Zbigniew Maciej Dowgiałło
Urodził się w 1961 roku w Gdańsku. Studiował na Wydziale Architektury Wnętrz w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku (1980-1982). Absolwent warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, dyplom w pracowni prof. Stefana Gierowskiego (1986). Prekursor "Neue Wilde" w Polsce. W latach 1988-1990 przebywał w Stanach Zjednoczonych, głównie w Nowym Jorku, gdzie malował i wystawiał obrazy barokowe i kosmiczne oraz zaczął zajmować się grafiką komputerową. Stypendysta University of Southern California, LA, Wydziału Sztuk Pięknych (1989). Wykładowca sztuki i animacji 3D w Rocky Mountain College of Art and Design w Denver ( 2001-2002). Laureat wielu prestiżowych nagród m.in. za najlepszy krótkometrażowy film animowany Roma Independent Film Festiwal – RIFF, Grand Prix American Screenwriters Association w Reno. Brał udział w najważniejszych wystawach przeglądowych Nowego Ekspresjonizmu w Europie i w Polsce, w sumie jego prace były prezentowane w ponad 150 wystawach indywidualnych oraz zbiorowych w kraju i na świecie. M. in. w Muzeum Narodowym w Warszawie i Krakowie, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie; Zachęcie; CSW Zamek Ujazdowski w Warszawie; New York Academy of Art., Nowy Jork; Art Gallery at Cleveland State University, Miami University; Kunsthalle w Bonn; National Museum of Contemporary Art, Bukareszt; Gallery Kűl House, Berlin; Centre for Contemporary Art, Dresden.
Prace wzbogacają zbiory m.in. Muzeum Narodowego w Warszawie: Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Łodzi: Muzeum ASP w Warszawie: Muzeum w Bydgoszczy oraz liczne kolekcje prywatne w kraju i zagranicą. Od 1986 do 2000 roku współpracował z Anną Gruszczyńską, tworząc prekursorskie wizje sztuki przyszłości oraz projekty dla Architektury Ery Kosmicznej. Producent i reżyser Wielkiego Multimedialnego Atlasu Świata (1998). Podczas podróży dookoła świata zrealizował 30 filmów przyrodniczych, 30 animacji 3D oraz 2 tysiące fotografii.
Malarz, rysownik, grafik komputerowy, autor scenariusza filmowego (wraz z Krzysztofem Dowgiałłą) i wizji filmowej wraz z projektami scenografii oraz animacji 3D filmu "Apokalipsa 2097" . Autor scenariuszy: filmu fabularnego "Dzikie anioły" (wraz z Krzysztofem Dowgiałłą) oraz trylogii filmowej "Pankosmodios".
Zwycięstwo piękna nad złem
Zbigniew Maciej Dowgiałło – lata osiemdziesiąte, prekursor, czołowy przedstawiciel nurtu „Młodych dzikich”; lata dwutysięczne nadal Dziki, tyle, że bardziej dojrzały. Nadal zdeterminowany, wierny sobie i swojej filozofii. Najważniejsze to prawda i pełna wolność twórcza. Jak przed laty inspiracją pozostają zwykli ludzie i świat w jakim żyją. Na ogół wielkoformatowe obrazy prowokują, czasem wręcz irytują. Charakterystyczne, ekspresyjne kompozycje o intensywnych, jaskrawych kolorach, budzą skrajne reakcje, na pewno trudno przejść obok nich obojętnie. Dominuje w nich siła i moc przekazu wszystko po to, żeby wzmocnić odbiór - pokazać ile cierpienia i przemocy wokół nas. I w nas samych. Twarze jego bohaterów pełne złości, przerażenia, strachu, bezsilności.
Twórczość Dowgiałły charakteryzuje bezkompromisowe podejście do tematów społeczno-politycznych, czasem wręcz brutalne, pozbawione złudzeń. Artysta podobnie jak pokolenie spod znaku Neue Wilde swobodnie odwołuje się do tradycji, sięga po różne formy i style artystyczne, czerpie i z historii, i z mitologii. Odwołuje się do różnych symboli także ze sfery sacrum. Swoją wizję świata pełnego drastyczności i agresji buduje poprzez zaskakujące zestawienia scen, sytuacji, postaci, rekwizytów – wszystko to podyktowane niczym nie skrepowaną wyobraźnią i także/przede wszystkim troską o naszą przyszłość. Kluczem do rozszyfrowania nie zawsze czytelnej metaforyki pozostaje wrażliwość odbiorcy.
Oddzielny wątek jego sztuki to poczucie piękna. – Czyste Piękno stworzył Bóg i oparł na nim istnienie tego Świata. Człowiek jest najpiękniejszy – stworzony na podobieństwo Boga. Piękno to idealne proporcje, kształty i układ barw. Wiele lat dążyłem do piękna absolutnego, które jest czystą miłością boską. Bardzo to skomplikowana droga – mówi Zbigniew Maciej Dowgiałło.
Piękno dla każdego oznacza co innego, zmieniają się kanony piękna, ale piękno polegające na zgodzie z samym sobą jest ponadczasowe. Piękno, które każdy z nas pieczołowicie pielęgnuje i skrywa głęboko, żeby ochronić przed wszechogarniającym złem. Chronić przed ciemną stroną ludzkiej osobowości. Przed zagładą, ku której zmierza nasza cywilizacja. Malarz pokłada sporą nadzieję w kobietach. Są bardziej racjonalne, czułe na krzywdę ? („Zwycięstwo Pięknych Kobiet nad złem”, 390x460 cm).
Ta troska o przyszłość widoczna jest także w nagrodzonych trójwymiarowych animacjach – "Apokalipsa część 9 i 16" oraz "Pankosmodios", który jest opowieścią o malarce Annie i malarzu Konradzie, którzy szukają piękna absolutnego. Nie mogą go odnaleźć w rzeczywistości ziemskiej, która zmierza do zagłady. Jedyną ucieczką jest bezczasowa miłość absolutna. Artysta techniką komputerową zainteresował się już w latach dziewięćdziesiątych XX wieku podczas pobytu w Nowym Jorku, gdzie wystawiał i rozwijał nowy kierunek – futuro barok, wykorzystując do tego najnowocześniejsze zdobycze grafiki komputerowej. Uważany jest za jednego z głównych twórców polskiej szkoły animacji komputerowej. Jego projekty od razu odniosły sukces. Wspomniana już "Apokalipsa" została uznana za najlepszy krótkometrażowy film na Rzymskim Festiwalu Filmów Niezależnych (Roma Independent Film Festiwal - RIFF) a w Seattle okrzyknięto go "filmem proroczym". 7,5-minutowa animacja, która powstała w latach 1999-2000 jest o totalnym zniszczeniu symbolicznego miasta Megapolis, miasta o architekturze „barokowo-kosmicznej”, którego pierwowzorem był Nowy Jork. Destrukcji dokonała Wielka Gwiazda która aglomerację z widocznymi wieżami World State Centre, rozbija na kilka części, budynki unoszą się nad Ziemią i z wieżowców spadają nadzy ludzie. „Apokalipsa” miała przywoływać wizję - jak twierdzi twórca - Sądu Ostatecznego. Po tragicznych wydarzeniach z 11 września 2001 miała też inne dramatyczne konotacje. Surrealistyczna fikcja stała się faktem... najczarniejszym scenariuszem napisanym przez życie, o którym nikt wcześniej nawet by nie pomyślał.
Kama Zboralska
