Paweł Pierściński (1938-2017) jest jednym z tych nielicznych artystów, którzy całe swoje życie podporządkowali twórczości. Jego ponad pięćdziesięcioletnia działalność artystyczna zaowocowała ogromną ilością, zarówno samych dzieł fotograficznych, jak i prac teoretycznych z tej dziedziny, a konsekwentne działania natury organizacyjnej i promocyjnej upowszechniły działalność kieleckich fotografików oraz scaliły je w zwarty stylistycznie kanon Kieleckiej Szkoły Krajobrazu, która wyraźnie zaznaczyła swoją obecność w historii polskiej fotografii artystycznej. Zawiera się w niej także najbardziej znana – i uznana – część Jego twórczości.
Jego znakomite czarno-białe fotogramy są pojedynczymi elementami konsekwentnej, rozciągniętej na całe dziesięciolecia, systematycznej dokumentacji Kielecczyzny; zarówno jej charakterystycznego i unikalnego krajobrazu, jak i zabytków, zakładów przemysłowych, ludzi. Wiele z Jego prac stało się ikonami fotografii krajobrazowej, a sposób fotografowania doczekał się wielu naśladowców i twórczych kontynuatorów. Jak każda dobra sztuka, fotografie Pawła Pierścińskiego wytrzymują próbę czasu, więcej – nabierają wraz z jego upływem i zmianami, które ze sobą niesie, coraz to nowych wartości. Te zmiany, które się dokonały - i ciągle dokonują - zarówno w samej przestrzeni kieleckiego krajobrazu, jak i w sposobie oceny twórczości artysty, podniosły znacznie jej wartość jako wybitnej, artystycznej kreacji i cennego, rzetelnego dokumentu.
W swoich fotografiach Paweł Pierściński utrwalił - i ocalił - portret ziemi w jego najbardziej humanistycznym znaczeniu: naznaczonej znojną, ręczną pracą człowieka i jego szczególnego do niej szacunku, wyrażonego w pieczołowicie uprawianych, najmniejszych nawet i trudno dostępnych skrawkach ziemi. W geometrii kształtów pól, rytmicznych rysunkach wyoranych bruzd i strukturach różnorodnych upraw odnalazł harmonię humanistycznego piękna współpracy człowieka z naturą. Ale nie tylko: wiele z Jego prac to kompozycje o ogromnym ładunku emocjonalnym, jak chociażby zespół fotografii wykonywanych w prastarej, nieistniejącej już, Puszczy Jodłowej – pełna emocji dokumentacja występujących w niej form roślinnych, potężnych drzew, wykrotów, budzących różne skojarzenia, ale też i nastrojów, klimatów, budowanych światłem. Część Jego działań dokumentacyjnych weszła także w obszar sztuki socjologicznej. Krajobraz stał się dla tego znakomitego Artysty również źródłem rozważań nad sztuką o charakterze abstrakcyjnym. Znaczna ilość Jego fotogramów to kalki z odnalezionych w naturze struktur, wykonanych zarówno ręką człowieka jak i sił natury. Odnalazł w nich urodę graficzno-rysunkowych materii, ekspresyjnego unerwienia, uporządkowany rytm kontrastów światła i cienia. Często używał również ich fragmentów do konstruowania oryginalnych i wielo-znaczeniowych fotograficznych kolaży. Jego znakomite osiągnięcia w dziedzinie fotografii krajobrazowej i opracowany przez Niego kanon fotografowania przestrzeni charakterystyczny dla Kieleckiej Szkoły Krajobrazu, są stałymi punktami odniesienia dla innych fotografików. A to sprawia, że Jego sztuka - choć już od prawie pięciu lat zamknięta - jest ciągle żywa i inspirująca.
Stanisława Zacharko-Łagowska, kuratorka wystawy
Zdjęcie: Paweł Pierściński, Geometria krajobrazu, z cyklu „Portrety Ziemi Kieleckiej”, 1962, fotografia czarno-biała bromowa, papier fotograficzny, 20x27,8 cm, ed. 3/10