Zapraszamy na naszą ekspozycję, na którą składa się 37 prac wypożyczonych ze zbiorów Rzeszowskiego Domu Sztuki oraz kilku innych kolekcji prywatnych - niedostępnych na co dzień dla zwiedzających - co stanowi niebywałą okazję do ich obejrzenia.
Do współpracy przy wystawie zaprosiliśmy znakomite historyczki sztuki: Zofię Weiss, Grażynę Niezgodę i Beatę Kuman, które napisały teksty, specjalnie do katalogu, a także wygłoszą dedykowane artystom wykłady o ich życiu i twórczości.
W związku z faktem, że Feliks Michał Wygrzywalski zmarł w Rzeszowie, ufundowaliśmy pamiątkową tablicę, którą odsłonimy w dniu 03-06-2025 r. na cmentarzu Pobitno, gdzie pochowany jest artysta.
Wojciech Weiss (ur. 1875 w Rumunii, zm. 1950 w Krakowie) – malarz, grafik i rzeźbiarz, profesor i rektor krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych.
Urodzony w Rumunii, gdzie ojciec jego był zmuszony emigrować po klęsce powstania styczniowego. W 1891 powraca do Krakowa, gdzie podejmuje naukę w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych (od 1900 zwanej Akademią), jeszcze za dyrektury Jana Matejki. Naukę kończy w 1898 roku, z wieloma wyróżnieniami i nagrodami i wyjeżdża, dzięki otrzymanemu stypendium, na dalszą naukę do Paryża, a potem do Florencji i Rzymu. W okresach letnich przyjeżdża do Strzyżowa, gdzie na stacji kolejowej pracuje mąż jego siostry Emilii, Stanisław Florek. W Strzyżowie powstają wybitne młodopolskie obrazy Weissa.
W 1898 roku zostaje członkiem Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka”, a w 1908 obejmuje funkcję jej prezesa. Od 1906 roku jest członkiem wiedeńskiej „Secesji” oraz Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie.
W 1907 roku rozpoczyna pracę na krakowskiej Akademii, w 1910 otrzymuje nominację profesorską. W 1918 roku zostaje powołany na pierwszego w niepodległej Polsce rektora tej uczelni. Dopełnia wszelkich formalności mających na celu przejęcie Akademii z rąk austriackich, otwiera również uczelnię dla kobiet. W latach 1933-36 pełni ponownie tę zaszczytną funkcję. W czasie II wojny światowej zabezpiecza zbiory Akademii. Z grona jego uczniów, kilkudziesięciu zapisało się jako wybitni artyści.
Zmarł 7 grudnia 1950 roku w Krakowie. Jego twórczość coraz częściej reprezentuje osiągnięcia sztuki polskiej w muzealnych projektach wystawienniczych od Hiszpanii po Japonię. Przez międzynarodową historię sztuki uważany za ważnego przedstawiciela symbolizmu europejskiego ok. 1900 roku. Był również jednym z najważniejszych przedstawicieli polskiego koloryzmu. Weiss był artystą docenionym za życia, uznawanym i wystawianym na ziemiach polskich i za granicą (m.in. na międzynarodowych ekspozycjach w Carnegie Museum of Art w Pittsburghu w 1927 i 1935, a także w Paryżu, Zagrzebiu i Pradze). Otrzymał państwową nagrodę plastyczną Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego za rok 1937.
Prace artysty znajdują się m.in. w Muzeum Narodowym w Warszawie, w Krakowie, w Poznaniu, na Zamku Królewskim w Warszawie oraz we Lwowskiej Galerii Sztuki.
