Pytania, które zawarte są w pracach składających się na wystawę Ćwiczenia z obrazowania, nie są nowe, zadawałem je wielokrotnie, każdorazowo inaczej je formułując, od początku lat 70. W moim przekonaniu dotyczą fundamentalnych dla sztuki kwestii, powracam do nich, ponieważ są ciągle aktualne.
Tytułowa, składająca się z dwunastu części praca z 2019 roku, jest pytaniem o status obrazu, o istotę obrazowania i jego punkty graniczne, a także pytaniem o to, co wynika z procesu percepcji i o rolę, jaką w tym procesie odgrywa wyobraźnia. Niektóre aspekty tych pytań zawarte są również w cyklu pt. Small Images (2019).
Rysunki z serii Niebieskie linie (1989/2018) odnoszą się do pytania o autonomię sztuki i do związanych z tym pojęciem kwestii dotyczących relacji pomiędzy sztuką a rzeczywistością, a więc pytań o społeczne funkcje sztuki, jej znaczeniowość, metaforykę i jej treści symboliczne.
Przypomnieniem wcześniejszych pytań i refleksji jest praca z 1972 roku pt. Nazwa pusta. Jej tytuł zaczerpnięty został z logiki, gdzie pojęcie to wiąże się z bytami wyobrażeniowymi, jak np. »szklana góra«, »pegaz« czy »kwadratura koła«, które nie mają desygnatów w rzeczywistości przedmiotowej. Zastanawiałem się wówczas, czy koncepcja sztuki jako zbioru pustego nie jest trafnym określeniem dla artykulacji artystycznych.
Dopełnieniem wystawy są Rysunki incydentalne (2019‒2020), które są tym, czym są, niczym więcej.
Jarosław Kozłowki
Jarosław Kozłowski (ur. 1945) to artysta posługujący się takimi mediami jak rysunek, książka, obiekt i instalacja artystyczna oraz fotografia i performance. Konsekwentnie bada ideę prymatu pojęcia, intelektu nad przedmiotem materialnym, granic możliwości wyrażenia tego, co pomyślane, poprzez obiekt czy gest, strukturę języka i znaku, co pozwala sytuować jego twórczość w ramach sztuki konceptualnej. Działalność artystyczna Kozłowskiego czyni go jednym z najważniejszych artystów konceptualnych w Polsce, a jego twórczość jest doceniana i wystawiana na świecie.
W latach 1963‒1969 studiował na Wydziale Malarstwa, Grafiki i Rzeźby w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu (obecnie Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu). W 1967 roku rozpoczął pracę na macierzystej uczelni jako pedagog. W tym właśnie okresie Kozłowski zaczął poddawać krytyce ówczesne, propagowane przez akademików praktyki artystyczne i odchodzić od malarstwa, dziedziny, w której czuł się „zbyt komfortowo”, tworząc od 1967 realizacje o charakterze environment połączone z tekstem.
W latach 70. artysta prezentował prace lingwistyczne i działania performatywne. W tym czasie powstały takie prace jak: Rysunki modalne, Ćwiczenia z semiotyki, Metafizyka, Fizyka, Yka. Język używany przez Kozłowskiego w formie mówionej i pisemnej, działał jako system dyscyplinujący, a także miejsce poszukiwania suwerenności. Przełomowym wydarzeniem w życiorysie artysty okazało się zainicjowanie (wespół z Andrzejem Kostołowskim) międzynarodowej sieci artystycznej NET (1971), która zrzeszała artystów na całym świecie – pochodzących z Europy Wschodniej i Zachodniej, USA, Kanady, Ameryki Południowej, Azji oraz samej Polski. Fundamentem projektu była otwartość, wolność, globalna wymiana idei artystycznych. NET dawał możliwość wzajemnego inspirowania się, dyskutowania koncepcji artystycznych czy teoretycznych związanych z twórczością poprzez kontakt pocztowy. Pomysł ten nie tylko ugruntował pozycję artystów jako konceptualistów, ale wpisał ich w szerszy kontekst – namysłu nad teorią sieci, sieciowości jako takiej – struktur pozbawionych centrum, bazujących na wzajemności, współzależności (co wyraźnie zostało zaznaczone w Manifeście Sieci/Net z 1971 roku). W 1972 Kozłowski założył Galerię Akumulatory 2 w Poznaniu (działała do 1990 roku), gdzie prezentowana była twórczość artystów awangardowych, a także wielu artystów z NET. Kozłowski nawiązał wtedy też kontakty z artystami Fluxusu, co skutkowało w 1977 roku organizacją Fluxus Festiwalu w Akumulatorach. W 1979 roku był stypendystą British Council (Londyn).
W latach 1981‒1987 piastował stanowisko rektora rodzimej uczelni, a w latach 1984‒1985 był stypendystą DAAD w Berlinie. Lata 80. Kozłowski poświęcił przepracowywaniu i dekonspirowaniu mitów obrosłych wokół sztuki i w ogóle systemu (często uniemożliwiającego kreatywność, wolność wyrażania) związanego z twórczością. Prace powstałe w tym okresie miały głównie charakter instalacji, często z wykorzystaniem dźwięku. Wątki krytyczne w odniesieniu do sposobu funkcjonowania kultury podejmowane były przez niego m.in. w seriach Mitologii Sztuki i Rzeczywistości sztuki.
W latach 1991‒1993 był kuratorem programu galerii i kolekcji Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie. W tej dekadzie powstały aranżacje z przedmiotów gotowych, zazwyczaj z rzeczy codziennego użytku. Początkowo nadal pełniły przypisaną im wcześniej funkcję, ale wkrótce elementy funkcjonalne zaczęły być wyrywane z „rzeczywistości realnej”, artysta pozbawiał je kontekstu – do takich prac należą chociażby Ostre przedmioty i Miękkie zabezpieczenie. Wykładał w tym okresie nie tylko w Poznaniu ale m.in. w Statens Kunstakademi w Oslo (1992–1997), Rijksakademie van Beeldende Kunste w Amsterdamie (1996–2004), Academy Without Walls w Lusace (1999, 2001). Koniec lat 90. to etap twórczości Kozłowskiego szczególnie polityczny – pojawiają się prace Standardy europejskie oraz Zjednoczony świat, dyktowane refleksją na temat współczesności.
W XXI wieku w twórczości u Kozłowskiego widoczna staje się tendencja do reagowania na zastaną rzeczywistość jeszcze mocniej (W Afryce Środkowej bez zmian, Hot News, Służby specjalne w poszukiwaniu kamienia filozoficznego), a prace komentatorskie w wielu przypadkach nie są pozbawione wątków ironicznych. W latach 2005‒2010 wykładał na Wydziale Pedagogiczno-Artystycznym Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. W kolejnych latach w kręgu jego zainteresowania znalazł się czas – jego koncepcja, aspekt upływania, co wyraził w pracy z 2006 roku pt. Cysterna czasu, będącej realizacją site specific – zaprojektował ją dla Cysterny w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski. Zajął się też pojęciem sztuki modernistycznej badając, czy jej formuła jest nadal aktualna (cykl Figury retoryczne). W 2006 roku artysta reprezentował Polskę na Biennale w Sao Paulo. Pokazał tam pracę Gravity Room oraz fragment realizacji pt. Zjednoczony świat. Wersja utopijna. W 2019 roku Jarosław Kozłowski założył Galerię Archiwum Idei, eksponującą prace artystów związanych z Galerii Akumulatory 2 oraz międzynarodową wymianą artystyczną NET. Autor ponad stu wystaw indywidualnych w Polce i zagranicą oraz wielu zbiorowych.