Wystawa prezentuje dwie wielkie osobowości polskiej sztuki, które w znaczącysposób ujawniły własną indywidualność i uniwersalność w burzliwym okresie tużpo II wojnie światowej, tworząc równolegle w Krakowie lat 40-tych i 50-tych.
Maria Jarema i Andrzej Wróblewski reprezentują nowoczesne malarstwo powojenne, spod znaku „realizmu istotnego”, o którym pisali Mieczysław Porębski i Tadeusz Kantor w kluczowym manifeście "Pro domu sua" z 1946 roku. Realizmu, który sprzeciwia się płytkiemu i nic nie znaczącemu mimetyzmowi, a staje się pretekstem do wyrażania istoty rzeczy. Realizmu, którego formuła może z powodzeniem udźwignąć abstrakcyjne i niejednoznaczne treści, i wreszcie którego nowa forma nie lekceważy dokonań awangardy.
Andrzej Wróblewski, Fotografia ślubna, 1948, Starak Collection © Fundacja Andrzeja Wróblewskiego
W twórczości obojga istotne są zagadnienia subiektywizowania formy. Wróblewski dla wzmocnienia przekazu deformuje i przekształca motywy figuratywne, z kolei Jarema nadaje swoim abstrakcjom wyraźnie anatomiczne kształty. Jednocześnie jej subtelne i nasycone znaczeniami monotypie, doskonale współgrają formalnie z jego mocnymi, wyrazistymi, a zarazem pełnymi wrażliwości malarskimi zapisami pamięci i rzeczywistości.
Maria Jarema, Kompozycja, 1957, Starak Collection © Spadkobiercy artystki
Wystawa Marii Jaremy i Andrzeja Wróblewskiego jest opowieścią o sztuce w czasach niewoli, smyczy i pęta nakazów, dialogiem o cenie i konsekwencjach dokonywanych wyborów, ale także o ostatecznym zwycięstwie. Łączy ich nie tylko zawieszenie pomiędzy abstrakcją a figuracją, potrzeba budowania odrębnego języka, odwaga, bezkompromisowość́ i konsekwentne odrzucanie zastanych wzorców, ale nade wszystko dążenie do nieskrępowanej wolności twórczej.
Wystawa prezentuje dzieła Marii Jaremy oraz Andrzeja Wróblewskiego z kolekcji Muzeum Sztuki w Łodzi, Ośrodka Dokumentacji Twórczości Tadeusza Kantora Cricoteka, kolekcji Teresy i Andrzeja Starmchów oraz kolekcji Anny i Jerzego Staraków.
(materiały prasowe)