Chcemy całego życia. Feminizmy w sztuce polskiej to największa dotychczas zorganizowana prezentacja polskiej sztuki feministycznej ostatnich pięciu dekad.
Na trzech piętrach Państwowej Galerii Sztuki zaprezentujemy prace blisko stu osób artystycznych. Ekspozycja obejmie dzieła reprezentujące różne formy wyrazu, od malarstwa i rzeźby po instalacje, performance oraz sztukę multimedialną.
Wystawa, przygotowana przez kuratorski kolektyw SemFem ma na celu nie tylko prezentację twórczości artystek feministycznych, ale także głębsze zrozumienie roli, jaką feminizm odgrywa w kształtowaniu współczesnej sztuki polskiej. Wydarzenie to stwarza unikalną okazję do refleksji nad wpływem ruchów feministycznych na sztukę, kulturę i społeczeństwo w Polsce.
Chcemy całego życia. Feminizmy w sztuce polskiej prezentuje sztukę stanowiącą materialny dowód międzypokoleniowej solidarności feministycznej. Jej tytuł odwołuje się do postulatu „całego życia” wyrażonego przez Zofię Nałkowską w wystąpieniu wygłoszonym w 1907 roku na I Zjeździe Kobiet. Poprzez odniesienia do współczesnych emancypacyjnych praktyk artystycznych, ekspozycja interpretuje „całe życie” jako współistnienie, wymianę i współzależność. „Całe życie” oznacza zwrot w stronę etyki troski i nowej wspólnoty, w której obowiązują zasady wzajemności. Jest też wyjściem poza patriarchalny kult postępu i neoliberalne podporządkowanie wszelkich form życia i wiedzy logice rynku. Współczesna sztuka feministyczna wymyślająca zrównoważone przyszłości, walcząca o prawa reprodukcyjne i doceniająca pracę afektywną, to perspektywa, która porządkuje spojrzenie na kulturę wizualną poprzednich dekad. Wystawa stosuje podobne strategie, włączając w opowieść o feminizmach i sztuce w Polsce twórczość osób, które poprzez swoją praktykę poszerzają obszary wolności, proponują systemy wartości inne niż patriarchalne, lub buntują się przeciwko narzuconym im normom widzialności i normatywnym systemom wartości.
Chcemy całego życia. Feminizmy w sztuce polskiej to wystawa, której celem jest zapoznanie publiczności ze współczesną i historyczną sztuką zaangażowaną w aktywizm emancypacyjny, a także sztuką odwołującą się do kobiecych doświadczeń społecznych, politycznych i zawodowych. Wystawa przedstawia rozwój tych tendencji w czasach PRL-u, w okresie transformacji ustrojowej i we współczesnej Polsce. Jest z jednej strony eksperymentem w budowaniu międzypokoleniowych koalicji feministycznych, z drugiej zaś analizuje sztukę feministyczną w Polsce, rozumianą jako wspólnota idei, aspiracji i praktyk. Nawiązuje w ten sposób do koncepcji historii jako wielogłosowej opowieści konstruowanej zawsze z perspektywy dzisiejszych zmagań, pytań i problemów, oraz bieżących wydarzeń.
Wystawa buduje otwarte archiwum artystycznej emancypacji i opowiada o sztuce feministycznej w Polsce poprzez trzy rozdziały odpowiadające strukturze galerii. W sekcji „Sama siebie” zaprezentowane zostały prace, które odwołują się do problemu kobiecego podmiotu w sztuce – zarówno tożsamości kobiety-artystki, jej usytuowania w patriarchalnym systemie sztuki, a także wizualnej reprezentacji kobiet. Artystki przechwytując i przekraczając istniejące narracje o kobiecym podmiocie poruszają tematy takie jak ucieleśnienie, seksualność czy duchowość. Zaprezentowane prace demonstrują możliwości sztuki jako języka wizualnego zdolnego do wypowiedzenia doświadczeń osób identyfikujących się jako kobiety – ich seksualnych, politycznych i społecznych pragnień i spełnień.
Sekcja „SysteMy” pokazuje uwikłanie w systemy władzy, takie jak państwo, rodzina czy religia, oraz ograniczenia narzucane kobietom i innym mniejszościom w sferze publicznej – zarówno w socjalizmie jak i kapitalizmie. Ta część wystawy prezentuje sztukę feministyczną jako działalność aktywistyczną i interwencyjną nakierowaną na zmianę. Wskazuje na praktyki demokratyzacji społeczeństwa i sprzeciwiania się nierównościom. Prace dotyczą społecznych i politycznych ograniczeń związanych ze stereotypami płciowymi, prawami reprodukcyjnymi, przemocą ekonomiczną, uprzedmiotowieniem ciała i konsumpcjonizmem.
