„Świat Ludzieńków” to pierwsza pośmiertna wystawa Dariusza Twardocha, upamiętniającaj twórczość Artysty. Zostanie zaprezentowana w najstarszym teatrze lalkowym w Polsce – w Teatrze Baj w Warszawie, w którym Twardoch pozostawił swoje ostatnie i największe dzieło – murale zdobiące wnętrza teatru.
Gdy zwróciłam się do Pani Ewy Piotrowskiej, Dyrektor Teatru Baj, z propozycją zorganizowania wspólnie pierwszej pośmiertnej wystawy Dariusza Twardocha w Baju, otrzymałam bardzo entuzjastyczną odpowiedź. Trudno było wyobrazić sobie bardziej właściwe miejsce na pierwszą wystawę upamiętniającą twórczość Twardocha, niż Teatr Baj, gdzie zamieszkały Ludzieńki mistrza suchej pasteli.
Agnieszka Ostrowska-Domalążek, wieloletnia managerka Dariusza Twardocha i założycielka Galerii Twardocha
Mówiąc o twórczości Dariusza Twardocha posługujemy się terminem „Ludzieńki”. Pochodzi on z wiersza Bolesława Leśmiana pt. „Dwoje Ludzieńków”, który szczególnie uwiódł Artystę. Bohaterowie tejże poezji zapałali do siebie głębokim uczuciem, którego się wystraszyli, a gdy postanowili do siebie powrócić, zachorowali i zmarli, nie zaznawszy wcześniej wszystkich odcieni miłości, głębi pożądania, wzruszenia, radości. Twardoch postanowił jednak malować kolejne odsłony ich wspólnych przygód, ale i samotnych podróży zarówno do wnętrza prezentując spektrum różnych uczuć jak i podróży w odległe miejsca lub tylko na pobliskie uliczki. Kruchość ludzieńków, delikatnych marionetek, podkreśla nie tylko materiał którym posługiwał się Dariusz Twardoch, to jest suche pastele, ale również tkliwa poezja którą Twórca umieszczał pod każdym obrazem.
Artysta tworzył głównie obrazy w małych formatach, na którym była przedstawiona zamknięta scena. Pomimo tego udało się przenieść nastrój i klimat tychże prac do wielkoformatowych murali.
Po przekroczeniu progu Teatru Baj wszystkich gości witają murale zaprojektowane przez słynnego Dariusza Twardocha. Są uwielbiane przez naszych Widzów, tak więc z przyjemnością oddajemy Ludzieńkom również naszą Galerię Lalek na pierwszą wystawę czasową w tym rozpoczynającym się nowym roku. A naszym bywalcom dając możliwość ich głębszego poznawania.
Ewa Piotrowska, dyrektor Teatru Baj
Dariusz Twardoch stworzył cykl obrazów, które prezentują sceny z życia lalek, marionetek, zwanych Ludzieńkami. Jako kilkuletni chłopiec odwiedził Teatr Baj ze swoją mamą, a spektakl który obejrzał, wywarł na nim ogromne wrażenie. Prawdopodobnie to wydarzenie po latach zainspirowało Artystę by Ludzieńki przybrały kształt lalek, marionetek.
Agnieszka Ostrowska-Domalążek, marszand Dariusza Twardocha.
Niezwykle ciepło wracam do wspomnień związanych z Panem Dariuszem Twardochem i sytuacji kiedy spojrzałam na Jego grafiki w jednej z galerii. Jako Baj byliśmy wtedy w trakcie remontu i projektowania wnętrz. Pomyślałam, że Jego prace idealnie pasują do Baja. Skontaktowałam się z artystą. Bardzo się ucieszył, okazało się nawet, że to było Jego marzenie. Jego prace zawsze nawiązywały do teatru lalek, uważał, że jest w nim magia. Zaczęliśmy się więc wspólnie zastanawiać jak ten mural na ścianach Baja ma wyglądać, żeby przybliżał do świata teatralnego. Było to fantastyczne spotkanie, ponieważ pan Dariusz był niezwykle ciepłym, pełnym życia i pomysłów człowiekiem. Mieliśmy też pomysł, żeby stworzyć spektakl z Ludzieńkami. Dosłowne przeniesienie stworzonych przez niego malarskich historii na scenę, dopisując scenariusz i zanurzając się w ten świat. Było to nasze wspólne marzenie. Wiem że już nie będzie to możliwe w takim pełnym wydaniu, ale kto wie może jakaś cząstka pomysłu zostanie jeszcze ocalona z dedykacją dla Pana Dariusza. Dziś natomiast Jego prace wypełnią przestrzeń Galerii znajdującej się pomiędzy dużą a małą sceną, zapraszając widzów do Jego własnego ale jakże nam bliskiego świata.
Ewa Piotrowska, dyrektor Teatru Baj
W Baju zamieszkała również para Ludzieńków, stworzonych ręką lalkarza teatru, który wykonał je na wzór postaci z obrazów Dariusza Twardocha. Lalki przybrały imiona Daria i Dariusz, a wyglądają niezwykle autentycznie. Również te lalki zostaną zaprezentowane zwiedzającym podczas wystawy. „Dariusz był bardzo szczęśliwy, że Ludzieńki zamieszkają w Teatrze Baj. Miał świadomość, że gdy kiedyś Go zabraknie, Ludzieńki pozostaną nie tylko w Jego obrazach, ale również na ścianach Teatru. Bardzo mu zależało na tym, by pozostawić potomnym swoje największe wielkoformatowe dzieło. Niestety odszedł nagle, na początku 2021 roku i nie doczekał prezentacji murali miłośnikom swojej twórczości.” – mówi Agnieszka Ostrowska-Domalążek, marszand prowadząca Galerię Twardocha i Galerię Polish Art&Design.
