Waldemar „Major” Fydrych
Malarz, pisarz, happener. Waldemar “Major” Fydrych urodził się 8 kwietnia 1953 w Toruniu.
Jest magistrem historii (1980 r.) i historii sztuki (1987 r.) Uniwersytetu Wrocławskiego. W 2012 r. na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie obronił pracę doktorską pt. "Happening jako operacja integrująca, uzdrawiająca transformująca sztukę i rzeczywistość" pod nadzorem prof. Stanisława Wieczorka.
Znany jest na świecie jako organizator masowych happeningów oraz autor książek i graffiti krasnoludków. Działalność niezależną rozpoczął w latach siedemdziesiątych. Po sierpniu 80 r., stworzył we Wrocławiu “Ruch na Rzecz Nowej Kultury”. Wkrótce potem, w 1981 r. wydał “Manifest Surrealizmu Socjalistycznego” i zapoczątkował ruch Pomarańczowej Alternatywy. W czasie stanu wojennego, Polacy zapoznawali się bliżej z działalnością Majora poprzez graffiti krasnoludków malowane na plamach zakrywających antyreżimowe slogany. W sumie było ich ponad tysiąc w różnych miastach Polski. Począwszy od 1986 r., rozpoczął organizowanie trwającej do dziś serii happeningów – do roku 2006 ponad sześćdziesiąt – które przeszły do historii pod nazwą Pomarańczowej Alternatywy.
Waldemar Fydrych jest autorem pięciu książek, w tym dramatu „Don Generał” oraz malarzem, tworzącym charakterystyczne prace z wizerunkami krasnoludków. Jego książka "Żywoty Mężów Pomarańczowych" w lipcu 2014 r. została wydana przez londyńskie wydawnictwo Minor Compositions w języku angielskim ze słowem wstępnym słynnego duetu aktywistów The Yes Men oraz znanej amerykańskiej dziennikarki Anne Applebaum.
W 2013 roku został uznany w książce "Surrealism - 50 works You should know" autorstwa Brada Fingera wydanej przez Prestel Publishing, wydawnictwo należące do koncernu wydawniczego Random House, za jednego z najwybitniejszych przedstawicieli Surrealizmu w historii tego nurtu obok takich twórców jak m.in. Picasso, Dali, Duchamp, Artaud.
Najbardziej znane happeningi autorstwa Waldemara „Majora” Fydrycha to:
• Tuby, czyli zadymianie miasta (1 kwietnia 1986);
• Święto Garnków (1 kwietnia 1987);
• Krasnoludki na Świdnickiej (1 czerwca 1987);
• Precz z U-Pałami (lipiec 1987);
• Czyn Antywojenny (1 września 1987);
• Papier Toaletowy – tzw. pierwsze rozdanie (1 października 1987);
• Dzień Milicjanta (7 października 1987);
• Dzień Terrorysty czyli Al Fatah (11 października 1987);
• Dzień Wojska czyli Manewry Melon w majonezie (12 października 1987);
• Kto się boi Papieru Toaletowego? – tzw. drugie rozdanie (15 października 1987);
• Wigilia Rewolucji Październikowej (6 listopada 1987); (1000 uczestników)
• Referendum na Świdnickiej (27 listopada 1987); (1500 uczestników)
• Dzień Mikołaja (6 grudnia 1987); (2000 uczestników)
• Karnawał RIO-botniczy (16 lutego 1988); (5000 uczestników)
• Dzień Tajniaka (1 marca 1988);
• Dzień Kobiet (8 marca 1988); zakończony aresztowaniem Majora Waldemara Fydrycha "w trybie doraźnym" na 2 miesiące bezwzględnego aresztu.
• Proces Majora (29 marca 1988); – proces odwoławczy, po którym uniewinniono i wypuszczono Majora
• Rewolucja Krasnoludków (1 czerwca 1988); (15.000 uczestników)
• Bratnia Pomoc wiecznie żywa (19 sierpnia 1988) (pod Śnieżką przy granicy polsko-czeskiej, dwa dni przed 20 rocznicą interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji);
• Mieszkanko na Świdnickiej (21 października 1988);
• Rewolucja Październikowa (7 listopada 1988);
• Wigilia wielkiej rocznicy (12 grudnia 1988) stanu wojennego.
