Adam Stanisław Sapieha (1828 - 1903) polski książę,ziemianin, polityk galicyjski,kawaler orderu Złotego Runa. Był synem Leona i Jadwigi z Zamoyskich. Od 1850 r. mieszkał w Krasiczynie. W 1852 r. ożenił się z Jadwigą z Sanguszków, z którą miał dziewięcioro dzieci. Zaangażował się w uwieńczone sukcesem starania o autonomię Galicji. Podczas powstania styczniowego stał na czele Komitetu Galicji Wschodniej i odegrał poważną rolę w zorganizowaniu wyprawy Antoniego Jeziorańskiego do Kongresówki. Zaangażował się w propagowanie sprawy polskiej na Zachodzie. Aresztowany przez Austriaków, zbiegł wkrótce z więzienia we Lwowie za granicę, gdzie w 1864 r. pełnił funkcję Komisarza Rządu Narodowego na Francję i Anglię. W 1865 r. uzyskał amnestię i mógł wrócić do Krasiczyna. W 1868 r. ponownie wszedł do Sejmu Krajowego. Prezentował program niepodległościowy. W latach 1877-1878 przystąpił jeszcze raz do konspiracji niepodległościowej związanej z wojną rosyjsko turecką, w ramach Konfederacji Narodu Polskiego.
Po śmierci ojca w 1879 odziedziczył jego miejsce w Izbie Panów w Wiedniu. Wśród ziemian miał opinię "radykała", a dla demokratów pozostawał "magnatem".
Matejko nadał postaci księcia Witolda w "Bitwie pod Grunwaldem" jego rysy. Nie jest to wybór przypadkowy."Czerwony książę" był znanym zwolennikiem utrzymania serdecznych więzi między Polakami i Rusinami. Znany ze swoich separatystycznych ambicji Witold staje się teraz przywódcą reprezentującym ludność Litwy i Rusi, walczącym ramię w ramię z polskim rycerstwem przeciw stanowiącym zewnętrzne zagrożenie Zakonem.
Jan Matejko, najsłynniejszy malarz polski i najwybitniejszy polski malarz historyczny. Studia malarskie rozpoczął pod kierunkiem W. Łuszczkiewicza i W. K. Stattlera w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych (lata 1852-1858). Następnie uczył się w Akademii monachijskiej u H. Anschütza (1859) i przez dwa miesiące w Akademii wiedeńskiej u C. Rubena (1860). Po studiach mieszkał i pracował w Krakowie. W 1873 objął stanowisko dyrektora tamtejszej Szkoły Sztuk Pięknych, pełniąc tę funkcję aż do śmierci. Dużo podróżował - wielokrotnie wyjeżdżał do Paryża (w latach 1865-1880), Wiednia (1866-1888), w 1872 był w Konstantynopolu, a rok później w Pradze i Budapeszcie, odwiedzał również Włochy (1878-1879 i 1883). Był członkiem licznych akademii i towarzystw artystycznych m.in. Académie des Beaux-Arts (1873) i Instytutu Francuskiego (1874) w Paryżu, berlińskiej Akademii Sztuki (1874), Akademii Rafaelowskiej w Urbino (1878) i Künstlersgenossenschaft w Wiedniu (1888). W 1864 został członkiem Towarzystwa Naukowego w Krakowie, w 1887 otrzymał doktorat filozofii honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Był twórcą wielkich i znanych płócien. Malował także portrety i sceny religijne czy rodzajowe. Ważną rolę w jego twórczości odgrywał rysunek - artysta opracował, m.in. album Ubiory w Polsce od 1200 do 1795 oraz rysunkowy cykl Poczet królów i książąt polskich. W latach 1889-1891, wraz z zespołem uczniów, pracował nad polichromią kościoła Mariackiego w Krakowie.
Portret Adama Sapiehy - studium do postaci Witolda w Bitwie pod Grunwaldem
Olej, płótno; 46 x 42 cm
Na odwrocie napis piórem: Szkic głowy X Adama Sapiehy (studium do Grunwaldu) malowany w Krasiczynie 1876 przez J. Matejkę
Obraz opisywany wymieniany w:
Matejko Obrazy olejne ze wstępem Jerzego Malinowskiego i wyborem ilustracji Krystyny Sroczyńskiej, Arkady , Warszawa 1993; kat.166, s. 143 : "Głowa ks. Adama Sapiehy [1875] |Płótno. Według Gintla (j.n.) ukończony w 1878 | Dar artysty dla portretowanego Obraz malowany był podczas pobytu w posiadłości księcia, Krasiczynie, gdzie artysta pracował nad studiami koni do "Bitwy pod Grunwaldem".