Kiedyś świat Ludzieńków to był świat marionetek i lalkarza. Lalkarz odszedł, zostawił Ludzieńki i od tej chwili radzą sobie same. Tak samo jak my.
Dariusz Twardoch.
Dariusz Twardoch – urodził się w Warszawie w 1957 r. gdzie tworzył i mieszkał przez większość swojego życia. W swojej pracy twórczej wykorzystywał technikę suchej pasteli, którą opanował do perfekcji. Poświęcił się bez reszty jednemu cyklowi prac o Ludzieńkach, czyli misternych postaciach niczym lalki, marionetki. Ponieważ malował w kierunku figuratywnym, każdemu odbiorcy łatwo było utożsamić się z bohaterami Jego obrazów, zwłaszcza że tematyka którą poruszał była uniwersalna. Dotyczyła uczuć względem nas samych i innych, potrzeby bliskości, zrozumienia, odnalezienia sensu życia, przeżywania porażki jak również uważności podczas obserwowania otoczenia – przyrody i przedmiotów które nas otaczają. W interpretacji prac często pomagają sentencje umieszczone przez Twardocha pod każdym obrazem na passe-partout. Ponieważ Dariusz Twardoch malował w wyjątkowy sposób przez blisko 40 lat, zyskał ogromne rzesze fanów, nawet wśród członków wielopokoleniowych rodzin. Artysta zdobył uznanie na całym świecie, otrzymując wyróżnienia w wielu konkursach i uczestnicząc w wystawach m.in. w Paryżu, Londynie, Berlinie, Bazylei, Chicago, Osace, Luksemburgu czy Malmo. W szkolnych podręcznikach możemy znaleźć szereg ilustracji Jego autorstwa. Telewizja Polska zrealizowała trzy felietony o Jego twórczości. Dariusz Twardoch zmarł 25 lutego 2021 r. i spoczął w Kazimierzu Dolnym. Jeszcze w 2008 roku Dariusz Twardoch wraz ze swoją managerką, Agnieszką Ostrowską-Domalążek, powołali do życia jedną z pierwszych internetowych autorskich galerii sztuki - Galerię Twardocha, która działa nieprzerwanie od 2008 roku. Pierwsze lata współpracy z Dariuszem Twardochem zainspirowały marszandkę do szerszej promocji polskiego malarstwa. W 2016 roku otworzyła drugą galerię sztuki, oferującą twórczość innych artystów pod szyldem Polish Art&Design. Obie galerie działają równolegle, zarówno w przestrzeni stacjonarnej, podczas wystaw malarstwa, jak i internetowo. Agnieszka Ostrowska-Domalążek jest również wydawcą inkografii Dariusza Twardocha, Józefa Wilkonia i Leszka Sokoła. Współpracuje z członkami Stowarzyszenia Akwarelistów Polskich oraz wspiera organizację aukcji charytatywnych m.in. w Muzeum Narodowym w Warszawie.
Teatr Baj jest najstarszym teatrem lalek dla dzieci w Polsce. Powstał w 1928 r. w Warszawie, na Żoliborzu. W 1930 r. przyjął nazwę Baj. Z końcem 1953 r. Baj otrzymał swoją obecną siedzibę na Pradze przy ul. Jagiellońskiej, a na początku 1954 r. został upaństwowiony. Na początku lat 90. Baj jako jeden z pierwszych teatrów stworzył kompleksowy program edukacji teatralnej (edukacji o teatrze). Od 2009 r. rolę dyrektora pełni Ewa Piotrowska.
Misją Teatru Baj jest artystyczne poszukiwanie nowych form teatru, ze szczególnym uwzględnieniem dziecięcego widza, produkcja i prezentacja spektakli, działalność na polu edukacji kulturalnej oraz promocja kultury – zarówno w kraju, jak i za granicą. Oprócz tworzenia spektakli Baj realizuje różnorodne przedsięwzięcia teatralne i edukacyjne. Od 2009 r. prowadzi program edukacyjny „teatr wiem co to” dla szkół i przedszkoli. W 2010 r. zrealizował wspólnie z norweskimi partnerami teatralno-edukacyjny projekt „Dziecko – teatr – świat. Ponad barierami”. W 2012 r. zainaugurował nurt repertuarowy pod nazwą „Bajowe Najnaje”, w ramach którego tworzone są spektakle dla najnajmłodszych dzieci – od 0 do 3 lat. W tym samym roku rozpoczęła się realizacja wyjątkowego, w dalszym ciągu rozwijanego, projektu „Baj bez barier” umożliwiającego odbiór kultury przez osoby z niepełnosprawnościami. W 2014 r. realizował, wspólnie z meksykańskim partnerem, projekt „Dzieci z Santa Rosa”, w ramach którego odbyła się premiera przedstawienia „Jeśli nie powiesz, kto będzie wiedział?”. Przygotowywał warsztaty dla nauczycieli i animatorów kultury. Od 2016 roku realizuje projekty kulturalno-społeczne na warszawskiej Pradze.
Baj, jako pierwszy teatr lalek dla dzieci w Polsce, został odznaczony przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis”. Na wniosek dzieci Międzynarodowa Kapituła przyznała Ewie Piotrowskiej, Dyrektorowi Teatru Baj, Order Uśmiechu.
Teatr ma na swoim koncie wiele nagród i wyróżnień. Swoje spektakle pokazywał na wielu festiwalach, przeglądach i występach gościnnych. W ostatnich latach stał się jednym z najwięcej podróżujących po świecie polskich teatrów lalek (prezentował swoje spektakle m.in. w Argentynie, Chinach, Rosji, Iranie, Niemczech, Serbii, Czechach, we Włoszech i na Węgrzech).