• Karnawał czyli Śledzik na Świdnickiej (7 lutego 1989);
• Pogrzeb Stalina albo Pogrzeb Sobie Sam (21 marca 1989)
• FSO, czyli Festiwal Sztuki Obecnej (1 czerwca 1989) zakończony koncertem zespołów: Kormorany, Big Cyc i Kult;
Za te działania był wielokrotnie nagradzany: m.in. w 1988 roku otrzymał Nagrodę Solidarności od Wydawnictwa Puls w Londynie, oraz Nagrody Polkul w Australii. On i kierowana przez niego Pomarańczowa Alternatywa są jedynymi dotychczas laureatami Nagrody „Popiół i Diament” ustanowionej przez reżysera Andrzeja Wajdę, która została przyznana w grudniu 1988 r.
“Wynagradzany” był także szczególną uwagą reżimowego MSW w Polsce, które obserwowało Majora Fydrycha i jego działalność. W marcu 1988 roku, w czasie happeningu, podczas którego rozdawał na ulicy podpaski higieniczne – produkt brakujący w owych czasach – Waldemar Fydrych został aresztowany i osadzony w więzieniu na trzy miesiące. Wobec masowych protestów został jednakże wkrótce wypuszczony.
Happeningi po 2000 roku:
• 2001: Obchody dwudziestolecia Pomarańczowej Alternatywy we Wrocławiu
• 2001: Obchody dwudziestej rocznicy Stanu Wojennego “Zejście do Podziemia”, w Głogowie, z Teatrem Kreatury
• 2002: Krasnoludek Prezydentem – Komitet Wyborczy “Weselsza i Kompetentna Warszawa”: Waldemar Major Fydrych kandyduje na Prezydenta Warszawy
• 2004: Happeningi “Stereotypy” we Francji: grudzień 2003 – kwiecień 2004 – praca ze studentami na Uniwersytecie d’Artois w Arras, happeningi w Arras, Paryżu i Lille (program nagrodzony przez Unię Europejską); kwiecień 2004 – maj 2004 – praca ze studentami na Uniwesytecie w Nancy zakończona happeningiem w dniu 1 maja 2004 z okazji Festiwalu Traverses w Nancy; czerwiec 2004 – praca ze studentami z Uniwersytetu w Nancy zakończona happeningiem w dniu 6 czerwca w Metz)
• 2004: Happeningi “Kijów Warszawa – Wspólna Sprawa” ; Major Fydrych bierze aktywny udział w Pomarańczowej Rewolucji na Ukrainie z happeningami w Warszawie, Lublinie, Lwowie, Tarnopolu, Chmielnickim, Winnicy i Kijowie.
• 2006: Warszawa: Komitet Wyborczy Wyborców “Gamonie i Krasnoludki” - Major pokonuje kandydatów dwóch z trzech partii współtworzących rządzącą koalicję.
• 2007: Warszawa: 6 happeningów “Wykształciuchy w akcji” podczas kampanii wyborczej do Sejmu.
• 2009: cykl happeningów w ramach 20. Rocznicy Upadku Komunizmu w Europie Środkowej
Książki autorstwa lub współautorstwa Majora Fydrycha:
• “Hokus Pokus” - Wydawnictwo Aneks, rok 1990, 150 stron
• “Żywoty Mężów Pomarańczowych” - Wydawnictwo Pomarańczowa Alternatywa, rok 2001, 300 stron
• “Krasnoludki i Gamonie” - Wydawnictwo Pomarańczowa Alternatywa, rok 2006, 247 stron
• “Pomarańczowa Alternatywa – Rewolucja Krasnoludków” - historyczny album fotograficzny – Wydawnictwo Pomarańczowa Alternatywa, rok 2007/2008, 310 stron
• “Don Generał” - Dramat w trzech aktach, rok 2010, 60 stron.
• „Major” - autobiografia, Narodowe Centrum Kultury, 2013, 320 stron
Wystawy twórczości plastycznej Majora Fydrycha:
• „Obrazy” - wystawa obrazów na Ostrowiu Tumskim we Wrocławiu, 1988 r.
