Anish Kapoor urodził się 12 marca 1954 w Bombaju, od połowy lat 70. XX wieku mieszka i pracuje w Londynie. Jego twórczość kontynuuje dorobek rzeźby brytyjskiej 2. poł. XX wieku. Dokonania anglosaskie w zakresie rzeźby współczesnej należą do wiodących w świecie i znaczone są takimi nazwiskami twórców, jak Henry Moore (ur.1898), Tony Cragg (ur. 1949) i właśnie Anish Kapoor. Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku zaprezentowało polskiej publiczności dwóch spośród wymienionych tu twórców w 2016 i 2018 roku.
Najbardziej znanym dokonaniem Anisha Kapoora jest stutonowa „Cloud Gate” z 2006 roku w Millenium Park w Chicago. „Cloud Gate” uważana jest za jedno ze szczytowych osiągnięć w zakresie rzeźby w przestrzeni publicznej, a zarazem reprezentuje główne cechy twórczości Anisha Kapoora: rozmach realizacyjny, perfekcję techniczną, nowatorstwo technologiczne i zainteresowanie iluzją optyczną.
Anish Kapoor tworzy abstrakcyjne formy wykonane w najrozmaitszych materiałach: kamieniu, nierdzewnej stali, pigmencie, drewnie, żywicach, plastiku, cemencie. Miał okazję używać także tkaniny. Na wystawę w Orońsku artysta zaproponował dziewięć kamiennych rzeźb do przestrzeni Muzeum Rzeźby Współczesnej oraz trzy obiekty do Oranżerii. Ten osobisty wybór znamionuje wielką życzliwość artysty dla idei wystawy w Polsce, gdyż Kapoor w trakcie przygotowań do polskiego pokazu zajęty był pracą nad prestiżową prezentacją w Gallerie dell’ Accademia w Wenecji, towarzyszącą tegorocznemu Biennale weneckiemu.
Na wystawę w Muzeum Rzeźby Współczesnej będą składać się potężne, opracowane rzeźbiarsko bloki kamienne wykonane z granitu, marmuru Vigaria, wapienia z Kilkenny, oraz irańskiego onyksu. Jest to prezentacja stricte rzeźbiarska – wybitny przegląd rzeźby kamiennej oraz niezwykłej piękności naturalnych materiałów, z których zostały one wykonane. Kapoor należy do generacji „New British Sculpture” – rzeźbiarzy, którzy w reakcji na minimal art i sztukę konceptualną przyjęli bardziej tradycyjne podejście do materiałów, technik i tematów rzeźbiarskich. Abstrakcyjne, ale zarazem biomorficzne formy Kapoora odzwierciedlają jego zainteresowanie zmysłową cielesnością obłych i wijących się powierzchni, prześwitów i pustek. Prace eksponowane w Oranżerii rozwijają tę samą problematykę w materiałach miękkich i plastycznych – wosku i żywicach. Kapoor używa niezwykłego odcienia intensywnej czerwieni, kojarzącej się z malarstwem Marka Rothko lub krwią, lub też indyjskimi przyprawami. Czerwień ta jest znakiem rozpoznawczym artysty w równym stopniu, co jego najczarniejsza czerń. Ważnym projektem dla ukonstytuowania się tego cyklu była wystawa „Svayambh” w 2007 roku w Musée des Beaux Arts w Nantes. Ogromny blok czerwonego wosku został zawieszony na szynach i przepchnięty przez zabytkowe amfilady pałacowych sal muzealnych, znacząc drogę strzępami odpadłej materii. Słowo „svayambh” oznacza w sanskrycie zrodzony sam z siebie i w tym świetle możemy także interpretować instalację Push-Pull eksponowaną w Oranżerii. Dzieła przeznaczone dla Orońska pochodzą z lat 1997 – 2018.Możemy więc śledzić przemiany rzeźby Anisha Kapoora po lata ostatnie. Układ prezentacji zaproponowany przez artystę pozwala ukazać jego możliwości twórcze w odniesieniu do dwóch kontrastujących materiałów i dwóch przeciwstawnych wizualnych narracji oraz wykorzystać w pełni warunki przestrzenno-ekspozycyjne Centrum Rzeźby Polskiej w Orońskiej. Wystawa w sensie technicznym i logistycznym stanowiłaby duże wyzwanie dla każdej goszczącej ją galerii, a w Polsce jedynie Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku jest w stanie podołać temu zadaniu.. Prezentacja ta będzie pierwszą w naszym kraju wystawą jednego z mistrzów współczesnej rzeźby i pozwoli przybliżyć jego twórczość polskiej publiczności.
Kuratorka: Dorota Monkiewicz
Anish Kapoor – (ur. 1954 w Bombaju) jest uznawany za jednego z czołowych współczesnych artystów. Od czasu reprezentowania Wielkiej Brytanii na 44. Biennale Sztuki w Wenecji (1990), gdzie otrzymał Premio Duemila, oraz zdobycia Nagrody Turnera (1991), organizował wystawy indywidualne na całym świecie, a jego prace są stale eksponowane w najważniejszych muzeach i galeriach. Znany jest z dzieł sztuki, które zacierają granice między architekturą a rzeźbą. Wiele z jego prac usytuowanych w przestrzeni publicznej stało się ikonicznymi punktami orientacyjnymi. Ostatnie wystawy indywidualne odbyły się w: Galleria dell'Accademia i Palazzo Manfrin w Wenecji (2022), Modern Art w Oksfordzie (2021); Pinakotece w Monachium (2020); Central Academy of Fine Arts Museum and Imperial Ancestral Temple w Pekinie (2019); Fundación Proa w Buenos Aires (2019); Serralves, Museu de Arte Contemporânea w Porto (2018); University Museum of Contemporary Art (MUAC) w Mexico City (2016); francuskim Wersalu (2015); Jewish Museum and Tolerance Center w Moskwie (2015); Gropius Bau w Berlinie (2013); Sakıp Sabancı Müzesi w Stambule (2013) i Museum of Contemporary Art w Sidney (2012). Anish Kapoor mieszka i pracuje w Londynie.
