Do obrazu dołączona jest opinia dr Agnieszki Ławniczakowej z lipca 2007 r.
Prezentowane dzieło Malczewskiego wpisuje się w jedną z najważniejszych serii symbolicznych – powstały w latach 1905-1906 cykl obrazów Zatruta studnia. W 1907 roku nakładem Salonu Malarzy Polskich ukazało się (ilustrowane powyższym cyklem) wydawnictwo opatrzone poetyckimi tekstami Lucjana Rydla. Interpretacja obrazu Zatruta studnia z chimerą, 1905 (olej, płótno, 110 x 85, Muzeum Jacka Malczewskiego w Radomiu), zaproponowana przez poetę, może stanowić również objaśnienie naszego obrazu:
Na ziemi praojców przeczysta krynica
Krysztalnym tryskała im zdrojem;
Kto pijał z jej wody pogodne miał lica
I duszę promienną spokojem...
Lecz studnię zatruła nam zła Upiorzyca,
Spojrzeniem czarując ją swojem.
I odtąd, synowie nieszczęsnej Ojczyzny,
Od dziecka z tej studni pijemy trucizny.
L. Rydel [w:] J. Malczewski, Zatruta Studnia, Kraków 1907
Jacek Malczewski znany jest z wplatania w rodzimy pejzaż postaci mitycznych. Zatem i prezentowana scena rozgrywać się może na brzegu zbiornika wodnego w założeniu parkowym. Tło kompozycji stanowią szuwary i stojącą z prawej strony grupa trzech kobiet w wiejskich strojach. Kobiety możemy interpretować jako mityczne Mojry – zwane również Parkami. Jako jedyne postaci na prezentowanym obrazie umieszczone zostały przez artystę na stałym lądzie – na ziemi praojców. Kloto, która przędzie nić życia, stoi w towarzystwie swoich sióstr – Lachesis podtrzymującej i strzegącej ciągłości nici, oraz najstarszej, nieubłaganej Atropos, która tę nić przecina w godzinę śmierci. To od nich zależał ludzki los. W dniu narodzin decydowały one o szczęściu i niedoli każdego człowieka. Tu stoją u szczytu schodków prowadzących do zdroju życia, zatroskane i z niepokojem patrzące na scenę rozgrywającą się poniżej. U ich stóp, na pomoście, klęcząca z rękami związanymi na plecach kobieta to zapewne zniewolona Polonia, która rozpaczliwie próbuje odgonić Upiorzycę. Chimera swym potężnym ciałem zasłoniła studnię i spogląda w wodę zaczerpniętą do wiadra z krynicy. Centralnie umieszczona postać kobieca w szarej sukni z instrumentem przypominającym odmianę lutni, nawiązywać może do duszy promiennej spokojem. Lutnia bowiem w literaturze często występuje jako instrument niosący ukojenie i radość. Przykładem może być Pieśń XVIII w Księgach wtórych Jana Kochanowskiego. Poeta wykorzystał słodkie dźwięki tego instrumentu, aby dać chwilę zapomnienia i wytchnienia, opisanym w poemacie mitycznym bohaterom, cierpiącym w mrocznym Tartarze.
Obraz wystawiany i reprodukowany w:
– Jacek Malczewski. Katalog wystawy monograficznej, Muzeum Narodowe w Poznaniu, red. naukowa Agnieszka Ławniczakowa, Muzeum Narodowe w Poznaniu, Poznań 1968, s. 174, nr 223, il. 246;
– Kolekcja Godurowska. Malarstwo polskie XIX i XX w. (koncepcja merytoryczna, wstęp, opracowanie dzieł wszystkich Tadeusz Matuszczak), Godurowo 2018, s. 50-51, il.
olej, płyta eternitowa
86,5 x 120 cm
sygn. u góry po środku: J Malczewski
Na odwrocie l.g. nalepka wystawowa Muzeum Narodowego w Poznaniu (druk, maszynopis): Muzeum Narodowe Poznań | AUTOR / ARTISTE | Jacek Malczewski | TYTUŁ / TITRE U studni życia | ok. 1911 | WYSTAWA / EXPOSITION Monograficzna Jacka Malczew- | skiego XI. 1968 – II.1969 | 223 NR KAT. / CAT. NR.; ponadto dwie nalepki domu aukcyjnego w Warszawie.
