wymiary: 151.3 x 98 cm,
olej, płótno
sygnowany ukośnie p.d.: W Kotarbiński

Obraz, który - poprzez analogię z innym dziełem artysty - określiliśmy tytułem Zadumana, Wilhelm Kotarbiński namalował w tzw. kijowskim okresie swojej twórczości, zapewne około roku 1900.
Były to czasy jego największego sławy i powodzenia, na fali których tworzył liczne płótna przeznaczone dla prywatnych zbieraczy, koneserów i miłośników jego sztuki, do dekoracji wnętrz pałacowych lub mieszkalnych.
W malarstwie artysty nasiliły się wówczas tendencje symbolistyczne; ich wyrazem jest także sugestywny, udzielający się widzowi, nastrój tajemnej, nieokreślonej tęsknoty i oczekiwania w jakim wydaje się być pogrążona zadumana patrycjuszka, odpoczywająca w ciszy wieczoru w ogrodzie rzymskiej willi.
Przy tym jest to płótno o wybitnych walorach dekoracyjnych, obraz o wysmakowanej kompozycji i - charakterystycznej dla Kotarbińskiego - subtelnej kolorystyce z bogactwem tonów zgaszonych zieleni, jaśniejącymi akcentami seledynów i szmaragdów, a także różów, żółcieni, fioletów.
Za datowaniem obrazu na okres około roku 1900 przemawiają porównania Zadumanej z innymi znanymi dziełami Kotarbińskiego, także tymi z wcześniejszego, rzymskiego okresu jego twórczości, kiedy to - przy całej swobodzie techniki malarskiej - artysta większą rolę nadawał płaszczyznom i liniom określającym formy (Dwie Rzymianki w Muzeum Narodowym w Warszawie; Spacer gondolą w Muzeum Okręgowym w Toruniu).
Natomiast porównanie Zadumanej z pracami powstałymi około roku 1900, m.in. z obrazem Rzymianki nad morzem czy Sfinks (oba w Muzeum Narodowym w Warszawie), dowodnie potwierdza przypuszczalny czas powstania obrazu, wykazując ten sam szeroki i bardzo swobodny sposób malowania, taką samą fakturę z fragmentami nie zamalowanego płótna i nielicznymi wydatnymi impastami (głównie w partiach kwiatów i zieleni), a także ten sam wyrafinowany koloryt i swoistą stylizację formy.