
41 x 30 cm
Sygnowany l.d.: L. LAVEAUX | 1932