Najnowsza ekspozycja czasowa w Muzeum Narodowym w Poznaniu przypominać będzie dorobek legendarnej poznańskiej grupy Koło Klipsa, której twórczość zaliczano do nurtu nowej ekspresji lat osiemdziesiątych. W 2024 roku przypada czterdziesta rocznica pierwszej wystawy Koła Klipsa zorganizowanej w 1984 roku w Galerii Wielka 19. Twórczość grupy, którą w głównym składzie tworzyli: Mariusz Kruk, Wojciech Kujawski, Leszek Knaflewski i Krzysztof Markowski, ukazana zostanie na wystawie w kontekście undergroundowej sceny muzycznej Poznania – przestrzeni alternatywnego obiegu, w którym jako głos sprzeciwu wobec oficjalnej polityki kulturalnej państwa wybrzmiewała muzyka awangardowa, eksperymentalna i punk.
Muzyka rockowa jako jeden z najważniejszych środków wyrazu
Także w Poznaniu, za sprawą wielu indywidualności, pojawiły się inicjatywy kontestujące społeczny i polityczny porządek, a jednym z najważniejszych środków wyrazu stała się muzyka rockowa. W poznańskiej Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych mieścił się kultowy klub DNO, w którym raz w tygodniu odbywały się imprezy muzyczne, przyciągające młodzież z całego miasta. Współprowadzeniem klubu zajmował się Leszek Knaflewski, członek grupy Koło Klipsa, później także założyciel i kierownik Pracowni Audiosfery, łączącej poszukiwania w obszarze sztuk wizualnych i dźwięku. Artysta wraz z Andrzejem Karpińskim, Piotrem Łakomym, Zdzisławem Krauze i Mariuszem Włodarkiewiczem tworzył także pierwszy poznański punkowy zespół muzyczny STEN.
Koło Klipsa w kontekście undergroundowej sceny muzycznej Poznania
Wystawa podzielona zostanie na dwie, uzupełniające się części. W pierwszej zaprezentowane zostaną obiekty, rysunki i archiwalia poświęcone grupie Koło Klipsa. Będą to duże obiekty przestrzenne, maszynopisy, rysunki, fotografie, plakaty, katalogi, nagrania dźwiękowe i archiwalne materiały video. W drugiej części wystawy zaprezentowana zostanie muzyczna scena Poznania lat osiemdziesiątych. Będą to materiały archiwalne, ziny, kasety, plakaty, fotografie, instrumenty muzyczne, nagrania audio, filmy video związane z twórczością takich zespołów jak m.in.: Reportaż, TAZ, Bexa Lala, Malarze i żołnierze, Ręce do góry, Krew, Zbombardowana laleczka, Bexa Lala, Rasa, Pidżama Porno.
Kolekcje i kuratorzy
Na ekspozycji zaprezentowane zostaną obiekty z kolekcji: Muzeum Sztuki w Łodzi, Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Muzeum Narodowego w Poznaniu oraz kolekcji prywatnych. Kuratorami wystawy są dr Anna Borowiec (Muzeum Narodowe w Poznaniu), prof. dr hab. Krzysztof Gajda (Pracownia Badań Literatury i Kultury Niezależnej UAM) oraz dr Jarosław Lubiak (Akademia Sztuki w Szczecinie). Autor identyfikacji wizualnej – Honza Zamojski.
Fotografia u góry: Mariusz Kruk, Projekt obiektu na 3 Wystawę Koła Klipsa, 1984, archiwum Mariusza Kruka
Leszek Knaflewski, Domek, 1986, z kolekcji Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, fot. Jan Gaworski
Cezary Ostrowski, Projekt plakatu zespołu RASA, 1981, archiwum Cezarego Ostrowskiego, fot. Pracownia Fotografii Cyfrowej MNP
Krzysztof Markowski, Łódź 1986, z kolekcji Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, fot. Jan Gaworski