Malarstwo Agnieszki Żak to wnikliwa analiza znaczenia tkaniny w kulturze wizualnej. Artystka frywolnie i z lekkością przedstawia piękno chust jak damskich fatałaszków. Jednocześnie nadaje im głęboki ładunek znaczeniowy, będący pretekstem do eksploracji tematów z zakresu socjologii, polityki, feminizmu czy tradycji.
W twórczości Żak tkanina jest nie tylko fizycznym, dekoracyjnym obiektem, ale także metaforą – łączącą świat tradycji ze współczesnością. Artystka nawiązuje do malarskich motywów, które wyłoniły się z ikonografii renesansowej i barokowej. W obrazach takich mistrzów jak Jan van Eyck, Johannes Vermeer czy Caravaggio tkanina często pełniła funkcję symbolu – zasłony, kotary, materialnej bariery oddzielającej intymność od reszty świata. Żak, w swoich pracach, podchodzi do tego motywu w sposób nowoczesny, zestawiając klasyczne inspiracje z aktualnymi, czasami kontrowersyjnymi, kontekstami.
Chusty w jej obrazach przyjmują różnorodne formy – od prostych, ale wyrazistych elementów ornamentowych, po gęsto zdobione kompozycje pełne kolorów i detali. Artystka z pełną świadomością wykorzystuje takie środki wyrazu jak horror vacui oraz decorum, tworząc kompozycje, które w sposób ekspresyjny oddziałują na odbiorcę. Kolorowe tkaniny rywalizują o uwagę widza, tworząc dynamiczną i intensywną kompozycję, w której trudno skupić się na jednym elemencie. To opowieść o różnorodności, rozumianej w sensie multikulturowym, konsumpcyjnym, a także jako afirmacja bogactwa form i kolorów.
Żak nie unika także krytycznego spojrzenia na współczesny świat. W jej obrazach chusty, które kiedyś były związane z symboliką religijną czy społeczną, teraz stają się także symbolem współczesnego blichtru. Tkaniny, które artystka zestawia z elementami europejskiego malarstwa, odnajdują swoje miejsce w kontekście konsumpcyjnej kultury XXI wieku. Są one przedmiotem pożądania – nie tylko ze względu na swoją wartość materialną, ale także jako nośniki aspiracji do wyższej klasy społecznej, luksusu i statusu. Tkaniny stają się narzędziem do ukrywania, zasłaniania, a jednocześnie – wywoływania iluzji lekkości, wolności i optymizmu, które w sposób pozorny odwracają uwagę od trudniejszych, ukrytych treści.
Wystawa Agnieszki Żak to bogate, wielowarstwowe przedsięwzięcie artystyczne, które w sposób mistrzowski łączy tradycję z nowoczesnością, sztukę wysoką z kulturą masową. Poprzez bogactwo kolorów i ornamentów artystka nie tylko przyciąga wzrok widza, ale też skłania do głębszej refleksji nad tym, co ukryte za wizualnym natłokiem, co tkwi pod powierzchnią pięknych tkanin.
Agnieszka Żak (ur. 1982 r.)
Studiowała w Accademia di Belle Arte di Brerra w Mediolanie. Ukończyła ASP w Warszawie. O sobie: Moja twórczość odzwierciedla czasy, w których żyję, obnażając powierzchowność wielu zjawisk, ujawniając wrodzone systemy i narzucone kryteria determinujące maniery i zwyczaje. Świadomie korzystam ze znanego repertuaru form i znaków, cytując je przebiegle w mojej własnej przestrzeni malarskiej.
Fotografia u góry: Agnieszka Żak, Peacock Shawl, 2022