Monika Mostowik, socjolożka, autorka książek m.in. „Zanim stanę się lalką” 2029 Wyd. Jama, od 2010 roku kolekcjonuje, stylizuje i fotografuje lalki bjd. Współpracowała z Centrum Manggha przy organizacji już trzech wystaw lalek bjd: 2011 – Lalka w kulturze i sztuce Japonii, 2014 – To nie są lalki dla dzieci, 2016 - Lalki. Oblicza japońskiej tradycji, oraz indywidualnej wystawie Mroczne oblicze lalki - 2019.
Tym razem w Nowohuckim Centrum Kultury prezentujemy autorskie fotografie i lalki z jej prywatnej kolekcji w nowej niepokojącej czarno białej odsłonie.
Lalka (a)bjd – o ruchomych stawach - zrobiona z żywicy poliuretanowej po raz pierwszy w Japonii przez firmę Volks, teraz produkowana na całym świecie, choć głównie w Azji. Poszczególne części lalki, połączone są gumą, aby umożliwić ich pozowanie. Dla Mostowik te lalki to modelki, przygląda im się uważnie, z wielką wrażliwością i wnikliwością, portretuje jak żywe osoby, często w plenerze, ożywia je dzięki temu, wciąga nas w ten miniaturowy świat. Lalka w fotografii Mostowik stanowi medium, za jej pomocą właśnie opowiada o człowieku. W jej stylizacjach lalki to nie zabawki dla dzieci, stereotypowe ślicznotki, tym razem zawsze smutne, czasem oszpecone, niedoskonałe, zapłakane, a nawet martwe, pokazują dojrzałe emocje, przyprawiając o dreszcze. Choć nieruchome, bardzo poruszające, ich spokój przejmujący często do szpiku kości, jak cisza przed burzą, metafora człowieka, uwypukla ludzkie niedoskonałości, zazwyczaj głęboko skrywane lęki i wstydliwe słabości.
Monika Mostowik do swoich lalek podchodzi bardzo kreatywnie: nadaje im imiona, stylizuje je z dbałością o detale najczęściej w stylu retro, vintage (dobiera i często sama projektuje stroje, inspirując się epoką wiktoriańską, dobiera perukę, oczy, tworzy koncept makijażu, hybryduje różne części lalki), współpracuje w tym zakresie z innymi artystkami, które malują i szyją. Każda lalka to niepowtarzalna tajemnicza postać. Lalka zostaje przez Mostowik upodmiotowiona, przestaje być tylko przedmiotem, staje się bohaterką opowieści, która kiełkuje i rozkwita w odbiorcy nie dając spokoju, zmuszając do refleksji i przeżywania. Jest to więc przygoda zarówno estetyczna jak i psychologiczna.
Kurator: Joanna Gościej-Lewińska