Wystawy o obrotach materii – Zaświaty i Wydobycie – to dwie niezależne narracje ze Śląska, krainy historycznej, w której mieszkają Anna Orłowska i Michał Łuczak. Artystka i artysta pracują głównie w medium fotografii. Podwójna wystawa w największej galerii BWA Wrocław, znajdującej się na Dworcu Głównym we Wrocławiu, to ekspozycja centralna dla programu instytucji w 2023 roku.
Zaświaty Orłowskiej to wejście w głąb własnej historii i relacja z tej zwodniczej podróży. Artystka przenosi nas do starej wsi Sandowitz, dzisiejszych Żędowic, gdzie stoi młyn wodny, wokół którego orbitują kolejne rodzinne pokolenia. Ich historia przenika się z wodą, lasami i rudą darniową, pokładem wykorzystywanym od pradziejów do wytopu żelaza. Dzięki niemu Zaświaty przybierają kolor rdzawy. Przewodnikiem po nich jest kojący głos narratora-medium. Wystawa prezentowana jest w dwóch miejscach: Zaświaty w lewym skrzydle galerii BWA Wrocław Główny oraz Zaświaty (Ukryty pokój) w Otwartej Przestrzeni Kultury w Parku Szczytnickim. W starym drewnianym kościółku św. Jana Nepomucena ukryty jest pokój, wieloelementowa instalacja Anny Orłowskiej, stanowiąca przedłużenie wystawy w galerii na Dworcu Głównym.
Wydobycie Łuczaka opowiada o węglu i jego obiegu. Artysta pracował z tym tematem przez ostatnie 8 lat, obserwując i dokumentując wpływ kopalni na ludzkie ciało, architekturę i kulturę materialną, a także ziemię i krajobraz. To wielowątkowa wizualna opowieść o procesach, które ludzkość konstruuje wobec natury, by zwiększać własne bogactwo i poziom życia, nie zważając na długofalowe konsekwencje swoich działań. Przewodnikami po Wydobyciu są także głosy ekspertów, którzy w nawiązaniu do prac Łuczaka na Śląsku, wskazują na ich uniwersalny wymiar.
Zaświaty i Wydobycie łączy wspólne hasło: Wystawy o obrotach materii. Kuratorem wystawy Michała Łuczaka jest Maciej Bujko – dyrektor BWA Wrocław. Kuratorką wystawy Anny Orłowskiej jest Katarzyna Roj – dyrektorka programowa BWA Wrocław.
Anna Orłowska (ur. 1986) – fotografka, artystka wizualna. Wykorzystuje fotografię do odsłaniania niewidocznych warstw historii i ich ideologicznych uwarunkowań, zwykle nieobecnych w oficjalnej narracji. Pracuje z różnymi konwencjami, od dokumentacji po inscenizację, ujawniając ukryte mity, legendy i fantazje na temat przeszłości oraz tworząc nowe konstelacje znaczeń. Jej obiekty, oparte na obrazach fotograficznych, testują granice medium. Orłowska traktuje medium fotografii jako instrument badania samego pojęcia wiedzy i narzędzie pracy z pamięcią, które z natury są fragmentaryczne. Mieszka i pracuje w Warszawie i na Śląsku. Jest reprezentowana przez Gunia Nowik Gallery.
Michał Łuczak (ur. 1983) – fotograf, artysta wizualny, kurator. Zajmuje się głównie fotografią i wideo. Absolwent Instytutu Fotografii Kreatywnej na Uniwersytecie Śląskim w Opawie w Czechach oraz Filologii Hiszpańskiej na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Od 2010 roku jest częścią kolektywu Sputnik Photos. Współprowadzi roczne warsztaty fotografii dokumentalnej Sputnik Photos Mentoring Programme oraz wykłada na Wydziale Sztuki Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. W ostatnich latach koncentruje się na skomplikowanych i bezwzględnych relacjach między człowiekiem, jego najbliższym otoczeniem i środowiskiem naturalnym. Nie szuka daleko – jego najnowsze prace koncentrują się na lokalnych problemach, takich jak konsekwencje przemysłu węglowego lub gospodarczego traktowania lasów, które mogą być również postrzegane uniwersalnie. Jest autorem książek fotograficznych: Brutal (2012), Koło miejsca / Elementarz (z Krzysztofem Siwczykiem, 2016), 11.41 (z Filipem Springerem, 2016). Jego prace były nagradzane w takich konkursach jak Magnum Expression Award, Mio Photo Award czy Fotograficzna Publikacja Roku.
Anna Orłowska, barwienie w starym wodopoju dla krów, dokumentacja procesu
Anna Orłowska, materiały w źródełku, dokumentacja procesu
Anna Orłowska, Max, 2020
Michał Łuczak, zdjęcie z cyklu Extraction
Michał Łuczak, zdjęcie z cyklu Extraction
Michał Łuczak, zdjęcie z cyklu Extraction