„Wspólnota” to tytuł jednej z wystaw w MNS (obok „Siły Kobiet”), będących kontynuacją Festiwalu DUOS, który dwa razy w tym roku odbył się w Kilifi w Kenii. Zorganizowany przez Akademię Sztuki w Szczecinie oraz Muzeum Narodowe w Szczecinie, stanowi część projektu TPAAE . Głównym celem Festiwalu jest wymiana doświadczeń w obszarze sztuki tradycyjnej i współczesnej Polski i Kenii, poznawanie współczesnych twórców oraz form edukacji artystycznej w tych rejonach świata.
W ramach Festiwalu „DUOS” artystki i artyści z Kenii i Polski, pracując w duetach, zrealizowali wspólne projekty, dzielili się swoim doświadczeniem ze studentami i studentkami Uniwersytetu Pwani i lokalną społecznością na wybrzeżu kenijskim. Efekty tej współpracy prezentowane były w przestrzeni publicznej Kilifi, 50 kilometrów na północ od Mombasy. Od października 2021 artyści polscy i kenijscy kontynuują pracę w Szczecinie, a ich finalne projekty zaprezentowane zostaną w ramach wystawy zbiorowej w Muzeum Narodowym w Szczecinie – Muzeum Sztuki Współczesnej (wernisaż 12 listopada 2021).
Uwaga kuratorów pierwszej edycji Festiwalu w Kilifi (luty/marzec 2021), Zorki Wollny i Łukasza Jastrubczaka, skupiła się na lokalnych społecznościach zamieszkujących tereny wokół zatoki Kilifi – przede wszystkim, na stanowiący większość lud Giriama. Bezpośrednia współpraca z jego przedstawicielami była kluczowym elementem tego Festiwalu, dedykowanego pojęciu „wspólnoty”. Zaproszeni artyści i artystki, w większości wykładowcy i wykładowczynie Akademii Sztuki w Szczecinie, oraz praktykujący w regionie Kilifi twórcy, stworzyli osiem duetów. Wraz z asystującymi im studentami i studentkami z Uniwersytetu Pwani, lokalnymi aktywistami, zespołami taneczno-muzycznymi oraz dziećmi i młodzieżą, uczęszczającymi do lokalnej, oddolnie założonej szkoły podstawowej, stworzyli swoistą, tymczasową „wspólnotę”.
Anna Nowicka, choreografka i Simba Wanga, tradycyjny zespół muzyczno-taneczny z plemienia Giriama pracowali nad wspólnym przedstawieniem, którego bohaterką była legenda ludu Giriama – Mekatilili Wa Menza, wojowniczka o emancypację Giriama spod rządów brytyjskich kolonizatorów. Małgorzata Mazur i Zippy Kimundu rozpoczęły film dokumentalny o innym lokalnym zespole Zaire Ngome Msaga Pore, który przygotowywał się do występu w ramach finału Festiwalu DUOS. Mohamed Mbwena Omar, który zajmuje się przede wszystkim malowaniem szyldów sklepów, barów, zakładów rzemieślniczych i usługowych razem ze szczecińskim street-artystą Piotrem Paukiem, stworzyli mural na jednej ze ścian szkoły podstawowej. Powstała praca formalnie nawiązująca do grafiki znajdującej się na rewersie banknotów kenijskich (będących kwintesencją relacji społecznych), która reprezentuje wartości takie, jak: nauka, praca, Afryka.
Jako duet fotograficzny, Biko Wesa i Witek Orski przyjrzeli się sposobom produkcji wina palmowego Mnazi, które jest ważną częścią tradycji ludu Mijikenda – dziewięciu plemion pochodzących z wybrzeża Kenii. Obecnie tradycja produkcji tego wina jest umniejszana i wymazywana (produkcja wina jest nielegalna) w narracji dominującego dyskursu politycznego.
Richard Onyango oraz Zbigniew Rogalski w swojej instalacji rzeźbiarsko-malarskiej odnieśli się do najstarszych archeologicznych szczątków ludzkich, znalezionych w Kenii, traktując je jako pretekst do poruszenia tematu najważniejszej relacji między ludźmi – miłości.
Z inicjatywy dwóch duetów na terenie, na którym wkrótce zostanie zbudowana szkoła podstawowa Seahorse, powstało nieformalne Centrum Sztuki, przez miesiąc tętniące różnymi wydarzeniami artystycznymi. Szkoła Seahorse Dockers School, działająca od kilku lat w tymczasowym budynku, dedykowana jest dzieciom, których rodziców nie stać na podstawową edukację. Powstała z inicjatywy lokalnych aktywistów: Saida Chengo i Mramby Mweni.
Anna Orlikowska we współpracy z Castro Osore, Saidem Chengo, Mrambą Mweni i Łukaszem Jastrubczakiem zorganizowali dwutygodniowe warsztaty z lokalną młodzieżą, ich efektem były wizjonerskie modele przyszłej szkoły, mural przedstawiający rzut wioski widziany oczyma dzieci oraz seria glinianych rzeźb.
Castro we współpracy z Łukaszem Jastrubczakiem namalował iluzoryczne przedstawienie krajobrazu znajdującego się za zamalowanym fragmentem muru – ziemi, którą zajął Uniwersytet Pwani (założony w 2007 roku), a która kiedyś była zamieszkana przez lud Giriama. Emilia Łapko w ramach aranżowanych sesji modowych fotografowała kostiumy zaprojektowane przez Wacu Kiharę, z lokalnego typu tkaniny zwanej kanga oraz polskiego lnu i uszyte przez lokalne krawcowe.
Ważnym projektem towarzyszącym Festiwalowi DUOS są KIDS Session – warsztaty dla dzieci realizowane przez profesor Flavię Satrą, Rositę Deluigi i Giuseppe Capriotti z Uniwersytetu w Maceracie. W trakcie trwania drugiej edycji, na terenie szkoły Seahorse Dockers zrealizowane zostały również warsztaty z udziałem lokalnej młodzieży prowadzone przez Zuzannę Wollny.
Wystawie towarzyszyć będą wydarzenia (na wszystkie wstęp wolny):
- 4 listopada, godz. 13.00 – spotkanie z Joyce Kimyanjui, Główną Kuratorką Narodowego Muzeum Kenii w Nairobi – MNS Wały Chrobrego (spotkanie będzie tłumaczone z języka angielskiego na polski)
- 4 listopada, godz. 19.00 – performance poetycko-muzyczny Shangazi Masiki i Alicji Pilarczyk z udziałem studentów Akademii Sztuki w Szczecinie – MNS–MSW, Staromłyńska 1
- 13 listopada, godz. 17.00–18.00 – spotkanie z artystami i kuratorami, oprowadzanie po wystawie, MNS–MSW
- 14 listopada, godz. 17.00–18.00 – spotkanie z artystami i kuratorami, oprowadzanie po wystawie, MNS–MS