Do obrazu dołączona jest opinia dr Agnieszki Ławniczakowej z lipca 2007 r.
Prezentowane dzieło Malczewskiego wpisuje się w jedną z najważniejszych serii symbolicznych – powstały w latach 1905-1906 cykl obrazów Zatruta studnia. W 1907 roku nakładem Salonu Malarzy Polskich ukazało się (ilustrowane powyższym cyklem) wydawnictwo opatrzone poetyckimi tekstami Lucjana Rydla. Interpretacja obrazu Zatruta studnia z chimerą, 1905 (olej, płótno, 110 x 85, Muzeum Jacka Malczewskiego w Radomiu), zaproponowana przez poetę, może stanowić również objaśnienie naszego obrazu:
Na ziemi praojców przeczysta krynica
Krysztalnym tryskała im zdrojem;
Kto pijał z jej wody pogodne miał lica
I duszę promienną spokojem...
Lecz studnię zatruła nam zła Upiorzyca,
Spojrzeniem czarując ją swojem.
I odtąd, synowie nieszczęsnej Ojczyzny,
Od dziecka z tej studni pijemy trucizny.
L. Rydel [w:] J. Malczewski, Zatruta Studnia, Kraków 1907
Jacek Malczewski znany jest z wplatania w rodzimy pejzaż postaci mitycznych. Zatem i prezentowana scena rozgrywać się może na brzegu zbiornika wodnego w założeniu parkowym. Tło kompozycji stanowią szuwary i stojącą z prawej strony grupa trzech kobiet w wiejskich strojach. Kobiety możemy interpretować jako mityczne Mojry – zwane również Parkami. Jako jedyne postaci na prezentowanym obrazie umieszczone zostały przez artystę na stałym lądzie – na ziemi praojców. Kloto, która przędzie nić życia, stoi w towarzystwie swoich sióstr – Lachesis podtrzymującej i strzegącej ciągłości nici, oraz najstarszej, nieubłaganej Atropos, która tę nić przecina w godzinę śmierci. To od nich zależał ludzki los. W dniu narodzin decydowały one o szczęściu i niedoli każdego człowieka. Tu stoją u szczytu schodków prowadzących do zdroju życia, zatroskane i z niepokojem patrzące na scenę rozgrywającą się poniżej. U ich stóp, na pomoście, klęcząca z rękami związanymi na plecach kobieta to zapewne zniewolona Polonia, która rozpaczliwie próbuje odgonić Upiorzycę. Chimera swym potężnym ciałem zasłoniła studnię i spogląda w wodę zaczerpniętą do wiadra z krynicy. Centralnie umieszczona postać kobieca w szarej sukni z instrumentem przypominającym odmianę lutni, nawiązywać może do duszy promiennej spokojem. Lutnia bowiem w literaturze często występuje jako instrument niosący ukojenie i radość. Przykładem może być Pieśń XVIII w Księgach wtórych Jana Kochanowskiego. Poeta wykorzystał słodkie dźwięki tego instrumentu, aby dać chwilę zapomnienia i wytchnienia, opisanym w poemacie mitycznym bohaterom, cierpiącym w mrocznym Tartarze.
Obraz wystawiany i reprodukowany w:
– Jacek Malczewski. Katalog wystawy monograficznej, Muzeum Narodowe w Poznaniu, red. naukowa Agnieszka Ławniczakowa, Muzeum Narodowe w Poznaniu, Poznań 1968, s. 174, nr 223, il. 246;
– Kolekcja Godurowska. Malarstwo polskie XIX i XX w. (koncepcja merytoryczna, wstęp, opracowanie dzieł wszystkich Tadeusz Matuszczak), Godurowo 2018, s. 50-51, il.