Dom, jako pojęcie, nosi w sobie wielką złożoność. W czasach, gdy świat wydaje się być coraz bardziej zdecentralizowany, dom staje się nie tylko fizycznym miejscem, ale również stanem ducha. Może to być miejsce, w którym się wychowaliśmy, przestrzeń, w której pracujemy, a nawet ta, z którą się utożsamiamy. Utrzymujemy w pamięci obrazy tych miejsc, nawet gdy przemierzamy kolejne kontynenty. Powrót w tej perspektywie, to nie tylko powrót do miejsca, ale także powrót do samego siebie.
Na wystawie “Home sweet home” Patrik Proško zaprasza nas do przyjrzenia się temu zagadnieniu z perspektywy artysty. Dom w kontekście jego twórczości nie ma miejsca w konkretnym punkcie na mapie świata. Jest bardziej metaforą i refleksją nad tym, że to świat jest naszą enklawą – Domem.
Podróże Patryka Proško to opowieść o domu w kontekście globalnym – o tym jak go traktujemy i jak bardzo zmieniło się podejście do „posiadania”. Przedmioty są nasze przez chwilę, wyrzucamy je i uznając je za zbędne nadajemy im status „nie nasze”. Proško w swoich instalacjach używa niemal wyłącznie komponentów, które znajdzie w miejscu, w którym aktualnie przebywa – sam nic nie wytwarza, nie produkuje. Sztukę tworzy we współpracy z tubylcami, wobec czego nie można oprzeć się wrażeniu, że wzajemnie, i on i tubylcy “odkrywają” swoje domy i zapraszają do ich wnętrz. Dzięki temu staje się obywatelem świata. Artysta wychodząc z domu udaje się do pracowni, gdzie przestrzeń jest tworzywem, a podróż częścią życia. Po każdej wędrówce pozostawia swój unikalny ślad w postaci sztuki. To co tworzy jest reakcją na zastaną rzeczywistość, w której buduje nowy dom, urządza przestrzeń i przywraca do życia to co uznaliśmy za zbędne. Absurdalne przedmioty w realnej aranżacji stawiają nas w sytuacji, w której powinniśmy podjąć decyzję co do wspólnych losów. Zmiana perspektywy i spojrzenie na Ziemię jako dom każe nam zastanowić się nad sensem naszych działań. Dom w związku z tym zyskuje nowy wymiar – staje się przestrzenią do odnajdywania wspólnoty i zrozumienia. Możemy nie tylko uczynić z niego miejsce schronienia, ale również przestrzeń, która zaprasza do dialogu, empatii i współpracy w obliczu współczesnych wyzwań.
Jacek Świderski
Patrik Proško – artysta z Czech, specjalizujący się w sztuce site-specific, anamorficznych instalacjach i rzeźbach. Podstawową osią twórczości Patrika Proško jest manipulacja rzeczywistością, najczęściej za pomocą metod złudzenia optycznego i różnorodnych środków artystycznych, co daje mu możliwość przekształcenia codziennego, dobrze znanego nam świata w magiczną przestrzeń pełną zmian i nieoczekiwanych zjawisk. Do tej pory Proško stworzył ponad 70 projektów artystycznych na terenach 24 państw.
Kurator: Radek Wohlmuth