• „Krasnoludki i Pomarańczowa Alternatywa” - wystawa rysunków, Galeria Art New Media, Warszawa, 2002 r.
• „Tysiąc Krasnoludków” - wystawa rysunków, Teatr Ósmego Dnia, Poznań, 2002 r.
• „Pamiątka dla Wrocławia” - wystawa rysunków w ramach wystawy zbiorowej, Galeria BWA, Wrocław, 2003
• „1000 krasnoludków dla Warszawy” – wystawa akwarel, Galeria Traffic, Warszawa, 2006 r.
• „Waldemar Major Fydrych – sztuka dialektyczna wielkich form społecznych” - wystawa akwarel, Salon Sztuki YIA w Paryżu, Siedziba Merostwa III Dzielnicy, 2014 r.
• „Waldemar „Major” Fydrych – Malarstwo” - wystawa akryli, Galeria „Oranżeria w Jabłonnej, 2019 r.
• „Waldemar „Major” Fydrych – Wczoraj i Dziś - Fragmenty” - wystawa akryli i fotografii z happeningów artysty, Galeria XX1 w Warszawie, 2020 r.
Ważniejsze zagraniczne wystawy o Pomarańczowej Alternatywie od 2000 roku:
• 1989: Wystawa w ramach wystawy zbiorowej pt. „Les Utopies: Europe des Createurs”, Grand Palais, Paryż, Francja
• 2005: Wystawa na temat Pomarańczowej w Parlamencie Europejskim w Brukseli
• 2005: Wystawa na temat Pomarańczowej Alternatywy na Ukrainie (Donieck, Lwów, Dniepropietrowsk, Charków, Kijów), w tym ponad miesiąc na Akademii Kijowsko- Mohylańskiej, w Centrum Sztuki Współczesnej w Kijowie
• 2009: Cykl sześciu wystaw ulicznych w kraju oraz jedna w Berlinie w ramach 20. Rocznicy Upadku Komunizmu w Europie Środkowej
• 2009: Wystawa w ramach wystawy zbiorowej pt. „Performing Revolution – Revolutionary Voices from Central and Eastern Europe in 1980s” zorganizowanej przez The New York Public Library for the Performing Arts, Nowy Jork, USA
• 2011: Wystawa "L'Alternative Orange - La Revolution des Nains", Galeria Centre 59 Rivoli, Paryż, Francja
• 2011: Wystawa "La Alternativa Naranja - La Revolucion de los Gnomos", Hall Główny, Wydział Socjologii i Nauk Politycznych, Universidad Complutense de Madrid, Madryt,Hiszpania
• 2011: Wystawa „Happeningiem w Komunizm”, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków
• 2012: Wystawa „Major i Pomarańczowa Alternatywa”, Teatr Wojny w Sarajewie, Sarajewo, Bośnia i Hercegowina
• 2014-2015: Wystawa w ramach wystawy zbiorowej pt. „Disobedient Objects”, Muzeum Wiktorii i Alberta, Londyn, Wielka Brytania
Niektóre z filmów dokumentalnych na temat działalności Majora Fydrycha:
• “Pomarańczowa Alternatywa”, 24 min., reżyseria Mirosław Dembiński, 1988 r., nagrodzony w 1989 r. wieloma nagrodami m.in.: Nagrodą Główną w Międzynarodowym Festiwalu Filmów Krótkometrażowych w Oberhausen, Niemcy; Brązowy Lajkonik w Ogólnopolskim Festiwalu Filmów Krótkometrażowych w Krakowie
• „Major albo Rewolucja Krasnoludków”, 30 min., reżyseria Maria Zmarz-Koczanowicz, 1989 r.
• “Krasnoludek Prezydentem”, 37 min., reżyseria Mirosław Dembiński, 2003 r.
• “Krasnoludki jadą na Ukrainę”, 55 min., reżyseria Mirosław Dembiński, 2005 r., Nagroda Publiczności w Ogólnopolskim Niezależnym Przeglądzie Form Dokumentalnych w Kielcach.
• „Nieustraszeni Pogromcy Absurdów”, 50 min., Discovery Historia, 2012 r.
