Wystawa Ciemny Wschód składa się z dwudziestu czterech obrazów oraz materiału wideo stworzonych przez Ahmada Nabaza, utalentowanego artystę urodzonego w 1986 roku w Erbilu – stolicy autonomicznej irackiej prowincji Kurdystanu. Jego twórczość jest jedną z najbardziej wyrazistych i poruszających opowieści na temat współczesnych kurdyjskich zmagań o prawo do samostanowienia.
Trudne kurdyjskie doświadczenia, poparte obserwacją sytuacji w innych krajach Bliskiego Wschodu, wpłynęły na głęboko pesymistyczne postrzeganie przez artystę przyszłości tej części świata. Niegdyś stanowiła ona kolebkę wielkich cywilizacji, była miejscem, w którym rozwijała się nauka i kultura. Teraz coraz bardziej pogrąża się w konfliktach zbrojnych, doświadcza destrukcyjnych skutków religijnego fanatyzmu, politycznych ekstremizmów i brutalizacji stosunków społecznych.
W swojej twórczości Nabaz bezkompromisowo i szczerze przedstawia swoje poglądy i doświadczenia. Jego życie osobiste naznaczyły te same tragedie, które spadały na cały naród kurdyjski w XX i XXI wieku: tęsknota za własnym państwem, manifestowanie własnej odrębności, ludobójstwo Anfal, zrujnowanie kraju przez wojska Saddama Husajna, a w ostatnich latach inwazja tak zwanego Państwa Islamskiego.
Ahmad Nabaz w swoim malarstwie, kolażach, grafice czy performancach szczególnie wiele uwagi poświęca sytuacji kobiet. Zdaniem artysty Bliski Wschód zamienia się dla nich w wielkie więzienie. Gdy w Kurdystanie kobiety mogą się realizować zawodowo, społecznie, politycznie, ubierać się zgodnie z własną wolą, w wielu innych krajach Bliskiego Wschodu odbiera się im tożsamość i prawo do wyróżniania się. Uprzedmiotawia się je i oczekuje się od nich noszenia szczelnego czarnego okrycia, ograniczenia kontaktów ze społeczeństwem, schowania się w domach. Kobiety stają się – tak często widoczną w pracach Nabaza – „czarną plamą”.
W prezentowanych na wystawie w MCK pracach Nabaza powstałych w latach 2014–2019 dominują czerń i szarość, dodatkiem jest czerwień. Kolory te mają symbolizować przesiąkniętą niepokojem wizję przyszłości regionu, zniewolenie kobiet, cierpienie dzieci i wszechobecną przemoc.
„W dziełach artysty można dostrzec cały ból i dramat tego regionu, obrazy są krzykiem rozpaczy, wyrazem protestu i głosem w obronie prześladowanych, a także oskarżeniem reszty świata o obojętność lub wręcz przyzwolenie na ogrom zła dotykający Bliski Wschód. Dzieła Ahmada Nabaza stanowią połączenie wysokiej wartości artystycznej z bardzo ważnym przekazem społecznym. Wystawa Ciemny Wschód ma skłonić do refleksji nad obecną kondycją Bliskiego Wschodu i nad tym, czy Polacy i Europejczycy mogą wpłynąć na poprawę sytuacji w tej części świata” – podkreśla Ziyad Raoof, Pełnomocnik Rządu Regionalnego Kurdystanu w Polsce.
Współautorzy idei wystawy: Agata Wąsowska-Pawlik, Dyrektor Międzynarodowego Centrum Kultury oraz Ziyad Raoof, Pełnomocnik Rządu Regionalnego Kurdystanu w Polsce.
Współorganizatorem wystawy jest przez Pełnomocnictwo Rządu Regionalnego Kurdystanu w Polsce.
