Podczas wystawy „Stan zapalny” prezentujemy we wnętrzach Pragalerii cykl płócien Henryka Laskowskiego z lat 2016 – 2022. Widz odwiedzający galerię ma okazję obejrzeć niezwykle spójny zbiór prac, stanowiący bardzo osobisty, pisany lirycznym językiem symboli, wizualny komentarz artysty do coraz bardziej niespokojnej sytuacji społecznej w Polsce i na świecie. Laskowski odnosi się m.in. do globalnej pandemii koronawirusa, wspomina pożar katedry Notre-Dame w Paryżu, porusza temat obywatelskiej frustracji i protestów w kraju po ogłoszeniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie aborcji, pogłębiających się podziałów światopoglądowych pomiędzy ludźmi, zwraca uwagę na los uchodźców zmuszonych do poszukiwania nowego, bezpiecznego miejsca do życia i wreszcie – odnotowuje lęk i poczucie zagrożenia, jakie wywołała w nas wszystkich rozpoczęta w 2022 roku wojna w Ukrainie. Myliłby się jednak ten, kto spodziewałby się chłodnej, reporterskiej narracji. Henryk Laskowski w swojej wypowiedzi artystycznej jako głównego środka wyrazu używa metafory. Choć forma obrazów wzbudza w nas niezmienny podziw dla niezwykłych umiejętności artysty, który z wirtuozerską lekkością odwzorowuje na płótnie rzeczywistość z niemal fotograficznym realizmem, to jednak pod względem treściowym dzieła te nieustannie wymykają się wszelkim próbom odczytywania w sposób dosłowny. Laskowski tworzy tajemnicze, surrealistyczne kompozycje, pełne symboli wyjętych z pierwotnego kontekstu znaków i motywów, przeprowadza między nimi nowe sieci powiązań. W efekcie takich działań twórczych powstają obrazy, które wymagają od widza zaangażowania intelektualnego i emocjonalnego, zmuszając go do poszukiwania własnych tropów interpretacyjnych. Prezentowany cykl płócien można odczytywać z pewnością jako osobistą reakcję artysty na coraz bardziej niespokojną rzeczywistość wokół nas. Niepokojące informacje nieustannie i nieuchronnie wlewają się do naszej świadomości za pośrednictwem środków masowego przekazu i mediów społecznościowych, wywołując w nas tytułowy „Stan zapalny”.
Podczas zwiedzania ekspozycji obrazów Henryka Laskowskiego warto zwrócić szczególną uwagę na niezwykle przemyślany dobór prezentowanych prac, stanowiących tylko niewielki wycinek imponującego oeuvre artysty, a mimo to pozwalających mu na stworzenie spójnej, wielowątkowej i, co najważniejsze, bardzo osobistej opowieści. Jednym z głównych motywów pojawiających się w wielu obrazach jest muszla. Jak mówi sam artysta: Muszla jest dla mnie symbolem domu, mieszkania, metaforą bezpiecznego azylu. Jednakże w pracach takich jak ,,Prognoza pogody” czy ,,Pierścionek zaręczynowy” nagle zmienia swoją rolę: staje się ochronnym hełmem, sygnalizuje zbliżające się zagrożenia. Niezwykle istotne jest również to, że Laskowski umieszcza akcję wielu swoich płócien w scenerii, która ma dla niego szczególne znaczenie. Oglądamy krajobraz Normandii, w której spędzał wakacje z przyjaciółmi („Kwarantanna”), podziwiamy niepowtarzalny urok paryskich uliczek, po których przechadzał się zawsze z największą przyjemnością („Dialog", „Blue Monday”), ale poznajemy również ursynowski pejzaż, widziany z okien pracowni artysty („Stan zapalny”, ,,Imagine”, ,,Inhalatorium”, ,,Tchnienie”). Wiąże on w ten sposób ze sobą dwa światy, które czasem wydają nam się być od siebie tak odległe: ten z katastroficznych nagłówków gazet oraz ten otaczający nas na co dzień, podczas spacerów, w drodze do pracy czy podczas spotkań z przyjaciółmi. Naturalną reakcją naszego organizmu na nadmiar negatywnych bodźców często staje się wyparcie, zobojętnienie lub eskapizm. Henryk Laskowski przypomina nam jednak, bez zbędnego moralizatorstwa, o tym, że każdy z nas pozostaje współodpowiedzialny za kształtowanie otaczającego nas świata, a wrażliwość na los innych ludzi leży u podstaw naszego człowieczeństwa.
Marcin Krajewski
Henryk Laskowski
Urodzony w 1951 r. w Żarach koło Żagania. Ukończył studia w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych (obecnie UAP) w Poznaniu na Wydziale Malarstwa, Grafiki i Rzeźby na kierunku Grafika warsztatowa. Dyplom z wyróżnieniem w pracowni Litografii pod kierunkiem prof. Lucjana Mianowskiego. Aneks w pracowni ilustracji i plakatu prof. Waldemara Świerzego. W latach 80. zajmował się grafiką wydawniczą (ilustracja książkowa, projekty okładek, plakat), rysunkiem oraz malarstwem. Rok 1981 zatrzymał go na przypadkowej emigracji we Francji. W Paryżu mieszkał do 1983 roku. Po powrocie do Polski przez następnych kilkanaście lat utrzymywał kontakty z Francją, wyjeżdżając co roku do Paryża i Normandii. Pobyt we Francji, magia Paryża, podróże do Włoch znalazły odbicie w jego twórczości i pobrzmiewają do dziś w powstających obrazach. W swoich pracach malarskich porusza się w kręgu szeroko pojętej tematyki miejskiej. Interesuje go także pejzaż, natura, człowiek i społeczeństwo. Inspiracje do obrazów czerpie z otaczającej rzeczywistości, kultury masowej, filmu i literatury. Laskowski, świadomy zarówno tradycji, jak i współczesnego rozwoju malarstwa, czerpie również z innego, tak ważnego dla współczesności medium - fotografii. Aparat fotograficzny jest dla niego zarówno notatnikiem, jak i szkicownikiem. Uchwycone okiem obiektywu fragmenty rzeczywistości interpretuje przy użyciu środków właściwych malarstwu. Otaczającą rzeczywistość opisuje posługując się językiem poetyckiej metafory. W jego pracach znaleźć można odniesienia do sztuki pop-artu, realizmu metaforycznego czy surrealizmu.