Zapraszamy na wakacyjną wystawę, dzięki której najmłodsi widzowie – w towarzystwie rodziców, opiekunów i bajkowego Pana Świerszcza – będą mogli przenieść się na chwilę do beztroskiego świata fantazji, marzeń i baśniowych opowieści. W tę niesamowitą podróż zabierze nas Stanisław Hiszpański wraz z kompanią niesfornych postaci pochodzących ze stworzonych przez niego ilustracji do bajek.
Stanisław Hiszpański (1904–1975) był malarzem, rysownikiem i architektem, którego kojarzymy przede wszystkim z cyklami ilustracji do wielkich eposów i mitów starożytnych – Odysei, Eneidy, Legend Sumeryjskich. Wystawa w Muzeum Literatury przybliży najmniej znany, ale za to niezwykle fascynujący wycinek jego twórczości, jakim są ilustracje do bajek i opowieści dla najmłodszych.
Ekspozycja została przygotowana przede wszystkim z myślą o najmłodszej publiczności. Na wystawie odkryjemy ilustracje powstałe na przełomie lat 40. i 50. XX wieku, z których większość nie została dotąd opublikowana w wydawnictwach książkowych. Za wieloma z nich stoją narracje, które nie do końca są znane i do których można dopisać własne zakończenia. Staniemy więc przed wyjątkową okazją do tego, by poznać wspaniałe poczucie humoru Stanisława Hiszpańskiego oraz bogatą, zróżnicowaną stylistykę jego szkiców i rysunków.
Pod opieką Pana Świerszcza wkroczymy w świat, w którym postacie z Calineczki Hansa Christiana Andersena oraz Bajki o rybaku i rybce Aleksandra Puszkina spotkają się z cwanym wilkiem i nieostrożnymi koźlętami z książki Jana Grabowskiego, rozbrykanym Wodziczkiem, wyruszającym na wyprawę w socrealistyczny świat oraz pewną niefrasobliwą kozą-elegantką. Na wystawie nie tylko poznamy historie tych barwnych postaci, ale zajmiemy się też samymi mechanizmami opowiadania i tworzenia baśniowych narracji przy wykorzystaniu ilustracji.
Znaczną część działań oddamy w Wasze ręce. Będziecie mogli stworzyć Wasze wersje bajkowych postaci z ilustracji Hiszpańskiego, zestawić je ze sobą według własnej fantazji, a także zmieniać ich losy i koleje przygód.
Nasze bajkowe uniwersum nie ograniczy się do samej przestrzeni wystawy! Zaopatrzeni w specjalną mapę-przewodnik dla dzieci, razem z Panem Świerszczem zagłębimy się w zakamarki Muzeum i sprawdzimy, jakie jeszcze baśniowe stwory mogą się w nich ukrywać. Zaprosimy Was też na warsztaty rodzinne, oprowadzania dla młodszych i starszych widzów oraz na spotkania wokół twórczości Stanisława Hiszpańskiego. W tegoroczne wakacje warto zajrzeć do Muzeum Literatury!
STANISŁAW HISZPAŃSKI (1904-1975)
Stanisław Hiszpański przyszedł na świat w słynnej rodzinie Hiszpańskich, która przez ponad sto lat – od 1838 do 1944 roku – prowadziła w Warszawie renomowany zakład szewski. Był spadkobiercą i pracownikiem rodzinnej firmy, ale jego prawdziwymi pasjami była sztuka, lotnictwo i harcerstwo.
Ukończył architekturę na Politechnice Warszawskiej. Od czasów przedwojennych rozwijał twórczość malarską, graficzną i rysowniczą. Był znawcą kultury śródziemnomorskiej i słowiańskiej, brał udział w misjach archeologicznych. Ilustrował wielkie dzieła literatury starożytnej – Odyseję, Eneidę, Epos o Gilgameszu – a także utwory religijne, powieści historyczne i książki popularnonaukowe. Współpracował m.in. z wydawnictwami Nasza Księgarnia, Książka i Wiedza, Ars Christiana, Sport i Turystyka, Znak. Ponadto był harcmistrzem, taternikiem, instruktorem narciarstwa i kajakarstwa oraz propagatorem awiacji.
Piękną kartę zapisał także jako wojskowy. W 1918 roku, jako czternastolatek, próbował zaciągnąć się do Legionów, został z nich jednak relegowany ze względu na zbyt młody wiek. W 1920 roku walczył w wojnie polsko-bolszewickiej, w obronie Wilna i Warszawy. Miłośnik lotnictwa, w 1930 roku został jednym z pierwszych absolwentów Szkoły Podchorążych Rezerwy Lotnictwa w Dęblinie. Brał udział w wojnie obronnej 1939 roku, trafił do niemieckiej niewoli. W obozie jenieckim – Oflagu II C w Woldenbergu był współzałożycielem i kierownikiem plastycznym eksperymentalnego teatru kukiełek. Po wojnie, pracując w Wojskowym Instytucie Naukowo-Wydawniczym, opracował m.in. Krótki słownik terminów lotniczych. Karierę wojskową zakończył w stopniu majora.
Prace malarskie, graficzne i rysunkowe Stanisława Hiszpańskiego były prezentowane na kilkudziesięciu wystawach indywidualnych, m.in. w Klubie Inteligencji Katolickiej w Warszawie (1961, 1964, 1965), Muzeum Nadwiślańskim w Kazimierzu Dolnym (1974), Państwowym Muzeum Archeologicznym w Warszawie (1977), CBWA „Zachęta” w Warszawie (1979), Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie (1988) i Muzeum Narodowym w Gdańsku (1998) oraz na wystawach zbiorowych. Jego dzieła znajdują się w zbiorach m.in. Biblioteki Narodowej w Warszawie, Muzeum Nadwiślańskiego w Kazimierzu Dolnym, Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie i Muzeum Okręgowego w Sandomierzu.
Kuratorka wystawy: dr Anna Lebensztejn