Od 26 lipca w Muzeum Narodowym w Poznaniu rozpoczyna się wyjątkowa wystawa czasowa „Jacek Malczewski / Lech Majewski” w formie prezentacji wideoartów Lecha Majewskiego. Na czym polega jej niezwykłość?
O jej wyjątkowości decyduje zarówno technika stosowana przez artystę, jak i idea dzieła – jest nią rozmowa pomiędzy twórcami, których dzieli całe stulecie.
Tomasz Łęcki, dyrektor Muzeum Narodowego w Poznaniu
Na granicy filmu i sztuk plastycznych
Lech Majewski wykorzystał sztukę wideo do interpretacji dzieł Jacka Malczewskiego.
W przygotowanym specjalnie dla Muzeum Narodowego w Poznaniu cyklu 13 etiud filmowych reżyser wykorzystał kilkanaście obrazów młodopolskiego malarza – niektóre z nich, jak „Thanatos”,
„Portret rodziny artysty” czy „Śmierć na etapie”, są eksponowane równolegle do wideoartów w nowo otwartych przestrzeniach Galerii Sztuki Polskiej.
Zaproszenie do wspólnej podróży
Wizyjne postaci wychodzą z okna pracowni Malczewskiego, przedstawionej na obrazie „Melancholia”,
i przemierzają filmowe pejzaże Majewskiego. Podróżują przez kolejne dziesięciolecia i pory roku,
przez syberyjskie i polskie krajobrazy, docierając ostatecznie do zurbanizowanej metropolii.
Wędrują przez dawną i współczesną Polskę. W drodze stawiają pytania i szukają odpowiedzi.
Czy kajdany opadły z naszych stóp czy wloką się za nami?
Czy wizje Malczewskiego rezonują we współczesności?
Jak bardzo brakuje nam wyobraźni malarza?
Odpowiedzi szukają również widzowie, zaproszeni przez reżysera do wspólnej wędrówki po metaforycznym świecie polskiego symbolisty. Świecie, w którym nie brakuje aniołów, chimer, faunów czy harpii.
A Malczewski? Malczewski staje się pośrednikiem w opowieści snutej przez Majewskiego.
Zaprasza w głąb swych obrazów, by następnie pomóc współczesnemu artyście zilustrować charakter dzisiejszego świata.
Diagnoza współczesności
Wizualny dialog Lecha Majewskiego z Jackiem Malczewskim pozwolił na postawienie diagnozy współczesności. Jak reżyser postrzega XXI wiek? Jego uwagę przyciąga w dzisiejszym świecie postępujący zanik duchowości, marazm i paraliżujący bezwład, a wszystko to napędzane przez powszechny upadek obyczajów.
„Nie próbuję zgadywać, jaki będzie odbiór dzieła, ale jestem pewien, że cykl wideoartów, ułożonych w muzealną wystawę,
nie pozostawi nikogo obojętnym, że włączy nas w zmagania,
które były doświadczeniem Malczewskiego i są doświadczeniem Majewskiego, które są zmaganiami głęboko osobistymi,
ale i zmaganiami narodu.”
Tomasz Łęcki, dyrektor Muzeum Narodowego w Poznaniu
Wideoarty zostaną zaprezentowane w Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku w bezpośrednim sąsiedztwie niezwykłych dzieł Jacka Malczewskiego, m.in. „Błędnego koła”, jednej z najbardziej znaczących prac w dorobku tego młodopolskiego symbolisty. Kolekcja jego obrazów i studiów malarskich, składająca się z blisko 150 obiektów, jest prawdziwą dumą Muzeum Narodowego w Poznaniu (większość z 50 dzieł należących do Fundacji im. Raczyńskich przy Muzeum Narodowym w Poznaniu, w tym słynna „Melancholia”, eksponowana jest w oddziale MNP w Rogalinie).
Kurator: Zuzanna Wagner