Mieczysław Treter . Matejko. Osobowość artysty, twórczość, forma i styl. Lwów-Warszawa 1939. s.299
M.Gorzkowski, O artystycznych czynnościach Jana Matejki od lat jego najmłodszych tj. od r.1850 do końca r.1888, Kraków 1881, s.70
M.Gorzkowski, Jan Matejko. Epoka lat dalszych, do końca życia artysty. Z dziennika prowadzonego w ciagu lat siedemnastu, Kraków 1898, s. 83
S.Tarnowski, Matejko, Kraków 1897, s.510
J.Gintel, Jan Matejko. Bibliografia w wypisach, wyd.2, Kraków 1966; wczesniejsze wyd.: Jan Matejko. Wypisy bibliograficzne, Kraków 1955, s. 291
Adam Stanisław Sapieha (1828 - 1903) polski książę,ziemianin, polityk galicyjski,kawaler orderu Złotego Runa. Był synem Leona i Jadwigi z Zamoyskich. Od 1850 r. mieszkał w Krasiczynie. W 1852 r. ożenił się z Jadwigą z Sanguszków, z którą miał dziewięcioro dzieci. Zaangażował się w uwieńczone sukcesem starania o autonomię Galicji. Podczas powstania styczniowego stał na czele Komitetu Galicji Wschodniej i odegrał poważną rolę w zorganizowaniu wyprawy Antoniego Jeziorańskiego do Kongresówki. Zaangażował się w propagowanie sprawy polskiej na Zachodzie. Aresztowany przez Austriaków, zbiegł wkrótce z więzienia we Lwowie za granicę, gdzie w 1864 r. pełnił funkcję Komisarza Rządu Narodowego na Francję i Anglię. W 1865 r. uzyskał amnestię i mógł wrócić do Krasiczyna. W 1868 r. ponownie wszedł do Sejmu Krajowego. Prezentował program niepodległościowy. W latach 1877-1878 przystąpił jeszcze raz do konspiracji niepodległościowej związanej z wojną rosyjsko turecką, w ramach Konfederacji Narodu Polskiego.
Po śmierci ojca w 1879 odziedziczył jego miejsce w Izbie Panów w Wiedniu. Wśród ziemian miał opinię "radykała", a dla demokratów pozostawał "magnatem".
Matejko nadał postaci księcia Witolda w "Bitwie pod Grunwaldem" jego rysy. Nie jest to wybór przypadkowy."Czerwony książę" był znanym zwolennikiem utrzymania serdecznych więzi między Polakami i Rusinami. Znany ze swoich separatystycznych ambicji Witold staje się teraz przywódcą reprezentującym ludność Litwy i Rusi, walczącym ramię w ramię z polskim rycerstwem przeciw stanowiącym zewnętrzne zagrożenie Zakonem.
Jan Matejko, najsłynniejszy malarz polski i najwybitniejszy polski malarz historyczny. Studia malarskie rozpoczął pod kierunkiem W. Łuszczkiewicza i W. K. Stattlera w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych (lata 1852-1858). Następnie uczył się w Akademii monachijskiej u H. Anschütza (1859) i przez dwa miesiące w Akademii wiedeńskiej u C. Rubena (1860). Po studiach mieszkał i pracował w Krakowie. W 1873 objął stanowisko dyrektora tamtejszej Szkoły Sztuk Pięknych, pełniąc tę funkcję aż do śmierci. Dużo podróżował - wielokrotnie wyjeżdżał do Paryża (w latach 1865-1880), Wiednia (1866-1888), w 1872 był w Konstantynopolu, a rok później w Pradze i Budapeszcie, odwiedzał również Włochy (1878-1879 i 1883). Był członkiem licznych akademii i towarzystw artystycznych m.in. Académie des Beaux-Arts (1873) i Instytutu Francuskiego (1874) w Paryżu, berlińskiej Akademii Sztuki (1874), Akademii Rafaelowskiej w Urbino (1878) i Künstlersgenossenschaft w Wiedniu (1888). W 1864 został członkiem Towarzystwa Naukowego w Krakowie, w 1887 otrzymał doktorat filozofii honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Był twórcą wielkich i znanych płócien. Malował także portrety i sceny religijne czy rodzajowe. Ważną rolę w jego twórczości odgrywał rysunek - artysta opracował, m.in. album Ubiory w Polsce od 1200 do 1795 oraz rysunkowy cykl Poczet królów i książąt polskich. W latach 1889-1891, wraz z zespołem uczniów, pracował nad polichromią kościoła Mariackiego w Krakowie.