W 1899 roku Wojciech Kossak powziął decyzję o namalowaniu wielkiej panoramy dla Warszawy. Po wielkim sukcesie namalowanych wcześniej panoram Racławice (1894) oraz Przejście przez Berezynę (1896) miało to być kolejne monumentalne dzieło ku pokrzepieniu zniewolonych serc narodu polskiego. Kossak zapragnął uwiecznić słynną szarżę szwoleżerów polskich pod Somosierrą. Dowodzony przez płk. Jana Kozietulskiego 3 szwadron 1 Pułku Szwoleżerów Gwardii Cesarskiej dokonał brawurowego ataku na oddziały hiszpańskich wojsk powstańczych i otworzył Napoleonowi drogę do Madrytu. Starcie to przeszło do napoleońskich legend i zostało wielokrotnie uwiecznione w dziełach malarskich i literackich. W rocznicę owej szarży, Wojciech Kossak wraz z Michałem Gorstkinem Wywiórskim, 30 listopada 1899 r. stanęli na placu boju w celu odbycia studiów terenowych. W styczniu 1900 roku artyści rozpoczęli pracę nad czterema szkicami (150 x 288 cm). Następnie z płótnami tymi Wojciech udał się do Warszawy w celu uzyskania zgody generalnego gubernatora, księcia A. Imertyńskiego na wystawienie wielkiej panoramy. Zgody jednak nie uzyskał. Mimo zaangażowania cesarza Wilhelma, który wstawił się wówczas za Kossakiem, dzieło zostało uznane za zbyt niebezpieczne ze względu na jego patriotyczny wydźwięk. Tym samym motyw wielkiej szarży nie doczekał się upragnionego przez Wojciecha Kossaka uwiecznienia, lecz artysta wielokrotnie, w mniejszych kadrach, powracał później do tematu bitwy pod Somosierrą.
Prezentowane dzieło jest jedną z najwcześniejszych wersji obrazów ze szwoleżerem gwardii polskiej na pierwszym planie oczekującym rozkazu Napoleona stojącego w oddali na mostku.

Obraz wzmiankowany w:
– K. Olszański, Wojciech Kossak, Wrocław 1982, s. 31 (Szwoleżer gwardii polskiej, 1907).