Jest to wystawa o witaniu gości i strachu przed odwiedzinami. Wystawa o złotych i dziurawych zębach, ruchach robaczkowych jelit, niemieckim proszku do prania, pocie i pongliszu. Projekt jest kontynuacją oraz rozwinięciem tematów poruszanych przez artystkę w wystawie „Dużo dobre/ Дуже добре”, prezentowanej w Galerii Foksal latem 2021 r. Zostanie tu zaprezentowanych kilkanaście prac, w tym nowe, powstałe specjalnie na tę wystawę, lecz trzonem ekspozycji pozostaną tkaniny z serii Obrusy, którą Monika Drożyńska rozwija od 2019 r.
Obrus służy do celebracji życia we wspólnocie i w relacjach. Nakrywam obrusem stół, gdy chcę uczcić dzień Nakrywam obrusem stół, gdy będę̨ kogoś gościć. Siadamy do stołu. Obrus nas łączy. Trzymamy na nim dłonie, ręce, jedzenie, napoje.
Monika Drożyńska
Prace Moniki Drożyńskiej zostały wykonane w technice haftu ręcznego na tkaninie. Właściwie trudno jest je jednoznacznie sklasyfikować, ponieważ noszą one znamiona wielu różnych mediów czy kierunków w sztuce takich jak: tkanina, haft, rzeźba, sztuka konceptualna. Każda z prac jest „esejem” napisanym z użyciem słów, znaków i obrazków. Forma obrusów narzuca dziełu charakterystyczną, centralną kompozycję z wyraźnie zarysowaną częścią wewnętrzną oraz wyodrębnionym obramowaniem. W swoich pracach artystka nie tylko bada zagadnienia odnoszące się do pojawiania się nowych słów czy wręcz „odmian” języków (ponglisz) powstałych z łączenia się języków i ich wzajemnego oddziaływania na skutek migracji, ale też sama tworzy formy graficzne i znaki będące zlepkiem liter wyrwanych z różnych alfabetów (taką formę nazywa metysażem). Przykładem jego zastosowania jest praca praca UAPLGB, która na wystawie będzie miała premierę (tytuł jest połączeniem skrótów Ukrainy, Polski i Wielkiej Brytanii). Jest ona rzeźbą do czytania. Są na niej spisane doświadczenia migracyjne i historie asymilacji językowej osób, które przybywają mieszkać w nowym miejscu. Haftowana tkanina ma formę tymczasowego schronienia pokrytego literami alfabetu polskiego, ukraińskiego i angielskiego. Artystka w treści i formie tkaniny snuje opowieść o tym, jak na przecięciu języków, a co za tym idzie kultur i społeczeństw, można się rozgościć i zadomowić. W swoich pracach Monika Drożyńska korzysta z wielu alfabetów: gruzińskiego, hebrajskiego czy cyrylicy, alfabetu Morse'a i alfabetu Braille’a, miksuje frazy zapisywane wróżnych językach: polskim, ukraińskim, niemieckim, angielskim czy afrikaans. Stosuje ikonografię zaczerpniętą z języka migowego, znaków drogowych i ewakuacyjnych, ikonografię ustrojów politycznych, logotypów korporacji i ruchów społecznych, odnosi się do symboliki tatuażu więziennego czy graficznych interpretacji konstelacji gwiezdnych.
Hafty Moniki Drożyńskiej są zapisem przyczyn i skutków migracji, emigracji, podróżowania w jedną stronę oraz zaznaczeniem roli jaką w opowieści tej odgrywa język. Jednym słowem – czemu wciąż gdzieś nas gna i co z tego wynika. Podsumowaniem tych dwóch prezentacji będzie artbook Monika Drożyńska, Polityka liter. Język jako źródło wyzwolenia wydany przez Galerię Foksal we współpracy z ASP we Wrocławiu i Domem Ukraińskim w Warszawie.
Monika Drożyńska (ur. 1979) – absolwentka i doktorantka Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Hafciarka, aktywistka, artystka sztuk wizualnych. Interesuje się językiem, który bada przy pomocy haftu ręcznego na tkaninie. Współpracowała m.in.: Galerią Foksal, Zachętą – Narodową Galerią Sztuki, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Muzeum Współczesnym Wrocław, Mumok w Wiedniu, Ludwig Muzeum w Budapeszcie, Bozar w Brukseli, Sotheby's Tel Aviv. Jej prace znajdują się m.in. w kolekcjach: Bunkra Sztuki, Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Sztuki Współczesnej Mocak w Krakowie, Muzeum Narodowego w Kijowie, Lentos w Austrii oraz w wielu kolekcjach prywatnych w Polsce i za granicą.
Kuratorka wystawy: Katarzyna Krysiak Muzeum Współczesne Wrocław