Wojska napoleońskie opuściły Moskwę nad ranem 19 października 1812 roku. Z miasta wyszło 150 tys. ludzi, prowadzących 55 armat i ponad 10 tys. wozów taborowych. Wielka Armia ruszyła w kierunku Smoleńska. 27 października zaczęły się mrozy i zamiecie śnieżne, co utrudniło odwrót i przyczyniło się do klęski wojsk cesarskich.
Tematy zaczerpnięte z wydarzeń kampanii napoleońskich Jerzy Kossak podejmował najchętniej i najczęściej. Znajomość historii i żołnierskich mundurów pozwalała mu swobodnie i ze znawstwem sięgać do różnych zdarzeń i epizodów tych wojen.
W prezentowanym obrazie Kossak przedstawił Napoleona jadącego saniami otoczonymi przez polskich żołnierzy 1 Pułku Szwoleżerów-Lansjerów Gwardii Cesarskiej, którzy wyprowadzili wówczas cesarza z płonącego miasta. Za nimi widać rzekę, mury i zabudowania płonącego Kremla.

Artysta malował tę scenę przynajmniej dwukrotne. W parę lat po "naszym" obrazie - w roku 1929 - powstał inny Odwrót z płonącej Moskwy, płótno o odmiennym rozwiązaniu kompozycyjnym, na którym szwoleżerów zastąpili kirasjerzy (zbiory MNW; porównaj: K. Olszański, Jerzy Kossak, Wrocław-Warszawa-Kraków 1992, 51).