W swojej najnowszej serii prac Radek Brousil powraca do malarstwa, jednocześnie pozostając wierny swojej fotograficznej przeszłości. Artysta definiuje problemy społeczne, kulturowe i środowiskowe za pomocą nieoczekiwanych interpretacji i terminologii, decydując się na ich analizę na poziomie symbolicznym, osobistym i emocjonalnym. Łączy refleksje na temat chrono-polityki (polityki czasu) i pamięci z tematami autoreferencyjnymi.
Odwołując się do chrono-polityki i wybierając obrazy ze swojego archiwum, artysta zastanawia się nad samą fotografią oraz związkiem między konceptualizmem a obrazem, a także między świadomością, a podświadomością. Każdy element czarnych olejnych obrazów na jucie jest starannie dobranym odniesieniem do polityki lub pamięci osobistej i zbiorowej. Prace te poruszają także kwestię pamięci samego materiału i medium fotografii. Artysta tworzy unikalne połączenie podmalówki olejnej z fototransferami obrazów, w tym detali wskazówek zegara, które pochodzą głównie z fasad kościołów.
Ta seria prac narodziła się podczas rezydencji artysty w Nowym Jorku, gdzie dostrzegł uszkodzone, często dziwaczne lub całkowicie niesprawne zegary, znajdujące się głównie w przestrzeni publicznej - na wieżach zegarowych kościołów, synagog, ratuszy i innych symboli władzy politycznej. Kiedyś pełniły one funkcję praktyczną w życiu miasta, dziś stanowią raczej ślady historii i dekoracyjne elementy starej architektury, często poddawane renowacji. Dla artysty zegary te stają się narzędziem do opowiedzenia historii naszej relacji z regułami czasu.
Seria ta składa się z 25 prac - o jedną więcej niż zwyczajowe 24 godziny na zegarze (w kontraście do 12-godzinnego formatu czasu stosowanego w USA) - które tworzą spójną całość. Każda praca zawiera fotograficzny transfer umieszczony w innej pozycji, swobodnie nawiązując do rytmu ruchu przeciwnego do ruchu wskazówek zegara. Ciemne, puste i surowe powierzchnie odwołują się do teorii czarnych dziur - symbolicznego początku i jednocześnie nieskończoności - jak również idei niewidzialności. Niektóre fototransfery są bardziej precyzyjne, ujawniając struktury lub konkretne elementy mechanizmów zegarowych, podczas gdy inne przyjmują bardziej abstrakcyjne i organiczne formy. Seria ta uzupełniona jest także o prace w mniejszym formacie, gdzie cała powierzchnia płótna staje się przestrzenią dialogu między warstwami malarskimi i fotograficznymi, nie pozostawiając pustej przestrzeni. Mniejsze obrazy na jucie, z globalną podmalówką i transferami fotograficznymi, zostaną zaprezentowane w układzie przypominającym tarczę zegara. Dodatkowo w ramach serii znajdą się dwie oprawione prace na klasycznym lnianym płótnie, w których artysta eksperymentuje ze swobodnymi gestami malarskimi, reagując na fotografie i rozszerzając rzeczywisty świat w przestrzeń podświadomości.
Odwołując się do dekonstrukcji czasu, fotograficzne transfery Brousila - poetyckie archiwa podświadomości - łączą się ze świadomą narracją obrazów podążających w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. Poprzez subtelnie zastosowane symbole upadłych reżimów projekt przybliża nas do ulotnych zdarzeń i refleksji nad konsekwencjami ludzkich zachowań, takich jak ukryty rasizm, eskapizm czy presja dostosowania się do uniwersalnych cykli życia w patriarchalnym społeczeństwie. Jutowe worki do przechowywania, liny do odmierzania, zegary i elementy architektoniczne stają się narzędziami do podświadomego śledzenia śladów ludzkiej historii i władzy.
tekst: Natalia Barczyńska
Radek Brousil (ur. 1980, Czechy) to czeski artysta mieszkający w Pradze. Pracuje głównie z tekstyliami, ale także z ceramiką, filmem, fotografią i wideo. Jego twórczość ma charakter społecznego świadectwa, prezentując aktywistyczną ekspresję wobec niepewnej przyszłości. Artysta definiuje problemy społeczne, kulturowe i środowiskowe, stosując nieoczekiwane interpretacje i terminologię, a zamiast bezpośredniego podejścia woli badać te zagadnienia na poziomie symbolicznym, osobistym i emocjonalnym.
Jego zainteresowania koncentrują się na postkolonialnych tendencjach we współczesnym dyskursie artystycznym, na przykład w badaniach dotyczących pochodzenia i dystrybucji kwiatów czy tekstyliów. Poprzez pracę z tkaninami Brousil podkreśla ich czeskie pochodzenie i afrykańskie przeznaczenie, co pozwala mu uwypuklić problemy gospodarki rynkowej i jej struktur władzy.
Radek Brousil ukończył Pracownię Fotografii na Akademii Sztuk Pięknych, Architektury i Wzornictwa w Pradze, gdzie obecnie kontynuuje studia doktoranckie. W 2015 roku otrzymał Nagrodę Oscara Čepana dla młodych artystów wizualnych. Jego prace znajdują się w lokalnych i międzynarodowych kolekcjach prywatnych oraz instytucjonalnych.
Zdjęcie powyżej: Radek Brousil, from the series What you see is not here tomorrow, 2024, oil, acrylic, gouache, image transfer, oil stick on juta, 110 x 130 cm
Radek Brousil, from the series What you see is not here tomorrow, 2024, oil, acrylic, gouache, image transfer, oil stick on juta, 110 x 130 cm