Pierwsza w Warszawie samodzielna wystawa dzieł jednego z najsłynniejszych malarzy gdańskich epoki nowożytnej – Hermana Hana. Na ekspozycji znajdą się wczesne, niedawno odkryte obrazy i rysunki artysty, zarówno w formie, jak i treści nietypowe dla jego późniejszej drogi twórczej, którą wyznaczało wielkoformatowe malarstwo sakralne. Pochodzące z polskich oraz zagranicznych zbiorów dzieła o tematyce świeckiej, alegorycznej, a także portrety, pokazują wszechstronność artystyczną i intelektualną artysty, uzupełniając także obraz epoki, w której tworzył.
Działający w początkach XVII wieku w Gdańsku Herman Han (1580–1628) znany jest głównie jako twórca arcydzieła Koronacja Najświętszej Marii Panny, zdobiącego ołtarz Bazyliki katedralnej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Pelplinie. Nie mniej doskonałą realizacją jest Koronacja Madonny, znajdująca się w lewym bocznym ołtarzu Archikatedry Oliwskiej (w obu świątyniach można znaleźć także inne prace artysty). Jednak pełne maestrii i rozmachu przedstawienia sakralne w duchu kontrreformacyjnym to nie jedyne, co wyszło spod pędzla gdańskiego mistrza, cieszącego się tytułem malarza królewskiego.
Wystawa w Zamku Królewskim w Warszawie przybliża mniej znane oblicze artysty, którego wczesnej twórczości wyraźne są wpływy niderlandzkie.
Wśród prezentowanych obiektów znajdują się nowe nabytki Fundacji Teresy Sahakian: Alegoria porządku świata, Alegoria bogactwa i Alegoria pokory. Wyrafinowane od strony materii malarskiej, bogate w szczegóły obrazy są nośnikami alegorycznych, propagujących cnoty obywatelskie treści. Uczą, że niekontrolowane namiętności prowadzą do rozczarowania, a odwieczny krąg pychy i wojny przełamać mogą jedynie pokora i umiarkowanie.
Przesłanie to można by podsumować maksymą zaczerpniętą z inskrypcji na rycinie, która posłużyła za wzór jednego z obrazów Hana:
Z majątku rodzi się przeważnie pycha, gdyż niewielu ludziom znany
jest właściwy użytek z przemijających bogactw.
Istotnym tematem wystawy jest także sam historyczny Gdańsk – największa ówcześnie metropolia Europy Środkowo-Wschodniej, kosmopolityczne centrum handlu, w tym obrotu dziełami sztuki, znajdujące się u szczytu potęgi i promieniujące kulturowo na całą Rzeczpospolitą.
Kurator wystawy: dr Jacek Żukowski
Program wykładów towarzyszących wystawie
9 lutego 2023 r. Zmienne losy Hermana Hana
Prowadzący: dr hab. Jacek Tylicki, prof. Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (online)
9 marca 2023 r. Konfesyjne uwikłania w dorobku Hermana Hana
Prowadzący: dr hab. Piotr Birecki, prof. Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (online)
30 marca 2023 r. W świecie Hanowskich Alegorii
Prowadzący: dr Magdalena Mielnik, Muzeum Narodowe w Gdańsku (online)
6 kwietnia 2023 r. godz. 12.00 (wykład z publicznością, Sala Kinowa)
Kostium w malarstwie gabinetowym Hermana Hana
Prowadzący: dr Jacek Żukowski, Agnieszka Lichacz, Zamek Królewski w Warszawie