Wystawa „Dziura w całym! Bohdan Butenko. Ilustracje”, zainspirowana została sposobem myślenia autora o książce, który bazuje na ciągłym dialogu z odbiorcą, wielowątkowości, przenikaniu się dwóch rzeczywistości: słowa i obrazu. Podstawę stanowią przeskalowane, z zachowaniem proporcji stron, fragmenty książek. Istotne jest operowanie linią, plamą oraz literą, a od czasu do czasu – dziura… dziura w całym! Jak choćby ta wycięta w stronach jednej z książek – dziurka od klucza, przez którą można podglądnąć to, co zdarzy się za chwilę.
Butenko, znany z nowatorskich pomysłów, już w latach 50. zaplanował wykonanie perforacji w stronach książki („Tere-fere”, 1958), a następnie wycięcie otworów w kształcie dziurek od klucza („Kanapony”, 1980). Jedną z jego ostatnich autorskich książek była „Dziura”, w całości zdominowana przez ten motyw.
Na płockiej wystawie dziury będą przybierać rozmaite formy – czasem będzie to mysia norka, w której butenkowa bohaterka chowa się przed kocurem, innym razem otwór w sicie, którym Dżamble pływają po morzu albo wyjedzona przez kucharza dziura w obwarzanku.
Publiczność, a zwłaszcza młodsi widzowie będą mogli oglądać wystawę ze specjalnie udostępnioną ścieżką zwiedzania, złożoną m.in. z zadań do rozwiązania w oparciu o treści będące częścią ekspozycji.
Wystawa „Czterdzieści książek zrobionych jak sweter. Opracował graficznie Bohdan Butenko”, to pierwszy tak przekrojowy pokaz prac Butenki, gdzie oczom polskich odbiorców ukażą się oryginalne okładki, obwoluty, wyklejki oraz projekty rozkładówek czterdziestu książek, opracowanych przez artystę od lat 50. i przez kolejne dekady XX wieku oraz po roku 2000.
„Książkę robi się jak sweter” – mawiał autor. Butenko był twórcą idei książki totalnej – dzierganej drobiazgowo i pieczołowicie oczko po oczku, kiedy to każdy, najmniejszy element jest potrzebny – bo razem z pozostałymi tworzy jedną, skończoną i spójną całość. Od wyklejki po kolofon, nie omijając żadnej z kart tytułowych, a nawet stronie redakcyjnej nadając graficzną rangę i znaczenie – tak Butenko projektował książki, ilustrował je, przygotowywał do druku, a czasem nawet pisał.
Butenkowski warsztat na przestrzeni ponad 60. lat zmieniał się i ewoluował, razem ze zmieniającą się rzeczywistością i technologią drukarską. Proces ten będzie można prześledzić między innymi na wystawie. Ponadto będzie można odnaleźć także najbardziej znane i lubiane publikacje jak „Przygody Gapiszona” czy „Gucio i Cezar”; klasyki literatury jak „Pan Maluśkiewicz i wieloryb” Tuwima czy „Panna z mokrą głową” Makuszyńskiego; piękne i wielokrotnie nagradzane książki jak „Czterdzieści szczygłów” czy „Cyryl gdzie jesteś” Woroszylskiego; jak również te mniej znane pozycje, eksponujące inną kreskę i spojrzenie – jak choćby tomik poezji Asnyka.
W dobie wszechobecnej cyfryzacji i dominacji technologii komputerowej, wielu młodych twórców, na przekór wszystkiemu wraca do korzeni i tradycyjnych technik tworzenia ilustracji. Wielu odbiorców także jest spragnionych autentyczności i oryginalności tak wykonanych obrazów. Tym bardziej wartościowe i inspirujące wydaje się poznawanie
dawnych metod tworzenia ilustracji i całych koncepcji książkowych.
Kuratorka wystawy: Monika Chrabąszcz-Tarkowska