Wystawa „Zwierzyniec Pawlaków, czyli o powstawaniu Atlasów drogą twórczego wysiłku” skonstruowana jest z wielkiej różnorodności materiału wizualnego – warstwy graficznej oraz fragmentów tekstów z pięciu wydanych przez Naszą Księgarnię (2017–2023) książek kartonowych z serii „Małych atlasów Ewy i Pawła Pawlaków”. Atlasy te poświęcone są występującym w Polsce gatunkom ptaków i motyli, zwierzakom leśno-polnym, dającym się zaobserwować coraz częściej i coraz bliżej naszych domostw, a także rozmaitym kotom i psom obdarzonym oryginalnymi osobowościami, które w większości mają swoje rzeczywiste pierwowzory. Na wystawie prezentowane są oryginalne prace na papierze – szkice rysunkowe i akwarele, kolaże tekstylne, obiekty z papier mâché oraz inne artefakty stworzone przez małżeństwo uznanych na arenie międzynarodowej oraz popularnych i docenianych w kraju ilustratorów – Ewy Kozyry-Pawlak i Pawła Pawlaka. Ważny element pokazu stanowi wybór prac dziecięcych, bowiem nie tylko intrygująco urozmaiciły one stronę wizualną atlasów, ale także zachęcają najmłodszych do własnej twórczości plastycznej. Prezentację uzupełniają wydruki wielkoformatowe i projekcja wideo pozwalające zamienić przestrzeń włocławskiej galerii w tymczasowe królestwo fauny.
Wspólny dorobek pary artystów to obecnie około 120 książek. Czynni od drugiej połowy lat 80. poprzedniego stulecia (po ukończeniu studiów we wrocławskiej PWSSP w 1985 roku) konsekwentnie wypracowywali swoje idiomy artystyczne. Ewa to niepodważalna arcymistrzyni kolażu materiałowego, który skleja z niejednokrotnie miniaturowych wręcz elementów, w zdumiewający sposób oddających różnorodność i bogactwo świata przedstawionego oraz charakternych bohaterów, zwłaszcza tych najbardziej przez nią ukochanych – zwierzęcych. Kunszt, z jakim artystka operuje nożyczkami, budując elementy swoich kompozycji, niepospolite wyczucie koloru, fantastyczny zmysł obserwacji, który w tej niełatwej technice pozwala uzyskiwać efekt wiarygodnych, pełnych życia postaci i ich fascynującego, zawsze przyjaznego otoczenia. Paweł jest w tym duecie twórcą nieustannie poszukującym nowych środków wyrazu, zmieniającym narzędzia zarówno z ciekawości, jak i z potrzeby dobierania mediów adekwatnych do opowiadanych historii. W arsenale stosowanych przez niego technik znajdziemy bowiem rysunek tuszem i kredkami, malarstwo akwarelami i gwaszami, jest i akryl, i kolaż papierowy, zarówno dwuwymiarowy, jak i przestrzenny, a wreszcie trójwymiarowe obiekty z papier mâché, suchych liści, patyków, sznurków, drucików, pianki montażowej i różnorodnych tkanin. Chętnie sięga on po narzędzia projektowania cyfrowego, wykorzystując ich nieograniczone możliwości, doceniając niebagatelny aspekt usprawniania procesu twórczego.
Oboje są niewyobrażalnie pracowici. Dziesiątki szkiców, niezliczone projekty, przymiarki, dziesiątki wersji jednego motywu, postaci, całej sceny, docelowej ilustracji. Zależało nam, by ten twórczy trud chociaż w pewnym stopniu pokazać na wystawie za pośrednictwem niepublikowanych szkiców i projektów autorstwa obojga artystów.
Niezwykle istotny dla tej ekspozycji jest aspekt edukacyjny. Jesteśmy przekonani, że edukacja, i to ta prowadzona od najmłodszych lat w przyjaznej i atrakcyjnej formie wizualnej, jest w stanie zaowocować zbudowaniem szacunku dla istot nieludzkich, tych żyjących z nami pod jednym dachem lub tuż obok nas, w bezpośrednim sąsiedztwie, w parkach, podmiejskich zagajnikach i na okolicznych łąkach, w przydomowych ogródkach. Ta koncentracja na najbliższym otoczeniu, ukazanie zwierząt jako naszych przyjaciół, a wręcz członków rodziny, uczy wrażliwości, uważności i odpowiedzialności. Emocjonalne zaangażowanie z jednej strony może objawiać się troską – dokarmianie zwierząt, nie tylko zimą, dbanie o dostęp do wody, opieka nad domowymi pupilami, a z drugiej stanowi platformę naturalnej obserwacji i rozbudza zainteresowanie światem natury. Uczy poprzez emocje. Angażuje za sprawą pozytywnej energii i bodźców płynących ze świata sztuki.
Obecność na wystawie prac dziecięcych, które są przecież integralną częścią Atlasów, ma z jednej strony ukazać gościom niczym nieskrępowaną potęgę wyobraźni młodszych twórców, a z drugiej zachęcić niedorosłą część publiczności do działań twórczych w różnych technikach, do próby sił w przedstawianiu różnych i tych dobrze rozpoznanych gatunków zwierząt, ale i tworzeniu nowych, nikomu jeszcze nieznanych.
Kuratorka: Anita Wincencjusz-Patyna