Życie ulicy w wielu odsłonach: od historii Alej Jerozolimskich przez pytanie o przyszłość ulic i placów po projektowanie ulic tak, by były dostępne dla mieszkanek i mieszkańców. Wyzwania bezpiecznej i ekologicznej miejskiej mobilności. W Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie rusza 14. edycja festiwalu Warszawa w budowie, w tym roku pod hasłem „Walka o ulice”.
„Warszawa w budowie” to festiwal o tematyce miejskiej, który od 14 lat porusza tematy związane z urbanistyką, historią i przyszłością Warszawy oraz miast jako takich. Tworzony zawsze przy współudziale zaproszonych specjalistek i specjalistów oraz dzięki merytorycznemu i finansowemu wsparciu miasta stołecznego Warszawy jest okazją do debat i wymiany myśli, dotyczących również tych najbardziej spornych obszarów życia miejskiego – podkreśla Tomasz Fudala.
Na 14 odsłonę festiwalu tradycyjnie złożą się wystawa w Muzeum nad Wisłą oraz wydarzenia towarzyszące: dyskusje, spotkania, pokazy filmowe, spacery, a nawet wizyty w zajezdni tramwajowej. 22 września, w Dniu Bez Samochodu, odbędzie zapowiadająca festiwal sesja jogi w przestrzeni miejskiej: ćwiczący spotkają się w czwartek o 17:30 na stołecznym Placu Trzech Krzyży.
Siłą „Warszawa w budowie” są twórcze, często nieoczywiste współprace: ze stroną pozarządową, samorządem i jego jednostkami, aktywistkami i aktywistami, instytucjami miejskimi, biznesem i mieszkańcami. Kuratorami 14. edycji festiwalu są Tomasz Fudala i Jan Mencwel. Festiwal powstaje we współpracy z m.in. Tramwajami Warszawskimi, dzięki którym publiczność odwiedzi Zajezdnię tramwajowa przy ul. Kawęczyńskiej, pozna historię rozwoju sieci tramwajowej warszawskiego transportu publicznego i codzienną pracę osób, które ją obsługują. Stowarzyszenie Miasto Jest Nasze przygotuje debaty oraz oprowadzania eksperckie i kuratorskie po wystawie, w której bierze udział, studenci Uniwersytetu SWPS zaprezentują badania świadczące o schyłku ery przejść podziemnych, które coraz częściej są zasypywane, a piesi chętniej wybierają chodzenie po tradycyjnych, naziemnych przejściach. Muzeum Warszawy zaprosi publiczność „Warszawy w budowie” na pokazy filmowe w kinie “Syrena” i wykład światowej sławy eksperta do spraw urbanistyki prof. Carlosa Moreno w Muzeum Warszawskiej Pragi, natomiast przy wsparciu firmy ULMA Construccion Polska S.A. w Muzeum nad Wisłą powstanie spektakularna praca nawiązująca do miejskiej ulicy. Dzięki współpracy z Zarządem Dróg Miejskich zobaczymy także instalację Jana Domicza, a korzystając z doświadczenia i wiedzy samorzeczników i samorzeczniczek z Fundacji Polska Bez Barier podczas serii spacerów i spotkań poznamy warszawskie standardy dostępnego projektowania.
Drugi z kuratorów Jan Mencwel dodaje: Wspólnie będziemy się zastanawiać, do jakiego stopnia powojenne, oparte o prymat samochodu planowanie miasta wymaga modyfikacji oraz jakie rozwiązania stosowane za granicą mogłyby się sprawdzić w Warszawie. Przyjrzymy się współczesnej rewolucji w budowie miast: sadzeniu zieleni, zatrzymywaniu wody deszczowej i ograniczaniu roli samochodu w mieście na rzecz komunikacji zbiorowej i pieszych.
Tytuł wystawy festiwalowej został zapożyczony z książki Janette Sadik-Khan Walka o ulice, w której amerykańska aktywistka miejska pisała: „Podstawowa zasada organizacji ruchu znana jest od stu lat i do tej pory była ignorowana przez planistów. Głosi, że efekty zależą od tego, co zbudujesz. Więcej pasów ruchu, to więcej samochodów”. Samochód to symbol nowoczesności. W prezentowanych na wystawie dziełach sztuki, filmach i podczas festiwalowych spotkań zostaną przedstawione różne aspekty kreowania stylu życia opartego wyłącznie o samochody. Mają one stać się pretekstem do dyskusji o efektach przeciążenia ulic ruchem kołowym. Jako przykład posłuży tu prezentacja historii Alej Jerozolimskich, przygotowana wspólnie z Oddziałem Warszawskim Stowarzyszenia Architektów Polskich. Ta część wystawy zagości na Bulwarach Wiślanych i jako dostępna dla wszystkich będzie zapraszać do odwiedzenia MSN-u, zobaczenia wystawy i skorzystania z bogatego programu wydarzeń towarzyszących festiwalowi.
Tegoroczna odsłona „Warszawa w budowie” będzie ostatnią zrealizowaną w tymczasowej siedzibie MSN nad Wisłą. Dzięki wznowionej współpracy z Muzeum Warszawy festiwal będzie realizowany naprzemiennie przez Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie i Muzeum Warszawy. W 2023 roku zobaczymy zatem edycję przygotowaną przez MW, a na 16. odsłonę WWB w 2024 roku wybierzemy się do nowej siedziby MSN na placu Defilad. Dzięki temu, poświęcony miastu festiwal dotrze do szerszej publiczności, angażując nowe głosy, instytucje czy stowarzyszenia w debatę o mieście, jego historii i przyszłości.
Autorki i autorzy prac na wystawie:
Architektoniczki, Ana Alenso, Diego Bianchi, Alexandra Bircken, Katka Blajchert, Papcio Chmiel, Mateusz Choróbski, Jan Domicz, Edward Dwurnik, Krzysztof Franaszek, Mikołaj Grospierre, Barbara Gryka, Michał Grzymała, Dominik Jałowiński, Kornel Janczy, Zuzanna Janin, Alevtina Kakhidze, Jakub Kanna, Urszula Kozak, Adam Kozicki, Yulia Krivich, Kaja Kusztra, Mateusz Kwiatek, Miasto Jest Nasze, Witek Orski, Paulina Pankiewicz, Jerzy Porębski, Igor Przybylski, Patryk Różycki, Maciej Salamon, Maria Sołtys, Studentki_studenci SOI SWPS, Maria Toboła, Piotr Wysocki, Ada Zielińska, Marta Żakowska
Kuratorzy wystawy: Tomasz Fudala, Jan Mencwel