Część „Wspólnoty” opowiada o potencjalnych przyszłościach – o praktykowaniu i projektowaniu wspólnot, które proponują alternatywę dla neoliberalnego kapitalizmu. Pokazane tutaj realizacje dowartościowują działania kolektywne oraz kluczowe dla podtrzymywania wspólnot prace niewidzialne tradycyjnie wykonywane przez kobiety: prace opiekuńcze, reprodukcyjne i afektywne. W tej części wystawy ukazane zostały praktyki wsparcia i szacunku dla wszystkich form życia i pracy. Jest to praktyka polityczna, której towarzyszą strategie oporu. Te ostatnie dokumentuje „Trybuna”, na której zebrane zostały materiały z protestów, zarówno tych dotyczących praw reprodukcyjnych, jak i kobiecych protestów o podłożu ekonomicznym.
Wystawa pokazuje sztukę feministyczną jako narzędzie do trenowania radykalnej wyobraźni i poszerzania emancypacji, a także platformę do wyrażania społecznego sprzeciwu. Jest miejscem w którym wiele głosów i pokoleń spotyka się, aby poprzez sztukę manifestować ideę „całego życia”.
Wystawę przygotowuje kolektyw kuratorski Seminarium Feministyczne, który od 2017 roku zajmuje się organizacją seminariów i wystaw dotyczących związków feminizmu i współczesnej kultury wizualnej. Od 2022 Seminarium Feministyczne tworzą: Dorota Walentynowicz, Anka Leśniak, Karolina Majewska-Güde, Paulina Olszewska, Agnieszka Rayzacher.
Osoby artystyczne:
Magdalena Abakanowicz, Edna Baud, Anna Baumgart, Ewa Bloom-Kwiatkowska, Agata Bogacka, Pamela Bożek razem z: Zaira Avtaeva, Khava Baskhanova, Liana Borchashvilli, Ayna Maltsagova, Zalina Tavgereeva, Makka Visengirieva; Karolina Breguła, Urszula Broll, Agnieszka Brzeżańska, Bogna Burska, Ewa Ciepielewska, Cipedrapskuad: Dominika Olszowy i Maria Toboła; C.U.K.T. Centralny Urząd Kultury Technicznej: Rafał Ewertowski, Mikołaj Robert Jurkowski, Artur Kozdowski, Jacek Niegoda, Maciej Sienkiewicz, Piotr Wyrzykowski; Martyna Czech, Iwona Demko, Marta Deskur, Monika Drożyńska, Olga Dziubak, Barbara Falender, Teresa Gierzyńska, Grzenda: Efka : Szczyrek: Potocka, Katarzyna Górna, Justyna Górowska, Aneta Grzeszykowska, Małgorzata Gurowska, Izabella Gustowska, Dobromiła Hada-Jasikowska, Elżbieta Jabłońska, Anna Janczyszyn-Jaros, Zuzanna Janin, Edka Jarząb, Marzena Kawalerowicz, Dominika Kowynia, Barbara Kozłowska, Katarzyna Kozyra, Elka Krajewska, Zofia Kulik, Ewa Kuryluk, Anna Kutera, Anka Leśniak, Zbigniew Libera, Natalia LL, Kasia Malejka, Cecylia Malik, Monika Mamzeta, Jolanta Marcolla, Małgorzata Markiewicz, Martyna Miller, Małgorzata Mirga-Tas, Magda Moskwa, Iwona Teodorczuk – Możdżyńska, Teresa Murak, Hanna Nowicka, Irena Nawrot, Dorota Nieznalska, Anna Okrasko, Paulina Ołowska, Anna Orbaczewska, Ewa Pachucka, Ewa Partum, Joanna Pawlik, Maria Pinińska-Bereś, Krystyna Piotrowska, Plenum Osób Opiekujących Się: Katarzyna Kania, Weronika Morawiec, Ada Adu Rączka, Anna Steller, Dorota Walentynowicz, Anna Witkowska; Dorota Podlaska, Eliza Proszczuk, Mariola Przyjemska, Joanna Rajkowska, Alicja Rogalska, Beata Rojek, Sonia Sobiech, Zofia Reznik, Marta Romankiv, Filipka Rutkowska, Jadwiga Sawicka, Ala Savashevich, Grupa Sędzia Główny: Aleksandra Kubiak i Karolina Wiktor; Jana Shostak, Aleksandra Ska, Agata Słowak, Alina Szapocznikow Adela Szwaja, Teresa Tyszkiewicz, Wiola Ujazdowska, Dorota Walentynowicz i Karolina Majewska-Güde, Alicja Wahl, Bożena Wahl, Krzysztof Wodiczko, Zorka Wollny, Julia Woronowicz, Ewa Zarzycka, Agata Zbylut, Liliana Zeic, Alicja Żebrowska, Paweł Żukowski. Hanna Żuławska.
Kolektyw kuratorski: SemFem: Anka Leśniak, Karolina Majewska-Güde, Paulina Olszewska, Agnieszka Rayzacher, Dorota Walentynowicz