Wystawa Jana Kowalskiego w galerii Mieszkanie Geppertów to osobista opowieść o pamięci, relacjach i trudnych doświadczeniach. Jego prace, prezentowane w galerii Mieszkanie Geppertów, balansują między iluzją a brutalną rzeczywistością, pytając o to, co zostaje po wspomnieniach.
Stół z kieliszków do wódki zamiast miejsca spotkań? Jan Kowalski na wystawie Za oknem jakby cieplej mierzy się z tematem dorastania w otoczeniu naznaczonym alkoholem. Jego prace, prezentowane w galerii Mieszkanie Geppertów, balansują między iluzją a brutalną rzeczywistością, pytając o to, co zostaje po wspomnieniach. Wystawa jest efektem Nagrody Publiczności 22. Przeglądu Sztuki SURVIVAL.
Stół, który dzieli zamiast łączyć
Centralnym elementem ekspozycji Za oknem jakby cieplej jest obiekt przypominający stół – mebel w przestrzeni domowej tradycyjnie wyznaczający miejsce spotkań i spędzania czasu z bliskimi ludźmi, będący symbolem zacieśniania i pielęgnowania więzi. Jednak rzeźba Kowalskiego przeczy wszystkiemu, co mieści w sobie rozpowszechniony w polszczyźnie związek frazeologiczny „wspólny stół / przy wspólnym stole”, gdyż wykonana jest z kieliszków do wódki.
„Relacyjność, do której się odwołuje, nabiera tym samym cech groteski, bo zapośredniczona jest w alkoholu: w celowo stymulowanych zaburzeniach świadomości, w mentalnych i werbalnych odlotach, czy wreszcie – w nałogu, który ze swej natury znacząco wpływa na, a z czasem niweczy, autentyczność wszelkich relacji” – mówi Michał Bieniek, kurator wystawy.
Za oknem jakby cieplej
Towarzyszące obiektowi trzy malowane w tonie realizmu magicznego obrazy Kowalskiego imitują okna pokoju, ukazując jezioro, ogród i las – wspomnienia o ukojeniu, chwilowej ucieczce, spokoju odnajdywanym w naturze… To jednak zaledwie fatamorgany; atmosfera w pokoju ciąży ku centrum, w którym przyczaiła się półprzeźroczysta, połyskliwa bestia, będąca w istocie uwewnętrznioną karykaturą, zwierciadłem, w którym odbija się i zakrzywia całe dalsze życie.
Nagroda Publiczności dla Jana Kowalskiego
Wystawa w galerii Mieszkanie Geppertów jest konsekwencją zdobytej przez Jana Kowalskiego Nagrody Publiczności 22. Przeglądu Sztuki SURVIVAL za pracę „land.pl – tania odzież z kraju”. Od czterech lat fundacja Art Transparent oprócz przekazania nagrody finansowej umożliwia w ramach Nagrody Publiczności zrealizowanie indywidualnej wystawy w galerii Mieszkanie Geppertów Ubiegłoroczna wygrana Jana Kowalskiego jest wyjątkowa, ponieważ 22. edycję Przeglądu odwiedziło ponad 20 tysięcy osób.
„land.pl – tania odzież z kraju”
W przestrzeni po brochowskim zakładzie krawiectwa ciężkiego Jan Kowalski na czas 22. Przeglądu Sztuki SURVIVAL (czerwiec 2024) otworzył „sklep” z autorską odzieżą patriotyczną sprzedawaną na wagę. Była to wieloelementowa praca artystyczna „land.pl – tania odzież z kraju”. W swoim „sklepie” artysta drukował za pomocą ręcznej techniki sitodruku na używanych ubraniach pogodne i przyjazne motywy patriotyczne własnego projektu. W ten sposób artysta tworzył modę dla każdego, pozbawioną wszystkich negatywnych cech odzieży patriotycznej: nieagresywną, pozytywną, która w swoim przesłaniu łączy, a nie dzieli. Artysta zapraszał do bezpośredniej interakcji z dziełem, pozwalając każdemu na osobiste doświadczenie przymierzania i przeglądania przygotowanych przez niego ubrań. Możliwe było też ozdobienie swoich ubrań autorskimi wzorami Jana Kowalskiego.
Skąd pomysł na nową odzież patriotyczną?
Estetyka dostępnej na rynku odzieży patriotycznej jest bardzo kontrowersyjna i wiąże się z nią cała sfera ideologiczna, która jest konfrontacyjna, rasistowska oraz nacjonalistyczna. Tym samym jest ona wykluczająca, a noszenie takiej odzieży staje się bardziej symbolem przynależności do wspomnianej sfery, niż okazaniem radości z bycia Polką lub Polakiem. Jan Kowalski swoją pracą artystyczną „land.pl – tania odzież z kraju” zwrócił uwagę, że możliwe jest tworzenie polskiej odzieży patriotycznej, która będzie wolna od sfery ideologicznej. Przygotował wzory, które z powodzeniem mogłyby być zakupione przez dowolną osobę, która ma ochotę na zaznaczenie, że pochodzi z Polski lub odwiedziła nasz kraj. Wskazana alternatywa podobała się osobom odwiedzającym 22. SURVIVAL, których organizatorzy odnotowali ponad 20 tysięcy. Artysta do dziś wspomina, jak dużą popularnością cieszyła się stworzona przez niego inkluzywna odzież patriotyczna.
Zdjęcia: Jan Kowalski, land.pl – tania odzież z kraju, 2024, praca prezentowana na 22. Przeglądzie Sztuki SURVIVAL, fot. Małgorzata Kujda
