Rysunek powstał jako jeden ze szkiców przygotowawczych do obrazu malowanego w roku 1861. Jego treścią jest incydent mający miejsce na turnieju rycerskim uświetniającym koronację Henryka Walezego w dniu 24 lutego 1594 roku. Do pojedynku z Samuelem Zborowskim chciał stanąć dworzanin – kasztelan wojnicki Jan Tęczyński. Zborowski, pochodzący z wysokiego rodu, uznał to za obrazę, a będąc człowiekiem porywczym, zaatakował kasztelana Tęczyńskiego. Andrzej Wapowski, kasztelan przemyski, próbujący załagodzić wybuchłą kłótnię, zginął, otrzymawszy śmiertleny cios czekanem od ogarniętego gniewem Samuela Zborowskiego.
Finalne płótno Matejki ukazuje na pierwszym planie scenę wniesienia śmiertelnie rannego Wapowskiego przed oblicze Henryka Walezego. W centralnej części znalazł się Jan Tęczyński, proszący monarchę o sprawiedliwy wyrok. Z prawej strony, tyłem do widza, stoi Samuel Zborowski z czekanem w dłoni.
Na podstawie opisu umieszczonego przez artystę na rysunku, możemy przypuszczać, że przedstawia on postać Henryka Walezego. Możliwe, że Matejko początkowo chciał nadać postaci króla więcej dynamiki. Ostatecznie, zdecydował się jednak na ukazanie go jako niemal biernego, z jedynie lekko uniesioną dłonią. W ten sposób malarz podkreślił bezradność monarchy wobec przewin możnowładców, którym zawdzięczał elekcję na króla Rzeczypospolitej.
W Katalogu wystawy rysunków i szkiców... z 1938 roku wymieniony jest szkic do olejnego obrazu, rysunek będący jednym z etapów poszukiwań właściwego ujęcia kompozycji. Rysunek ten oznaczony jest przez Matejkę datą 1860, taki rok powstania możemy zatem przypisać również do prezentowanego tu szkicu.
Bibliografia:
– Katalog wystawy rysunków i szkiców Jana Matejki urządzonej w setną rocznicę urodzin artysty przez Koło Historyków Sztuki Studentów Uniwersytetu J. Piłsudskiego, Muzeum Narodowe, Warszawa III-IV 1938, s. 52, nr kat. 123.
ołówek, papier
13 x 9,3 cm (w świetle passe-partout)
opisany p.d.: do zabójstwa Wapowskiego | ([...] Walezego) | do [...]
Na odwrocie, na tzw. „zaplecku“, nalepka domu aukcyjnego w Warszawie.
Rysunek powstał jako jeden ze szkiców przygotowawczych do obrazu malowanego w roku 1861. Jego treścią jest incydent mający miejsce na turnieju rycerskim uświetniającym koronację Henryka Walezego w dniu 24 lutego 1594 roku. Do pojedynku z Samuelem Zborowskim chciał stanąć dworzanin – kasztelan wojnicki Jan Tęczyński. Zborowski, pochodzący z wysokiego rodu, uznał to za obrazę, a będąc człowiekiem porywczym, zaatakował kasztelana Tęczyńskiego. Andrzej Wapowski, kasztelan przemyski, próbujący załagodzić wybuchłą kłótnię, zginął, otrzymawszy śmiertleny cios czekanem od ogarniętego gniewem Samuela Zborowskiego.
Finalne płótno Matejki ukazuje na pierwszym planie scenę wniesienia śmiertelnie rannego Wapowskiego przed oblicze Henryka Walezego. W centralnej części znalazł się Jan Tęczyński, proszący monarchę o sprawiedliwy wyrok. Z prawej strony, tyłem do widza, stoi Samuel Zborowski z czekanem w dłoni.
Na podstawie opisu umieszczonego przez artystę na rysunku, możemy przypuszczać, że przedstawia on postać Henryka Walezego. Możliwe, że Matejko początkowo chciał nadać postaci króla więcej dynamiki. Ostatecznie, zdecydował się jednak na ukazanie go jako niemal biernego, z jedynie lekko uniesioną dłonią. W ten sposób malarz podkreślił bezradność monarchy wobec przewin możnowładców, którym zawdzięczał elekcję na króla Rzeczypospolitej.
W Katalogu wystawy rysunków i szkiców... z 1938 roku wymieniony jest szkic do olejnego obrazu, rysunek będący jednym z etapów poszukiwań właściwego ujęcia kompozycji. Rysunek ten oznaczony jest przez Matejkę datą 1860, taki rok powstania możemy zatem przypisać również do prezentowanego tu szkicu.
Bibliografia:
– Katalog wystawy rysunków i szkiców Jana Matejki urządzonej w setną rocznicę urodzin artysty przez Koło Historyków Sztuki Studentów Uniwersytetu J. Piłsudskiego, Muzeum Narodowe, Warszawa III-IV 1938, s. 52, nr kat. 123.