Alfons Karpiński urodził się w Rozwadowie (dziś dzielnica Stalowej Woli) w 1875 r. zmarł w Krakowie w 1961 r. W latach 1891-1899 studiował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych pod kierunkiem m.in. Floriana Cynka i Leona Wyczółkowskiego. Edukację warsztatową kontynuował w Monachium w 1903 r. na kursie u słoweńskiego artysty Anton’a Ažbe’go, a w latach 1904-07 na wiedeńskiej Akademii Sztuk Pięknych, w pracowni Kazimierza Pochwalskiego, gdzie poznał się z Wojciechem Weissem. Na początku XX w. w Wiedniu królowała secesja, z którą Karpiński zetknął się w czasie swojego pobytu. W tym okresie malarz osiągnął znaczące sukcesy: już na pierwszym roku otrzymał nagrodę za obraz „Rok 1946 r.”, zaś pod koniec studiów zdobył „Prix de Rome” za pracę „Kawiarnia” - jako jedyny Polak w historii Akademii Wiedeńskiej. W latach 1907-12 doskonalił malarski szlif w Paryżu. Malował paryskie ulice, miejsca rozrywki (kawiarnie, cyrk), sceny rodzajowe, ale przede wszystkim portrety kobiece, z których zasłynął jeszcze przed I wojną światową. W 1918 r., jako ceniony w krakowskim środowisku twórca, został wiceprezesem TPSP w Krakowie, sprawując tę funkcję do 1927 r. Okres dwudziestolecia międzywojennego to czas intensywnej pracy oraz kolejnych wystaw indywidualnych. Był Karpiński wielokrotnie uhonorowany, m. in. w 1929 r. złotym medalem za całokształt twórczości na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu, czy w 1937 r. nagrodą IPS’u za portrety kobiece. W okresie powojennym malował w niezmienionym stylu, nie poddając się ani doktrynie socrealistycznej, ani nowym nurtom w sztuce. Zorganizował jeszcze dwie wystawy indywidualne w TPSP w 1949 i 1958 r. Wziął również udział w 101 wystawie Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka”. Karpiński był niezrównanym portrecistą kobiet. Była to dominująca część jego twórczości. Był też mistrzem martwych natur o bogatej tematyce a szczególnie ukochał sobie róże. Obrazy Alfonsa Karpińskiego znajdują się m.in. w Muzeum Narodowym w Warszawie, w Krakowie, we Wrocławiu oraz Muzeum Regionalnym w Stalowej Woli, które ogłosiło rok 2025 Rokiem Alfonsa Karpińskiego.
Feliks Michał Wygrzywalski ur. 20 listopada 1875 w Przemyślu, zm. 5 września 1944 r. w Rzeszowie.
W latach 1893–1898, dzięki stypendium Fundacji im. Malinowskiego, studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Monachium, pod kierunkiem Johanana Caspara Hertericha i Carla von Marr. Następnie kontynuował naukę w Académie Julian w Paryżu. W latach 1900 - 1907 mieszkał w Rzymie. Malował krajobrazy i akty. Poznał tam i utrzymywał kontakty m. in. z Henrykiem Siemiradzkim, Janem Kasprowiczem i Leopoldem Staffem. W czasach rzymskich dostarczał ilustracje do czasopism polskich oraz niemieckich. W roku 1906 odbył podróż do Egiptu, która zainspirowała go do tworzenia wielu obrazów o tematyce orientalnej.
W roku 1908 przeniósł się z Rzymu najpierw do Przemyśla a następnie do Lwowa, gdzie osiadł na stałe. We Lwowie zajmował się malarstwem sztalugowym, dekoracyjnym malarstwem ściennym, uprawiał pastel, grafikę, ilustrował książki i czasopisma, projektował witraże i plakaty. Powierzano mu dekoracje gmachów publicznych.
W latach 1909 -1914 pracował w Teatrze Miejskim we Lwowie, jako kierownik sceny i szef dekoratorni. Projektował kostiumy i scenografie do spektakli, m.in.: „Peer Gynt”, „Irydion” i „Noc Listopadowa”.
W lipcu 1944 Wygrzywalski opuścił Lwów uciekając przed Armią Czerwoną. Zatrzymał się w Rzeszowie – mieszkał w kamienicy przy ul. Grunwaldzkiej 6, gdzie zmarł. Został pochowany 7 września 1944 roku na cmentarzu Rzeszów-Pobitno.
Główną tematyką obrazów F.M. Wygrzywalskiego była tematyka orientalna. Podejmował też bardzo często tematykę marynistyczną, gdzie przedstawiał codzienność południowoeuropejskich rybaków. Artysta pozostawił też wiele wizerunków własnych. W licznych scenach rodzajowych występuje jako sprzedawca dywanów, arabski mędrzec w otoczeniu muz lub siedzący samotnie na brzegu morza z paletą i fajką.
Obrazy artysty znajdują się m.in. w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie, w Krakowie, we Wrocławiu i Szczecinie, Narodowym Muzeum Morskim w Gdynii oraz we Lwowskiej Akademii Sztuki.
Wykłady:
Lokalizacja: Urban Lab, ul. 3-maja 13, Rzeszów
- 23 maja (piątek) 2025 r., godz. 17:00 - "Alfons Karpiński" - prowadzi Beata Kuman
-27 maja (wtorek) 2025 r., godz. 17:00 - "Wojciech Weiss" - prowadzi Zofia Weiss
-3 czerwca (wtorek) 2025 r., godz. 17:00 - "Felks Michał Wygrzywalski" - prowadzi Grazyna Niezgoda
Odsłonięie tablicy upamiętniającej F.M. Wygrzywalskiego:
Lokalizacja: Cmentarz Pobitno, Rzeszów
Termin: 3 czerwca 2025 r., godz. 19:00