„Stany osobne” to projekt artystyczny i edukacyjny, którego główną częścią jest wystawa polsko-ukraińskiego tandemu fotografów Artistic Punks – Julii i Freda Abramovów. Jak mówi współautorka zdjęć Julia Abramova: „Chcemy symbolicznie umieścić widza w pamięci i podświadomości innej osoby. W głowie bohatera wystawy widz zobaczy fragmenty wspomnień, historii i opowieści ludzi, którzy go otaczają”. A to pomoże mu wczuć się w sytuację cierpiącego człowieka.
Kryzys z greckiego κρίσις „krisis” oznacza przełom, decydujący zwrot, walkę. Może pojawić się w sytuacjach nadzwyczajnych, zaskakujących, które ciężko kontrolować. Pandemia SARS-CoV-2 to przykład globalnego kryzysu, który zaowocował serią pomniejszych wstrząsów gospodarczych, politycznych, społecznych, a także wywarł znaczący wpływ na życie pojedynczych ludzi, w tym na ich zdrowie psychiczne. Psychologowie i psychiatrzy alarmują: zalew negatywnych informacji, niepewność co do przyszłości, utrata poczucia kontroli nad własnym życiem i przymusowa izolacja mogą skutkować kryzysem psychicznym.
Niezależnie od pandemii koronawirusa we współczesnej psychiatrii rozwija się świadomość tego, jak szkodliwa jest stygmatyzacja osób borykających się z trudnościami psychicznymi. Stąd postulat, aby mówić o kryzysach jako o czymś przejściowym, a nie o chorobach i zaburzeniach, sugerujących stałą dysfunkcję. W skrócie: osoba w kryzysie psychicznym to nie chory, pacjent czy wariat. Również sztuka może być narzędziem zmiany. Taki cel postawili przed sobą artyści odpowiedzialni za wystawę „Stany osobne”, która ma równocześnie oddziaływać na emocje, prowokować reakcje empatyczne i przekazywać rzeczowe informacje na temat zdrowia psychicznego.
Osoba w kryzysie psychicznym doświadcza zazwyczaj dużego cierpienia, rozbicia, chaosu, lęku, a sposoby radzenia sobie z problemami, które stosowała do tej pory, nie działają. Artyści pokazują jej stan za pomocą języka fotografii. Używają rekwizytów, światła, kolorystyki, udaje im się uchwycić symboliczne gesty i charakterystyczną mimikę twarzy modeli. Fotografowie, inscenizując kryzys, odzyskują nad nim kontrolę, a widz ma szansę utożsamić się z bohaterami przedstawień i towarzyszących im nagrań. Kryzysom psychicznym często towarzyszy poczucie izolacji od otoczenia, postrzeganego jako wrogie i/lub obojętne. Percepcja osoby zmagającej się z depresją, wzmożonym lękiem, czy psychozą jest zniekształcona i często nawet najbardziej przyjazne działania odbiera ona jako agresywne. Równocześnie bardzo potrzebuje wsparcia i bliskości, która nie wiąże się z oceną, bagatelizowaniem jej trudności i nieadekwatnymi wymaganiami.
Wystawa jest skonstruowana w taki sposób, aby przeprowadzić widza poprzez wizualizacje najmroczniejszych stanów psychiki ku symbolicznemu odzyskaniu zdrowia. Przy wyjściu znajdzie on adresy placówek, telefony i namiary na specjalistów udzielających wsparcia w sytuacji kryzysu psychicznego.
Wskazówki Międzynarodowej Rady Muzeów (ICOM) sformułowane w sierpniu 2020 roku, dotyczące roli placówek kultury w czasie pandemii koronawirusa, zachęcają muzea do podejmowania działań promujących zdrowie psychiczne i wspierających lokalną społeczność. Wystawa „Stany osobne” jest odpowiedzią na ten postulat.
Artyści:
Julia Abramova – członkini kreatywnego duetu Artistic Punks. Urodziła się w 1987 roku w Kazachstanie (Ust-Kamenogorsk), ale większość swojego życia mieszkała na południu Ukrainy.
Fiodor Abramov – członek kreatywnego duetu Artistic Punks. Urodził się w 1990 roku w Mongolii (Ułan Bator), ale większość swojego życia mieszkał na południu Ukrainy.
Duet specjalizuje się w fotografii artystycznej i modowej. Członkowie zespołu publikowali w magazynach: „Opium RED magazine”, „Gezno magazine”, „Malvie magazine”, „Moscow Tonight magazine”, „Marika magazine”.