Artystki: Dorota Buczkowska i Karolina Grzywnowicz
Otwarcie wystawy w ramach Warsaw Gallery Weekend 2022: 29.09–2.10.2022
Wydarzenia specjalne:
30.09.2022, godz. 18.00 (piątek) „Thus Spoke the Plant” – performans Doroty Buczkowskiej
1.10.2022, godz. 16.00 (sobota) „Przekaźniki pamięci” – performans Karoliny Grzywnowicz
Natura nas zna, nawet jeśli sami jesteśmy zagubieni.
Robin Wall Kimmerer
W ramach Warsaw Gallery Weekend 2022 Galeria Jednostka pokaże „Uziemienie” – pierwszą wspólną wystawę Doroty Buczkowskiej i Karoliny Grzywnowicz. Osobiste doświadczenia, badania naukowe, strategie polityczne to pola odległe, a jednak splecione ze sobą jako źródła refleksji obydwu artystek na temat relacji człowiek–natura.
Obrazy i rysunki Buczkowskiej zostały zainspirowane przez osobiste doświadczenia, obserwacje i relacje z roślinami. Dla artystki bardzo istotne były też prace mieszkającej w Australii badaczki Moniki Gagliano, która odchodzi od antropocentryzmu i łączy metody naukowe z tradycyjną wiedzą o naturze. Gagliano jest jedną z wielu osób, które współcześnie mówią o konieczności przywrócenia naturze podmiotowości. Cykl „Thus Spoke the Plant”[1 ](2022) Buczkowskiej jest rezultatem dwuletniego odseparowania się artystki od rzeczywistości miasta. Z nieostrego tła zieleni wyłoniła się na pierwszy plan „istota”, jaką jest roślina. „Uziemienie”, życie zgodne z cyklicznością pór dnia i roku, w naturalnym ekosystemie, w którym wymiana i szacunek są oczywiste – to nauka, jaką artystka zaczęła przyswajać od roślin.
Karolina Grzywnowicz w premierowej instalacji łączy myślenie ekologiczne i dekolonialne; to, co intymne, z tym, co polityczne. Artystka analizuje krajobraz jako medium od dawna będące narzędziem ideologii i władzy, a dokładniej, projekcji i realizacji imperialnej wyobraźni. Zwycięzcy piszą historię, ale również przekształcają krajobraz – nie tylko według swoich estetycznych przyzwyczajeń, ale przede wszystkim zgodnie ze swoimi politycznymi interesami. Grzywnowicz zastanawia się, co może oznaczać ogrodnictwo w miejscach konfliktów, przygląda się strategiom upraw i sposobom znaczenia terytoriów.
Dla obydwu artystek ważne jest doświadczenie zmysłowe. Buczkowska wtapia się w naturę bez reszty. Grzywnowicz koncentruje się na zapachach będących najtrwalszymi przekaźnikami pamięci i doświadczenia. Najnowsze badania dowodzą, że aromaty powodują nie tylko natychmiastowe przywołanie traumatycznych wspomnień u osób z syndromem stresu pourazowego (PTSD), ale mogą też stać się ważnym elementem terapii i sposobem na zneutralizowanie tych doświadczeń.
Dorota Buczkowska i Karolina Grzywnowicz poprzez różne doświadczenia i za pomocą odmiennych środków docierają do refleksji, w jaki sposób praktyki artystyczne inspirowane naturą mogą wspierać szeroko rozumiane procesy dekolonizacyjne, stanowić narzędzia oporu, a także metody uzdrawiania.
[1] Tytuł cyklu zaczerpnięto z książki Moniki Gagliano Thus Spoke the Plant. A Remarkable Journey of Groundbreaking Scientific Discoveries and Personal Encounters with Plants (North Atlantic Books, 2018).
Dorota Buczkowska (ur. 1971)
Twórczo zajmuje się m.in. malarstwem, rzeźbą, grafiką, fotografią, rysunkiem. Absolwentka Wydziału Rzeźby i Restauracji Dzieł Sztuki ASP w Warszawie, Gender Studies na UW oraz Centrum Sztuki Villa Arson w Nicei. Otrzymała liczne granty i wyróżnienia, m.in.: Biennale Lorne Sculpture, Australia (2011), ProHelvetia CRIC Sierre Center, Szwajcaria (2011), Pollock Krasner Foundation Grant (2010). Miała liczne wystawy w Polsce i na świecie. Jej prace znajdują się m. in. w kolekcjach Zachęty – Narodowej Galerii
Sztuki, Kolekcji Sztuki Raffles Europejski Warsaw, Fundacji Sztuki Polskiej ING, Kolekcji Sztuki PKO Banku Polskiego, Skulpturenmuseum Glaskasten Marl, IGNOE – State Gallery of Lower Austria, MoBY – Museums of Bat Yam.
Karolina Grzywnowicz (ur. 1984)
Artystka wizualna, autorka projektów interdyscyplinarnych bazujących na badaniach naukowych. Absolwentka komparatystyki literackiej na Uniwersytecie Jagiellońskim, stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W swoich pracach zajmuje się m.in. roślinami w kontekście politycznej i społecznej działalności człowieka, często o przemocowym charakterze. Krajobraz postrzega jako żywe archiwum, w którym zapisane są ślady przeszłych zdarzeń. Interesują ją praktyki słabego oporu, codzienne czynności, pozornie niezauważalne gesty, które mają moc przeciwstawiania się opresji. Miała liczne wystawy w Polsce i na świecie.