Akryl na płótnie, 110 x 80 cm, sygnowany ldr Major
Kup abonament Wykup abonament, aby zobaczyć więcej informacjiWaldemar „Major” Fydrych
Malarz, pisarz, happener. Waldemar “Major” Fydrych urodził się 8 kwietnia 1953 w Toruniu.
Jest magistrem historii (1980 r.) i historii sztuki (1987 r.) Uniwersytetu Wrocławskiego. W 2012 r. na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie obronił pracę doktorską pt. "Happening jako operacja integrująca, uzdrawiająca transformująca sztukę i rzeczywistość" pod nadzorem prof. Stanisława Wieczorka.
Znany jest na świecie jako organizator masowych happeningów oraz autor książek i graffiti krasnoludków. Działalność niezależną rozpoczął w latach siedemdziesiątych. Po sierpniu 80 r., stworzył we Wrocławiu “Ruch na Rzecz Nowej Kultury”. Wkrótce potem, w 1981 r. wydał “Manifest Surrealizmu Socjalistycznego” i zapoczątkował ruch Pomarańczowej Alternatywy. W czasie stanu wojennego, Polacy zapoznawali się bliżej z działalnością Majora poprzez graffiti krasnoludków malowane na plamach zakrywających antyreżimowe slogany. W sumie było ich ponad tysiąc w różnych miastach Polski. Począwszy od 1986 r., rozpoczął organizowanie trwającej do dziś serii happeningów – do roku 2006 ponad sześćdziesiąt – które przeszły do historii pod nazwą Pomarańczowej Alternatywy.
Waldemar Fydrych jest autorem pięciu książek, w tym dramatu „Don Generał” oraz malarzem, tworzącym charakterystyczne prace z wizerunkami krasnoludków. Jego książka "Żywoty Mężów Pomarańczowych" w lipcu 2014 r. została wydana przez londyńskie wydawnictwo Minor Compositions w języku angielskim ze słowem wstępnym słynnego duetu aktywistów The Yes Men oraz znanej amerykańskiej dziennikarki Anne Applebaum.
W 2013 roku został uznany w książce "Surrealism - 50 works You should know" autorstwa Brada Fingera wydanej przez Prestel Publishing, wydawnictwo należące do koncernu wydawniczego Random House, za jednego z najwybitniejszych przedstawicieli Surrealizmu w historii tego nurtu obok takich twórców jak m.in. Picasso, Dali, Duchamp, Artaud.
Najbardziej znane happeningi autorstwa Waldemara „Majora” Fydrycha to:
• Tuby, czyli zadymianie miasta (1 kwietnia 1986);
• Święto Garnków (1 kwietnia 1987);
• Krasnoludki na Świdnickiej (1 czerwca 1987);
• Precz z U-Pałami (lipiec 1987);
• Czyn Antywojenny (1 września 1987);
• Papier Toaletowy – tzw. pierwsze rozdanie (1 października 1987);
• Dzień Milicjanta (7 października 1987);
• Dzień Terrorysty czyli Al Fatah (11 października 1987);
• Dzień Wojska czyli Manewry Melon w majonezie (12 października 1987);
• Kto się boi Papieru Toaletowego? – tzw. drugie rozdanie (15 października 1987);
• Wigilia Rewolucji Październikowej (6 listopada 1987); (1000 uczestników)
• Referendum na Świdnickiej (27 listopada 1987); (1500 uczestników)
• Dzień Mikołaja (6 grudnia 1987); (2000 uczestników)
• Karnawał RIO-botniczy (16 lutego 1988); (5000 uczestników)
• Dzień Tajniaka (1 marca 1988);
• Dzień Kobiet (8 marca 1988); zakończony aresztowaniem Majora Waldemara Fydrycha "w trybie doraźnym" na 2 miesiące bezwzględnego aresztu.
• Proces Majora (29 marca 1988); – proces odwoławczy, po którym uniewinniono i wypuszczono Majora
• Rewolucja Krasnoludków (1 czerwca 1988); (15.000 uczestników)
• Bratnia Pomoc wiecznie żywa (19 sierpnia 1988) (pod Śnieżką przy granicy polsko-czeskiej, dwa dni przed 20 rocznicą interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji);
• Mieszkanko na Świdnickiej (21 października 1988);
• Rewolucja Październikowa (7 listopada 1988);
• Wigilia wielkiej rocznicy (12 grudnia 1988) stanu wojennego.
