Z radością informujemy, że wystawę NIEZMIENNOŚĆ, która przez wiele miesięcy była eksponowana w Muzeum Jana Kasprowicza (Pracownia Władysława Jarockiego) na Harendzie w Zakopanem, pokażemy nieco przekomponowaną, już za parę dni w naszej galerii w połączeniu z niezwykłymi fotografiami Tatr i górali z przełomu XIX i XX wieku wykonanymi przez Klementynę z Dzieduszyckich hr. Szembekową.
To połączenie tym bardziej tłumaczy tytuł naszej wystawy, który traktuje o niezmienności zarówno tradycji i kultury góralskiej, jak i szeroko rozumianego tatrzańskiego pejzażu.
Klementyna z Dzieduszyckich Szembek
Anna Błądek
Kinga Bruckman de Renstrom
Mateusz Cieszewski
Aleksandra Drab
Małgorzata Flis
Włodzimierz Karcz
Iwo Nowina Konopka
Monika Krzakiewicz
Miroslav Milkvik
Józef Mularczyk
Antonina Nowak
Ewelina Pazowska
Paweł Sergunin
Anna Skokan
Agnieszka Sowińska-Nosek
Oliwia Strzopa
Michał Suffczyński
Janusz Szpyt
Wiktor Wiater
Wystawa NIEZMIENNOŚĆ to realizacja zamysłu kuratorskiego Zofii Weiss łączącą fotografie Tatr i Zakopanego z przełomu XIX i XX wieku Klementyny z Dzieduszyckich hr. Szembekowej z malarstwem i rzeźbą artystów dwudziestego wieku i całkiem nam współczesnych, którzy inspirowali się tymi samymi tematami.
To połączenie tym bardziej tłumaczy tytuł wystawy, który traktuje o niezmienności - zarówno tradycji i kultury góralskiej, jak i szeroko rozumianego tatrzańskiego pejzażu.
Na wystawę składa się przeszło czterdzieści fotografii wykonanych przez Klementynę z Dzieduszyckich hr. Szembekową, które pochodzą z kolekcji Stefana Okołowicza, artysty fotografika, witkacologa, badacza fotografii Witkacego, jednego z fundatorów Instytutu Witkacego w Warszawie. Towarzyszą im obrazy malowane przez nie żyjących już artystów jak Józef Pieniążek (1888 – 1953), Włodzimierz Karcz (1937 – 2008) i Józef Mularczyk (1916 – 2009). W tej kategorii wielką atrakcją jest drzeworyt sztorcowy przedstawiający panoramę Tatr, wykonany wg. Walerego Eliasza Radzikowskiego i pochodzący w czasopisma Kłosy z 1880 roku. Jest też kopia obrazu Morskie Oko wg XIX wiecznego malarza Aleksandra Mroczkowskiego, wykonana przez nieznanego autora. Inny widok na Morskie Oko namalował Włodzimierz Karcz, artysta który w 1967 obronił dyplom w pracowni Witolda Chomicza na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych i działał w środowisku krakowskim. Józef Pieniążek jest natomiast autorem obrazu przedstawiającego wnętrze kościoła w Orawce, który jest częścią jego cyklu dokumentującego kulturę Podhala. W 1929 roku Pieniążek oprowadzał po tym kościele prezydenta Ignacego Mościckiego. Górali siedzących w szałasie przy kociołku z gorącą strawą namalował natomiast Józef Mularczyk, niegdyś student Władysława Jarockiego i Fryderyka Pautscha, współtwórca wraz z Tadeuszem Kantorem dekoracji teatralnych a w latach 50. i 60. związany z Zakopanem.
Jednym z mocniejszych akcentów wystawy jest znakomity cykl portretów górali , których namalował Janusz Szpyt (ur. 1960). Pokazują one prawdziwe wizerunki mieszkańców Podhala, piękno ich strojów, ale też demaskujące góralskie słabości, jak chociażby obraz Marzenie na Podhalu. Warty też szczególnej uwagi jest obraz Przedwiośnie, nad którym pracę rozpoczął artysta w połowie lutego 2024, kiedy to nagrywany był program o „malarskości” górali dla francusko-niemieckiej telewizji Arte, pod kierownictwem Lisy Alissowej. Wirujące w tańcu dzieci góralskie maluje chętnie Monika Krzakiewicz (ur. 1969), a na wystawie znajduje się jej duży obraz Świat się kręci.
