We wrześniu 2024 mija 10 lat od przeprowadzki Cricoteki z ulic Kanoniczej i Szczepańskiej na ulicę Nadwiślańską w krakowskim Podgórzu. Nowa siedziba została zaprojektowana, aby prezentować sztukę Tadeusza Kantora, a równolegle być miejscem dla działalności teatralnej, muzycznej, tanecznej i performatywnej. Funkcjonalności budynku pozwoliły zredefiniować i znacząco poszerzyć program instytucji, który zyskał na interdyscyplinarności oraz zaczął być kierowany do wszystkich grup wiekowych, także do osób ze specjalnymi potrzebami.
Jubileusz oddania do użytku w 2014 roku nowego budynku Cricoteki – uznanego już za współczesną ikonę Krakowa – świętujemy cyklem specjalnie zaprojektowanych wydarzeń, rozpisanych na cały 2024 rok. Najważniejsze z nich zaplanowaliśmy od 12 do 15 września – w rocznicę otwarcia budynku.
Obchody 10-lecia inauguracji budynku są okazją do przyjrzenia się tożsamości instytucji, jej roli w mieście i regionie, kierunkom realizowanego programu i jego relacji ze sztuką Tadeusza Kantora. Już sama forma budynku wyrasta przecież z hołdu złożonego artyście poprzez odwołanie do kantorowskiej figury człowieka niosącego stół. Bryła Cricoteki jest ramą dla najstarszej w Krakowie elektrowni, ambalażem-opakowaniem, ale też symbolicznym mostem przerzuconym na drugą stronę Wisły, który połączył dwie części miasta.
Program 12-15 września
Centrum obchodów, zaplanowanych na 12–15 września 2024 roku, będzie debata poświęcona Cricotece i jej budynkowi, do której zaprosiliśmy m.in. grono specjalistów z dziedzin architektury i urbanistyki, by wspólnie porozmawiać o tym, jak pojawienie się nad brzegiem Wisły Cricoteki zmieniło otoczenie, jak wpłynęło na rozwój Krakowa, dzielnicy i wspólnotę mieszkańców. Odbędzie się ona 12 września 2024 roku, dokładnie w 10. rocznicę uroczystego otwarcia budynku. Debatę poprowadzi Magdalena Kursa, dziennikarka Gazety Wyborczej.
Na kolejne dni zaplanowaliśmy wiele wydarzeń plenerowych, zarówno na placu Cricoteki od strony Wisły, jak i wewnątrz budynku, m.in.: specjalne oprowadzania po budynku i wystawach oraz zniżki na nasze wystawy, publikacje i gadżety.
14 września zapraszamy na „Szycie potwora” – wydarzenie promujące wydanie naszej nowej publikacji „Tadeusz Kantor. Kostiumy”, książki – katalogu zbiorów kostiumów. Wieczorem na plac Cricoteki na koncert z cyklu „Nowe Polifonie” – wystąpią Reiko Yamada i Artur Majewski. “Polifonie” to cykl, w ramach którego od 12 lat zapraszamy na prezentacje działań muzycznych i dźwiękowych z zakresu performatyki.
15 września – na finał – odbędzie się piąty, ostatni już z cyklu tegorocznych Pikników niemożliwych – otwartych całodziennych niedzielnych spotkań, rozpoczynających się przy śniadaniowym stole, wypełnionych plenerowymi wydarzeniami skierowanymi do dzieci, młodzieży i dorosłych: warsztatami, spacerami, koncertami i działaniami sąsiedzkimi, które ożywiają przestrzeń i zachęcają do miejskiego relaksu.
Od 12 do 15 września będziemy mogli usłyszeć też instalację dźwiękową, skomponowaną specjalnie dla budynku Cricoteki w ramach projektu REZONANSE. Na czas wakacji budynek Cricoteki zamienił się bowiem w wielkie pudło rezonansowe, do którego wnętrza można wejść, by przekonać się, jak dźwięki wpływają na kształtowanie przestrzeni wokół nas. Wewnątrz, od lipca do września, realizowane są muzyczne interwencje. To seria instalacji dźwiękowych w windzie, na klatce schodowej, w sali wystaw i archiwum zaprojektowanych dla budynku Cricoteki przez uznane polskie kompozytorki oraz kompozytora muzyki nowej: Zosię Hołubowską, Antoninę Nowacką, Julka Ploskiego oraz Aleksandrę Słyż.
Zapraszamy do świętowania z nami 10-lecia Cricoteki w Podgórzu!
Partnerzy jubileuszu: Narodowy Instytut Kultury i Urbanistyki, Instytut Architektury, Gazeta Wyborcza, Architektura i Biznes
***
Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka w Krakowie – instytucja kultury Województwa Małopolskiego
ul. Nadwiślańska 2-4, Kraków
tel. 12 44277 70
cricoteka@cricoteka.pl
www.cricoteka.pl
Tadeusz Kantor (1915, Wielopole Skrzyńskie – 1990, Kraków) – reżyser, malarz, rysownik, teoretyk sztuki, scenograf, twórca happeningów, rewolucjonista teatru XX wieku, jedna z najważniejszych postaci życia artystycznego w Polsce. Absolwent krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Twórca Podziemnego Teatru Niezależnego w czasie okupacji. W 1955 roku, razem z Marią Jaremą i Kazimierzem Mikulskim, założył Teatr Cricot 2. Przełomowym etapem w jego działalności był rozpoczęty wraz ze spektaklem „Umarła klasa” (1975) Teatr Śmierci. Kolejne spektakle bazowały na wspomnieniach i własnej pamięci artysty: „Wielopole, Wielopole”, „Niech sczezną artyści”, „Nigdy tu już nie powrócę” i „Dziś są moje urodziny”.
O budynku
Siedziba Cricoteki to połączenie dwóch budynków – zabytkowej elektrowni i nowoczesnej konstrukcji. Siedziba została otwarta w 2014 roku.
W historycznym budynku od 1900 roku działała elektrownia komunalna. Po jej zamknięciu miejsce pełniło różne funkcje, był tu między innymi dom noclegowy i kąpielowy dla bezdomnych czy przychodnia lekarska. Obecnie w budynku starej elektrowni znajdują się biura Cricoteki, archiwum oraz sala teatralna, natomiast w części nowej – przestrzeń wystawiennicza, przestrzeń edukacyjna i kawiarnia. Budynki połączone są podziemnym holem.
Projekt architektoniczny nowej bryły nawiązuje do rysunku Tadeusza Kantora „Człowiek ze stołem”. Bryła budynku ma przypominać stół i odwoływać się do kilku ważnych pomysłów Tadeusza Kantora: opakowania, ambalażu, pomników architektury niemożliwej. Koncepcja autorstwa IQ2 Konsorcjum (Wizja Sp. z o.o.- Stanisław Deńko, nsMoonStudio Sp. z o.o.- Piotr Nawara, Agnieszka Szultk, Kraków) została nagrodzona za ambitną próbę zbudowania przestrzeni publicznej będącej jednocześnie sceną i widownią – miejscem nieustannego spektaklu, gdzie tak jak w Teatrze Kantora, zostają zlikwidowane granice między aktorem a widzem. W pracy czytelne są inspiracje koncepcjami artystycznymi artysty, szczególnie ideą ambalażu i sztuką konfliktu i „spięcia”, łamaniem stereotypów i prowadzeniem niecodziennych zderzeń form i treści.