• Karnawał czyli Śledzik na Świdnickiej (7 lutego 1989);
• Pogrzeb Stalina albo Pogrzeb Sobie Sam (21 marca 1989)
• FSO, czyli Festiwal Sztuki Obecnej (1 czerwca 1989) zakończony koncertem zespołów: Kormorany, Big Cyc i Kult;
Za te działania był wielokrotnie nagradzany: m.in. w 1988 roku otrzymał Nagrodę Solidarności od Wydawnictwa Puls w Londynie, oraz Nagrody Polkul w Australii. On i kierowana przez niego Pomarańczowa Alternatywa są jedynymi dotychczas laureatami Nagrody „Popiół i Diament” ustanowionej przez reżysera Andrzeja Wajdę, która została przyznana w grudniu 1988 r.
“Wynagradzany” był także szczególną uwagą reżimowego MSW w Polsce, które obserwowało Majora Fydrycha i jego działalność. W marcu 1988 roku, w czasie happeningu, podczas którego rozdawał na ulicy podpaski higieniczne – produkt brakujący w owych czasach – Waldemar Fydrych został aresztowany i osadzony w więzieniu na trzy miesiące. Wobec masowych protestów został jednakże wkrótce wypuszczony.
Happeningi po 2000 roku:
• 2001: Obchody dwudziestolecia Pomarańczowej Alternatywy we Wrocławiu
• 2001: Obchody dwudziestej rocznicy Stanu Wojennego “Zejście do Podziemia”, w Głogowie, z Teatrem Kreatury
• 2002: Krasnoludek Prezydentem – Komitet Wyborczy “Weselsza i Kompetentna Warszawa”: Waldemar Major Fydrych kandyduje na Prezydenta Warszawy
• 2004: Happeningi “Stereotypy” we Francji: grudzień 2003 – kwiecień 2004 – praca ze studentami na Uniwersytecie d’Artois w Arras, happeningi w Arras, Paryżu i Lille (program nagrodzony przez Unię Europejską); kwiecień 2004 – maj 2004 – praca ze studentami na Uniwesytecie w Nancy zakończona happeningiem w dniu 1 maja 2004 z okazji Festiwalu Traverses w Nancy; czerwiec 2004 – praca ze studentami z Uniwersytetu w Nancy zakończona happeningiem w dniu 6 czerwca w Metz)
• 2004: Happeningi “Kijów Warszawa – Wspólna Sprawa” ; Major Fydrych bierze aktywny udział w Pomarańczowej Rewolucji na Ukrainie z happeningami w Warszawie, Lublinie, Lwowie, Tarnopolu, Chmielnickim, Winnicy i Kijowie.
• 2006: Warszawa: Komitet Wyborczy Wyborców “Gamonie i Krasnoludki” - Major pokonuje kandydatów dwóch z trzech partii współtworzących rządzącą koalicję.
• 2007: Warszawa: 6 happeningów “Wykształciuchy w akcji” podczas kampanii wyborczej do Sejmu.
• 2009: cykl happeningów w ramach 20. Rocznicy Upadku Komunizmu w Europie Środkowej
Książki autorstwa lub współautorstwa Majora Fydrycha:
• “Hokus Pokus” - Wydawnictwo Aneks, rok 1990, 150 stron
• “Żywoty Mężów Pomarańczowych” - Wydawnictwo Pomarańczowa Alternatywa, rok 2001, 300 stron
• “Krasnoludki i Gamonie” - Wydawnictwo Pomarańczowa Alternatywa, rok 2006, 247 stron
• “Pomarańczowa Alternatywa – Rewolucja Krasnoludków” - historyczny album fotograficzny – Wydawnictwo Pomarańczowa Alternatywa, rok 2007/2008, 310 stron
• “Don Generał” - Dramat w trzech aktach, rok 2010, 60 stron.
• „Major” - autobiografia, Narodowe Centrum Kultury, 2013, 320 stron
Wystawy twórczości plastycznej Majora Fydrycha:
• „Obrazy” - wystawa obrazów na Ostrowiu Tumskim we Wrocławiu, 1988 r.
