Pejzaż ludzki ma na celu rozwijać u młodych ludzi chęć do „wysiłku wewnętrznego”, o który upominał się Józef Czapski. Nietypowy, multidyscyplinarny charakter konkursu podzielonego na trzy kategorie: malarstwo, krytyka sztuki i działalność pro publico bono, ma swój pierwowzór w postawie swojego patrona pisarza, malarza, żołnierza, działacza na rzecz polskiej kultury, patrioty. W swoich niezliczonych dziennikach, pisanych przez całe życie, dawał on świadectwo tego, że artysta powinien nie tylko „zręcznie machać pędzlem”, ale być także osobą twórczo myślącą, która ma swoje poglądy na temat sztuki i świata, nie podąża za modą, ale poszukuje swojej własnej drogi, nie odrzuca tego co było, ale pozostaje w dialogu z tradycją. Powinien być zawsze czujny wobec inspiracji, która jest rodzajem daru i nigdy nie wiemy, kiedy się pojawi. Szczególnie istotnym elementem konkursu jest działalność pro publico bono, która powinna rodzić się z empatii do osoby potrzebującej. W ideach wyznawanych przez Czapskiego jawi się artysta wrażliwy, pozbawiony cynizmu. Nie jako bezduszny obserwator i rejestrator zjawisk, które go otaczają, lecz ktoś gotowy nieść pomoc i to nie tylko poprzez twórczość, ale także bezpośrednie zaangażowanie. Czapski uczy pokory, a jego nonkonformistyczna postawa może być wzorem dla młodych twórców próbujących określić swoją postawę wobec świata sztuki i świata w ogóle.
Kazimierz Borkowski
