„To tylko wystawa”, kolejna wystawa sztuki, nie zmieni ona sytuacji na froncie. Nie zmieni też stosunku wolnego świata do wojny w Ukrainie. Może tylko budzić niepokój, dać poczucie choć procenta niepewności, w jakiej żyją miliony Ukraińców i Ukrainek narażonych na śmiercionośne rakiety wystrzeliwane przez putinowską armię.
Pierwsza odsłona wystawy została otwarta 27 października, ale nie było na niej żadnych prac, tylko sama architektura przygotowana na ich ekspozycję, przypominająca puste, opuszczone, ciemne (spalone?) miasto. Otaczała ją projekcja pustego, błękitnego nieba na ścianach sali wystawowej, która co jakiś czas gasła, zostawiając wystawę w budzącej niepokój ciemności. To z nieba nadlatują rakiety i drony, to z nieba nadchodzi śmierć i zniszczenie. Ale w Lublinie możemy czuć się bezpiecznie, ta wojna jest daleko. Jeszcze dalej jest od Berlina, Amsterdamu, Paryża, Nowego Jorku, Budapesztu. W miarę upływu czasu wydaje się być coraz dalej. Zapominamy albo staramy się zapomnieć o tej wojnie. Przestaje być gorącym tematem dla zapracowanych, zajętych swoimi problemami mieszkańców wolnego, demokratycznego świata.
Ale nie jest obojętna dla Ukraińców i Ukrainek – dla nich to być albo nie być. Również dla ukraińskich osób artystycznych, których część, walczących w ukraińskiej armii, pokazała swoje prace w drugiej odsłonie tej wystawy otwartej 12 stycznia 2024. Są wśród nich prace powstałe po 24 lutego 2022, ale nie tylko. Część z artystów-żołnierzy i artystek-żołnierek odłożyło swoją praktykę artystyczną na dalszy plan. Teraz ważniejsza jest walka o kraj i jego fizyczne przetrwanie. Ale również o wartości, w tym także o możliwość tworzenia, wolność słowa, prawa mniejszości, które według putinowskiej rosji stanowią zagrożenie.
Rozumieją to też nie-ukraińskie osoby artystyczne, które dołączą do wystawy w trzeciej odsłonie. Ich prace zobaczymy na ścianach z projekcją czystego, błękitnego, „europejskiego” nieba. Ale ono nadal momentami będzie gasnąć, a prace znikać w ciemnościach, próbując ostrzec nas, że rzeczywistość, w której żyją Ukraińcy może stać się naszym udziałem i naszą rzeczywistością, jeśli nie pomożemy temu walczącemu z imperium zła krajowi. Nie chodzi tu o straszenie. Strach często zamiast racjonalnej reakcji powoduje wypieranie go do podświadomości lub zachęca do ustępstw. Chodzi o mobilizację do działania, o międzynarodową solidarność w walce ze złem, przed którym broni nas Ukraina.
Artyści i artystki: Mirosław Bałka, Tomasz Bielak, Bohdan Bunchak, Katarzyna Krakowiak, Pavlo Kovach jr, Robert Kuśmirowski, Alexander Len, Goshka Macuga, Denys Pankratov, Joanna Piotrowska, Agnieszka Polska, Sofiya Pomogaibo, Max Robotov i Lesia Khomenko, _mediaklub (Max Robotov, Ivan Svitlychnyi, Dmytro Tentiuk, Daria Maiier), Wilhelm Sasnal, Janek Simon, Bohdan Sokur, Monika Sosnowska, Lubomyr Tymkiv, Yurii Vovkohon
Kurator: Waldemar Tatarczuk