Piękny dialog z historią, w tym też z dwiema fotografiami Klementyny, prowadzi dzieło rzeźbiarskie Miroslava Mlkvika (ur. 1986 na Słowacji) - absolwenta ASP w Krakowie, przedstawiające chwilę przekazywania, na cele dobroczynne pierścionków, przez Helenę Modrzejewską, na ręce brata Alberta Chmielowskiego.
Inną postacią, która przykuwa uwagę młodych artystów jest Stanisław Ignacy Witkiewicz. Pokazujemy jego popiersie, znakomicie oddające podobieństwo i charakter Witkacego, wyrzeźbione przez Agnieszkę Sowińską - Nosek (ur. 1999). Towarzyszą jej prace graficzne Wiktora Wiatra (ur. 1997), przeszło dwumetrowej długości potrójny portret Witkacego w technice suchej igły i mezzotinty oraz karty z komiksu inspirowanego jego twórczością.
W Zakopanem na Harendzie znajduje się Dom Plenerowy ASP nabyty przez uczelnię w 1927 roku. Jest on do dziś miejscem studenckich plenerów. Przyjeżdżający tam młodzi artyści malują i rzeźbią tematy, które samoistnie nasuwają się w tym szczególnym miejscu.
Pokazujemy pejzaże z okolic Harendy oraz z wycieczek w Tatry: Mateusza Cieszewskiego (ur. 1999), Aleksandry Drab (ur. 2001), Antoniny Nowak (ur. 2002), Anny Skokan (ur. 1999), Pawła Sergunina (ur. 2000) oraz Kingi Brückman de Renstrom (ur. 2001). Anna Błądek (ur. 1997) przywołuje w swoich niewielkich studiach pejzażowych Dolinę Pięciu Stawów, Drogę na Wołowiec i sam Szczyt Wołowca wcinający się trójkątnym szczytem w błękit nieba.
Znakomitą serię pastelowych widoków tatrzańskich prezentuje Oliwia Strzopa (ur. 2002). Swoją doskonałością rozwiązań barwy i światła, wydają się być echem pasteli Leona Wyczółkowskiego i zapowiadają duży talent młodej artystki. Jest tam Wielka Polana Małołącka, Widok z Sarniej Skały na Tatry Bielskie czy Chmury nad Smreczyńskim Stawem. Słońce przeziera zza chmur rozpraszając swoje światło nad tatrzańskimi szczytami.
Nastrój wilgotnego, deszczowego dnia, tak typowego dla Zakopanego, znakomicie przedstawia natomiast obraz Eweliny Pazowskiej (ur. 1994), na którym drewniane domy Harendy otoczone są wilgotnym, szarym oparem.
Na wystawie prezentowane są też prace wytrawnych akwarelistów, świetnie w tanecznym ruchu ujęte postaci górali i zbójników przez malarkę i ilustratorkę Małgorzatę Flis (ur. 1962) oraz wibrująca iskrzącym się śniegiem tatrzańska ścieżka Michała Suffczyńskiego (ur. 1969) wykładowcy na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, jednego z założycieli Stowarzyszenia Akwarelistów Polskich.
Wystawę spina duży cykl tatrzańskich akwarel Iwo Nowina Konopki (ur. 1970), gdzie obok lesistych ścieżek i potoków, w mistrzowski sposób została ujęta gra świateł na ośnieżonych tatrzańskich szczytach, a dopełnieniem dla nich jest monumentalny rysunek węglem przedstawiający szczyt Świnicy.
Wystawa ma swój unikalny klimat, odwołuje się do naszych sentymentów, którymi zawsze otaczamy Tatry, jest w niej czarno-biała opowieść starej zakopiańskiej fotografii i barwny żywioł malarstwa. Jest też rzeźba, która przywołuje postaci związane na zawsze z tamtym światem. To co będziemy mogli zobaczyć na wystawie jest namacalnym świadectwem tej właśnie tytułowej „Niezmienności” – której tak naprawdę zawsze na Podhalu poszukujemy, jako naszej wspólnej kulturowej polskiej tradycji.