Rok 2024 – to data szczególna, bowiem w tym roku świętujemy 670 rocznicę lokacji miasta Rzeszowa. Z tej okazji Fundacja Promocji Sztuki Rzeszowski Dom Sztuki ma zaszczyt przedstawić cykl 6 wystaw specjalnie przygotowanych na tę okazję. Dziękujemy za współpracę Miastu Rzeszów, które dofinansowało nasze przedsięwzięcie. Czwartą odsłoną z cyklu jest wystawa malarstwa Wlastimila Hofmana, będąca główną atrakcją Nocy Muzeów w naszej galerii. Na wystawie zaprezentowanych zostanie 11 prac artysty, pochodzących z kolekcji prywatnych oraz zbiorów Rzeszowskiego Domu Sztuki.
Dorota i Adam Rajzer
Fundacja Rzeszowski Dom Sztuki
Wystawa „Wlastimil Hofman” prezentuje kolekcjonerski zbiór obrazów tego artysty, głównie z okresu dwudziestolecia międzywojennego, oprócz późnej pracy „Oracz”. Autor w eksponowanych utworach powracał do symbolicznych treści i motywów znanych z wcześniejszej twórczości, podejmując tematykę związaną z przemijaniem oraz autokreacją. Dzieła, o zróżnicowanych formatach powstały w technice olejnej, na tekturze, desce i płótnie. Hofman tworząc alegoryczne kompozycje zestawił w różnych konfiguracjach postacie dzieci, samodzielnie lub z osobą starca. Tytułowi „Chłopcy”, ukazani u progu życia, na tle wiosennej zieleni uosabiają biologiczną witalność, klimat wieku niewinności, a jednocześnie tchną smutkiem i niepokojem o zagadkowy los w dorosłości. Twórca podejmując wielokrotnie treści wanitatywne, np. w obrazie „Jesień życia” przyswoił z repertuaru europejskiego symbolizmu motyw starości skontrastowanej z młodością. Całości symbolicznego wyrazu utworów dopełnia sugestywna sceneria, w postaci rodzimego pejzażu lub jego wycinków, budującego nostalgiczny „stimmung”. Podkreśleniu tego nastroju służą motywy- symbole; sylwetki drzew, mogiły, uschnięte liście, wiosenna trawa. W wymienionym dziele „Jesień życia” aurę melancholii wzmacnia niebo ponure i zasnute, niczym w listopadzie, miesiącu zadusznym.
Oprawny w architektoniczną ramę tryptyk „Alegoria czasu” to kompozycja trzech obrazów ukazująca, w sposób symboliczny nieuchronność losu samego autora. Pomiędzy postacią zadumanej dziewczyny z kluczem w dłoni, a tytułowym, metaforycznym starcem trzymającym tykający zegar przeznaczenia, Hofman w centrum umieścił swój, niezwykle sugestywny autoportret. W tym utworze dostrzec można wyraźne inspiracje sztuką Malczewskiego i Ślewińskiego. Na wystawie prezentowane są jeszcze dwa wizerunki własne artysty. Wszystkie pochodzą z okresu 1918- 1920, gdy malarz był u szczytu twórczych możliwości i popularności. Podobnie, jak u wielu wybitnych mistrzów Młodej Polski portret własny był formą autokreacji, przedstawienia siebie, jako natchnionego „ wybranka muz”. W eksponowanych wizerunkach, sceneria w postaci symbolicznego sztafażu, niepokojącego krajobrazu, czy paryskiego wnętrza z oknem odzwierciedla stan duszy artysty i jego osobiste przeżycia.
Synergia malarstwa, poezji i muzyki, tak charakterystyczna dla modernizmu, w sposób szczególny widoczna jest w obrazie „Zgon śpiewaka”. Twórca, po mistrzowsku uchwycił głęboki liryzm przedstawienia dramatu śmierci zwiastuna wiosny. Ptasi śpiew umilkł, nimfa i faun, który przestał grać na swoim instrumencie z czułością i smutkiem pochylają się nad ciałem małego, martwego śpiewaka. Na chwilę zapadła cisza. Hofman w swoich dziełach używa koloru (monochromatyzm, kontrasty lub refleksy barwne) do uzyskania i podkreślenia nastroju symbolicznej narracji. Charakterystycznymi dla niego malarskimi środkami wyrazu są także; wyraźny linearyzm określający kształty oraz ekspresja tła (np. w partii nieba), z zabiegiem obniżania lub podwyższania linii horyzontu. Beata Kuman Wlastimil Hofman to wybitny symbolista, który w historii malarstwa polskiego zajmuje miejsce pośród znamienitych twórców Młodej Polski. Jego sztandarowe dzieła z tego czasu są eksponowane na stałych wystawach w największych polskich muzeach. Na rynku antykwarycznym szczególnie poszukiwane przez kolekcjonerów są obrazy tego artysty, właśnie z początku XX w., twórczo najbardziej interesującego i oryginalnego okresu. 6 7 Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe Wlastimil Hofman ze swoimi modelami.
Beata Kuman
Fotografia u góry: Wlatimil Hofman, Alegoria czasu - tryptyk, 1922, prawa część
Wlastimil Hofman, Autoportret z wędrowcami, 1918
Wlatimil Hofman, Zgon śpiewaka