• „Krasnoludki i Pomarańczowa Alternatywa” - wystawa rysunków, Galeria Art New Media, Warszawa, 2002 r.
• „Tysiąc Krasnoludków” - wystawa rysunków, Teatr Ósmego Dnia, Poznań, 2002 r.
• „Pamiątka dla Wrocławia” - wystawa rysunków w ramach wystawy zbiorowej, Galeria BWA, Wrocław, 2003
• „1000 krasnoludków dla Warszawy” – wystawa akwarel, Galeria Traffic, Warszawa, 2006 r.
• „Waldemar Major Fydrych – sztuka dialektyczna wielkich form społecznych” - wystawa akwarel, Salon Sztuki YIA w Paryżu, Siedziba Merostwa III Dzielnicy, 2014 r.
• „Waldemar „Major” Fydrych – Malarstwo” - wystawa akryli, Galeria „Oranżeria w Jabłonnej, 2019 r.
• „Waldemar „Major” Fydrych – Wczoraj i Dziś - Fragmenty” - wystawa akryli i fotografii z happeningów artysty, Galeria XX1 w Warszawie, 2020 r.
Ważniejsze zagraniczne wystawy o Pomarańczowej Alternatywie od 2000 roku:
• 1989: Wystawa w ramach wystawy zbiorowej pt. „Les Utopies: Europe des Createurs”, Grand Palais, Paryż, Francja
• 2005: Wystawa na temat Pomarańczowej w Parlamencie Europejskim w Brukseli
• 2005: Wystawa na temat Pomarańczowej Alternatywy na Ukrainie (Donieck, Lwów, Dniepropietrowsk, Charków, Kijów), w tym ponad miesiąc na Akademii Kijowsko- Mohylańskiej, w Centrum Sztuki Współczesnej w Kijowie
• 2009: Cykl sześciu wystaw ulicznych w kraju oraz jedna w Berlinie w ramach 20. Rocznicy Upadku Komunizmu w Europie Środkowej
• 2009: Wystawa w ramach wystawy zbiorowej pt. „Performing Revolution – Revolutionary Voices from Central and Eastern Europe in 1980s” zorganizowanej przez The New York Public Library for the Performing Arts, Nowy Jork, USA
• 2011: Wystawa "L'Alternative Orange - La Revolution des Nains", Galeria Centre 59 Rivoli, Paryż, Francja
• 2011: Wystawa "La Alternativa Naranja - La Revolucion de los Gnomos", Hall Główny, Wydział Socjologii i Nauk Politycznych, Universidad Complutense de Madrid, Madryt,Hiszpania
• 2011: Wystawa „Happeningiem w Komunizm”, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków
• 2012: Wystawa „Major i Pomarańczowa Alternatywa”, Teatr Wojny w Sarajewie, Sarajewo, Bośnia i Hercegowina
• 2014-2015: Wystawa w ramach wystawy zbiorowej pt. „Disobedient Objects”, Muzeum Wiktorii i Alberta, Londyn, Wielka Brytania
Niektóre z filmów dokumentalnych na temat działalności Majora Fydrycha:
• “Pomarańczowa Alternatywa”, 24 min., reżyseria Mirosław Dembiński, 1988 r., nagrodzony w 1989 r. wieloma nagrodami m.in.: Nagrodą Główną w Międzynarodowym Festiwalu Filmów Krótkometrażowych w Oberhausen, Niemcy; Brązowy Lajkonik w Ogólnopolskim Festiwalu Filmów Krótkometrażowych w Krakowie
• „Major albo Rewolucja Krasnoludków”, 30 min., reżyseria Maria Zmarz-Koczanowicz, 1989 r.
• “Krasnoludek Prezydentem”, 37 min., reżyseria Mirosław Dembiński, 2003 r.
• “Krasnoludki jadą na Ukrainę”, 55 min., reżyseria Mirosław Dembiński, 2005 r., Nagroda Publiczności w Ogólnopolskim Niezależnym Przeglądzie Form Dokumentalnych w Kielcach.
• „Nieustraszeni Pogromcy Absurdów”, 50 min., Discovery Historia, 2012 r.